Competente mensen, Incompetente teams - Jobbeke de Jong

Competente mensen vormen niet automatisch competente teams. Hoe goed de intenties ook zijn en hoe hard je er als leidinggevende ook aan trekt, soms lukt het gewoon niet om samen iets goeds neer te zetten. Vaak betekent dat dat je er juist wat minder hard aan moet trekken. Wat werkt dan wel? In haar eerste boek, ‘Competente mensen, incompetente teams’, laat organisatiepsycholoog Jobbeke de Jong zien hoe je met behulp van systeemdenken grip krijgt op het gedoe en de samenwerkingen in je team in goede banen leidt.

Groep versus individu

Als we kijken naar een groep, zien we vaak alleen de individuen. We zien gemotiveerde, competente professionals en vertrouwen erop dat zij samen het beoogde resultaat zullen behalen. Vaak pakt dat echter anders uit, want de groep is anders dan het individu.

“Als je wilt dat de groep gezamenlijk een resultaat boekt, moet je met de groep als totaal werken en anders kijken dan je gewend bent”, aldus De Jong. Systeemdenken is daar de uitgelezen methode voor en de auteur laat zien hoe je de omslag naar systeemdenken maakt.

Systeemdenken

Systeemdenken betekent dat je de groep als een zelfstandig, levend organisme met haar eigen ontwikkelstadia en gedragingen leert zien. En hoe je als leidinggevende ook door deze dynamiek wordt beïnvloed.

Veel van wat je denkt, voelt, zou willen doen en doet is niet alleen persoonlijk, maar een reflectie van wat er op teamniveau speelt. Deze kennis ontbreekt meestal: we maken gevoel en gedrag persoonlijk. Als je dit echter weet te gebruiken en begrijpt wat er gebeurt in het team als geheel systeem, leg je het fundament voor interventies die echt het verschil maken in het functioneren van het team.

De Jong refereert in het boek dan ook niet aan ‘leidinggevenden’ en ‘teams’, maar gebruikt de termen ‘interventionisten’ en ‘taaksystemen’. Hier begint al de denkomslag.

Het boek

‘Competente mensen, incompetente teams’ bestaat uit twee delen. In het eerste deel beschrijft De Jong de ontwikkelingsfasen die teams doormaken en waarom de individuele intentie en competentie niet zo veel zeggen over het uiteindelijke gedrag in de groep. In het tweede deel komen de interventies die het team uiteindelijk effectiever zullen maken aan bod.

Team excellence

In hoofdstuk 1 haalt De Jong een bekend onderzoek binnen Google aan, project Aristotle (2012). Een van de voor Google meest verassende vondsten uit dit project was dat het niet de kwaliteit van de individuele leden van de teams was die team excellence bepaalde. Het is de kwaliteit van de onderlinge interactie met elkaar. Als die van zo’n kwaliteit is dat er psychologische veiligheid ontstaat, heb je een van de belangrijkste ingrediënten voor team excellence.

Project Aristotle

Robert-Jan van Berckel, People Partner Northern Europe bij Google: “De conclusies uit project Aristotle worden tegenwoordig nog steeds wereldwijd gebruikt om het resultaat binnen onze teams te verbeteren. We checken vaak bij nieuwe teams na een half jaar hoe ze scoren op de vijf factoren voor teamsucces. De uitkomsten zijn dan een gespreksonderwerp om de effectiviteit te verbeteren. Vanuit dat oogpunt kan ik dit boek aanraden voor iedereen die teams begeleidt en meer resultaat uit samenwerkingen wil halen. Ik vond het dan ook leuk om De Jongs boek als eerste in ontvangst te mogen nemen.”

Praktijk

De Jong ziet in de praktijk dat er in organisaties heel veel wordt geïnvesteerd in samenwerking, maar dat de oplossing wordt gezocht in het verbeteren van de individuele vaardigheden van de teamleden. Het is niet voor niets dat uiteenlopende organisaties, profit en non-profit, regelmatig een beroep op haar doen. Binnen de opleiding interventiekunde vanuit haar bedrijf Tachles leidt ze managers op om precies die interventies te doen die wél werken. En zo maximaal rendement uit samenwerking te helpen faciliteren.

De teams die Tachles begeleidt vanuit deze inzichten behalen in de praktijk binnen ongeveer zes maanden significant meer resultaat. “Alle energie die anders gaat naar onderling gedoe, komt beschikbaar voor het teamresultaat - en dat merk je.” 

—————

Over de auteur:

Jobbeke de Jong is organisatiepsycholoog met jarenlange ervaring als consultant en opleider van (team)coaches. Ze is expert systeemdenken, systemisch werken en interventiekunde.

Als kind verhuist De Jong met grote regelmaat. Ook is ze in de jaren 80 drie jaar geëmigreerd naar Nieuw-Zeeland vanwege de reislust van haar ouders. Van jongs af aan leerde ze om in bestaande groepen te stappen en snel te doorgronden.

—————