Eerste hulp bij de keuze van een fiscaal stelsel

Door: Raymond Barkman, fiscalist bij Nextens, fiscale kennisbank en leverancier van aangiftesoftware

Dan zijn de fiscale waarderingsstelsels zowel op financieel als fiscaal gebied interessant voor jou. Je kunt hier namelijk flink wat geld mee besparen. De waarde van je bedrijfsvoorraad kun je op verschillende manieren op de fiscale balans verwerken. Toch weet maar liefst 74 procent van de Nederlandse ondernemers niet precies wat de verschillen zijn tussen de diverse waarderingsstelsels voor voorraden, gebouwen en machines. Dit blijkt uit onderzoek van Nextens, leverancier van fiscale aangiftesoftware. Maar waar lopen ondernemers dan vooral tegenaan? Heb je eenmaal een stelsel gekozen, dan is het moeilijk om dit nog aan te passen. Het is daarom belangrijk om vanaf het begin de juiste keuze te maken. Hoe weet je nu welk fiscaal stelsel het best bij je onderneming past? Dat laat ik je in deze blog weten!

De vier fiscale stelsels op een rij

Er zijn vier fiscale waarderingsstelsels: de waardering tegen kostprijs, de minimumwaarderingsregel, het LIFO-stelsel en het ijzerenvoorraadstelsel.

Waardering tegen kostprijs

Bij de waardering tegen kostprijs bepaal je de kostprijs volgens de aanschafkosten of voortbrengingskosten. Onder deze kosten vallen bijvoorbeeld de aanschafprijs, de aankoopkosten en de kosten voor de inzet van eigen personeel en materialen.

Minimumwaarderingsregel

Als je kiest voor de minimumwaarderingsregel, kies je voor de laagste waarde tussen de historische aanschafprijs en de lagere marktwaarde. Hierbij moet de marktprijs van de voorraadeenheden doorlopend gevolgd worden.

LIFO-stelsel

Het LIFO-stelsel staat voor Last In, First Out. Dit betekent dat producten die het laatst geproduceerd of ingekocht zijn, als eerste worden verkocht. Dit is vooral gunstig bij producten die niet verouderen en een snelle omloopsnelheid hebben.

IJzerenvoorraadstelsel

Als je werkt met het ijzerenvoorraadstelsel waardeer je een bepaalde basisvoorraad steeds tegen dezelfde prijs (ijzerenvoorraadprijs).

Overwegingen voor een stelsel

Nu je de vier stelsels kent, is het tijd om een keuze te maken. Let bij de keuze van het stelsel op de volgende zaken:

- Is het een passende match voor je bedrijfsvorm?

Het fiscale stelsel moet voor jou makkelijk te begrijpen zijn en gemakkelijk zijn om te hanteren. Als je het stelsel niet helemaal snapt, kun je fiscaal wel eens in de knoop komen. Ben je een beginnend ondernemer? Dan is de waardering tegen kostprijs een goede match. Hierbij waardeer je je voorraad immers voor wat je ervoor hebt betaald of de kosten die je eraan hebt gemaakt. Een kleine stap verder is de minimumwaarderingsregel.

- Heb je je administratie goed ingericht?

De keuze voor een fiscaal stelsel hangt ook samen met het administratiesysteem waarmee je werkt. Deze moet het stelsel wel ondersteunen. Eenvoudige boekhoudpakketten kunnen geen complexe fiscale stelsels aan. Zorg er daarom voor dat je IT op orde is voordat je een fiscaal stelsel kiest.

- Wil je substantialistische voorraadwaarderingsmethoden gebruiken?

Deze vraag is voornamelijk van toepassing op het LIFO-stelsel en het ijzerenvooraadstelsel. Beide stelsels geven de mogelijkheid om tegen een lagere prijs te waarderen. De waardering van de voorraad wijkt hierdoor sterk af van de marktprijs. Als je belastingaangifte doet, moet je de verschillen tussen de voorraadwaardering op de fiscale en commerciële balans kunnen verklaren. In de commerciële jaarrekening zijn substantialistische waarderingsmethoden doorgaans niet toegestaan of worden afgeraden omdat ze onvoldoende inzicht geven in de werkelijke voorraadwaarde. Bij een sterk oplopend prijspeil zijn substantialistische waarderingsstelsels overigens wel gunstiger, omdat de fiscus geen of minder inflatiewinsten afkomstig van de voorraden belast.

Een keuze met fiscale gevolgen

Ondanks hun complexiteit zijn de fiscale stelsels interessant voor een brede groep aan ondernemers. Wees je bewust van het bestaan van de verschillen tussen de voorraadwaarderingsstelsels. Laat je financieel adviseur je goed uitleggen waarom je voor een bepaald stelsel zou moeten kiezen. Overweeg je om die afweging zelf te maken? Dan is het handig om fiscaal goed onderlegd te zijn. Zo kom je later niet voor onaangename verrassingen te staan.