Organisatieopstellingen: de samenhang in het systeem

Je kunt door deze methode de samenhang en de terugkerende patronen zien en de verstrikkende dynamieken opsporen. Systemen kennen bepaalde wetmatigheden en onbewuste dynamieken die het gedrag van mensen bepalen. Het gaat daarbij om: binding: ieder element dat behoort tot het systeem heeft recht op een plek: uitsluiting, vergeten en minachting op de ene plek, kan leiden tot problemen op een andere plek in het systeem, orde: er is altijd sprake van een orde in elk systeem, een volgorde. Als deze verstoord wordt, ontstaat er onrust. Iemand in het systeem wordt dan belast in een poging om de orde te herstellen, balans: geven en nemen (zowel in negatieve als in positieve zin!) moeten in balans zijn tussen de elementen: onevenwichtigheid leidt tot bewegingen in het systeem om opnieuw evenwicht te vinden.

Symptomen

Wanneer er sprake is van een verstoring van één van deze bovengenoemde wetmatigheden, treden er symptomen op in de organisatie. De ontwikkeling van een organisatie kan stagneren. Enkele voorbeelden uit de praktijk: Steeds keert hetzelfde probleem terug, je komt er niet uit, en/of je klant komt er niet uit. Er is gedoe over plekken en posities, binnen de organisatie, of tussen jou en de klant. Mensen komen en gaan, maar problemen blijven.(Sommige projecten lijken wel "besmet".)

Samenwerkingsproblemen

De sfeer in de organisatie blijft maar slecht. Je vraagt je af: 'Wat is voor mij als professional een goede houding of een goede positie in deze casus, of ten opzichte van deze klant?' Cliënten die 'onverklaarbaar' steeds in dezelfde problematische situaties terecht komen. Cliënten die de juiste houding en gedrag kennen, maar ze niet toe kunnen passen. Ontwikkelingen of resultaten die stagneren. Klanten die 'onverklaarbaar' wegblijven. Wanneer een leidinggevende bijvoorbeeld niet respectvol is vertrokken of ontslagen, dan kan deze plek ‘besmet’ zijn en krijgt de volgende leidinggevende problemen die niet helder zijn. De vorige leidinggevende is dan wel ontslagen, maar het probleem is daarmee niet opgelost.

Zo ook kunnen er problemen ontstaan met bijvoorbeeld gemiste promoties, reorganisaties, nieuw management, samenvoeging van teams.

Wanneer komt de systemische aanpak van pas? Vaak weerspiegelt het deel het geheel. Als je mensen bekijkt als onderdeel van hun familiesysteem, hun organisatiesysteem, hun klassesysteem, of hun nationaliteitssysteem kun je vaak meer zien. Mensen zijn vaak onbewust trouw aan 'opdrachten' uit het systeem. Met behulp van systemisch werk kun je deze dynamieken naar boven halen. Door een organisatieopstelling te doen, kan je de verstrikkingen blootleggen, zichtbaar en voelbaar maken.

Over de werkwijze

In een groep nodig je mensen uit die representant zijn voor bijvoorbeeld het team, de afdeling, de leidinggevende, de medewerkers en/of de organisatie. De representanten stellen zich open voor de energie en zijn daardoor in staat de onderliggende gevoelens en gedachten van de betreffende elementen te verwoorden. De representanten komen in contact met onbewuste bewegingen van de elementen van de organisatie en kunnen daar onmiddellijk essentiële informatie over geven.

Zo bereiken we een diepere laag, die aan de hand van normale communicatie niet zichtbaar wordt. Naast een opstelling in een groep, kan je ook een individuele opstelling doen en dan werken we met ‘vloerankers’. Je zult vaststellen, dat een organisatieopstelling leidt tot oplossingen, waardoor het systeem zich weer kan ontspannen en positieve krachten weer kunnen gaan stromen.