Crisis in maart en april: zeer zware omzetdalingen in het MKB

De afgelopen dagen voerde onderzoeksbureau Panteia een groot online onderzoek uit naar de impact van de Coronacrisis in nagenoeg alle MKB-branches. Tot op heden hebben ruim 7.000 ondernemers meegedaan aan het onderzoek. De resultaten van het onderzoek stemmen somber.

Grote omzetdaling verwacht voor maart en april

De meeste ondernemers zien in maart hun omzet dalen (66%). Zo’n 11% van de ondernemers ziet dat de daling zich beperkt tot 25% of minder. Bij 16% daalt de omzet 25 tot 50% en bij 9% daalt deze 50-75%. Circa 30% geeft aan dat de omzet 75 tot 100% lager uitvalt dan in maart 2019. Voor de maand april zijn de verwachtingen zelfs nog iets negatiever.

Groot beroep op overheidsondersteuning

Ongeveer 70% van de ondernemers (zzp-ers uitgesloten) maakt gebruik van steunmaatregelen vanuit de overheid of verwacht dat te zullen gaan doen. Er wordt het meest gebruik gemaakt van uitgestelde belastingbetaling en de NOW-regeling (overbrugging voor werkbehoud): beide door ongeveer 40% van de ondernemingen. Ruim 25% maakt gebruik van de TOGS (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19). Ruim 12% maakt gebruik van Tozo (tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) en/of de verruiming van de Bbz-regelingen. Voor genoemde regelingen geldt dat niet alle ondernemingen er voor in aanmerking komen. Het gebruik binnen de beoogde doelgroepen ligt dus procentueel nog hoger.

Veel ondernemers nemen zelf ook maatregelen om kosten te besparen

Twee derde van de ondernemers (zzp-er uitgesloten) zegt zelf ook maatregelen te nemen om kosten te besparen. Iets meer dan een derde geeft aan minder grondstoffen en/of dienstverlening in te kopen. Bijna 40% zegt minder of geen gebruik meer te maken van flexkrachten. 11% heeft extra financiële ruimte geregeld bij de bank en 5% heeft vast personeel ontslagen.

De meeste ondernemers hebben nog geen contact gehad met hun bank

Banken hebben aangegeven bij deze crisis nadrukkelijk deel van de oplossing te willen zijn. Dit onderzoek laat zien dat ruim 85% van de ondernemers nog geen contact heeft gehad met de bank over het effect van de Coronacrisis op de financiële situatie van hun onderneming. Grotere ondernemingen hebben in meer gevallen contact gehad met de bank. Bij ondernemingen met meer dan 50 werknemers ligt dit percentage iets boven de 50%. Ondernemers die contact hebben gehad met hun bank zijn wisselend tevreden over de behulpzaamheid: 47% is hierover (zeer) tevreden, 25% is (zeer) ontevreden.

Grote verschillen tussen bedrijven en sectoren

Het onderzoek laat zien dat zzp-ers, kleine MKB-bedrijven en grotere MKB-bedrijven andere middelen ter beschikking hebben om de crisis te lijf te gaan. Zo is het logisch dat veel zzp-ers weinig mogelijkheden hebben om kosten te besparen, zoals het afschalen van flexibele arbeid en/of het ontslaan van medewerkers. Ze komen ook niet in aanmerking voor de meeste overheidssteunmaatregelen. De MKB-bedrijven met personeel hebben meer mogelijkheden en maken daar ook meer gebruik van. Uit het onderzoek komt echter ook naar voren dat juist de zzp-er de grootste omzetdaling verwachten (67% in maart, 71% in april). Kleinere MKB-bedrijven rapporteren 53% in maart en 60% in april. Grote MKB-bedrijven respectievelijk 44% en 50%.
 
De impact van de crisis verschilt per sector. Sectoren die het hardst getroffen worden zijn o.a. :
 

• de reisbemiddeling (86% omzetdaling),
• de horeca (82%),
• landbouw non-food zoals de sierteelt (76%) en
• niet-essentiële gezondheidszorg zoals tandartsen en fysiotherapeuten (70%).

Er zijn ook sectoren die iets minder last hebben, al rapporteren ook zij omzetverliezen voor april. Deze sectoren zijn o.a.:
 

• financiële instellingen (omzetdaling van 31%),
• de bouw (20%) en
• accountants en advocaten (30%).

Over het onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd in de periode van 6 t/m 15 april. Tot en met 15 april hebben 7.057 ondernemingen, afkomstig uit nagenoeg alle branches meegedaan. Dit aantal loopt nog verder op. De data zijn gewogen naar sector en bedrijfsgrootte zodat de steekproef representatief is voor het Nederlandse MKB (goed voor 98% van het Nederlandse bedrijfsleven). In het onderzoek is tevens gevraagd naar productiviteitsverlies als gevolg van thuiswerken en ziekteverzuim. Er is ook informatie verzameld over hoe tevreden men is over de rol die brancheorganisaties op dit moment spelen. Daarover zal Panteia later publiceren. Panteia beschikt eveneens over gedetailleerde info met betrekking tot een groot aantal sectoren. Deze is op aanvraag beschikbaar.

De infographic met resultaten is hier te zien.