Groeien met je bedrijf? Vergeet de professionaliseringsslag niet!

Ondernemers krijgen vaak de kriebels bij het horen van woorden als ‘personeelsbeleid’, ‘personeelshandboek’ en ‘personeelsvertegenwoordiging’. Al deze zaken kosten tijd, meestal ook geld, en leveren niet direct iets op. Toch geldt ook hier dat voorkomen beter is dan genezen, dus is het heel belangrijk om je er eens een klein beetje in te verdiepen. 

Transitievergoeding

Sinds de invoering van de Wet werk en zekerheid vorig jaar is er binnen het arbeidsrecht het één en ander veranderd. De wijzigingen die zijn doorgevoerd zijn vanzelfsprekend voor alle bedrijven relevant, maar één met name voor de groeiende bedrijven.
 
Namelijk de uitzondering die verplicht om de transitievergoeding te betalen aan de werknemer die minimaal twee jaar in dienst is geweest en ontslagen wordt (of waarvan de arbeidsovereenkomst niet verlengd wordt). Werkgevers met minder dan 25 werknemers die een transitievergoeding niet kunnen betalen, kunnen in aanmerking komen voor de overbruggingsregeling.
 
Deze overbruggingsregeling houdt in dat voor de berekening van de transitievergoeding de dienstjaren van de desbetreffende werknemer die voor 1 mei 2013 liggen buiten beschouwing gelaten kunnen worden. Bij het UWV dient wel vooraf een verklaring aangevraagd te worden waarin is opgenomen dat er voldaan is aan de geldende voorwaarden. 

Medezeggenschap

Ook op het gebied van medezeggenschap en de verplichtingen in dat kader, verandert er veel als je bedrijf groeit. Het is belangrijk om de grens van tien werknemers en de grens van vijftig werknemers in de gaten te houden. Artikel 35b van de Wet op de ondernemersraden (WOR) verplicht de werkgever die een onderneming in stand houdt waarin gemiddeld tien tot vijftig personen werkzaam zijn, minimaal twee keer per kalenderjaar (of wanneer tenminste een kwart van hen daartoe een met redenen omkleed verzoek doet) de werknemers in de gelegenheid te stellen met hem bijeen te komen door middel van een personeelsvergadering. 

De Personeelsvertegenwoordiging

Tevens kan de onderneming waar tien tot vijftig werknemers werken, op grond van artikel 35c WOR, verplicht worden een Personeelsvertegenwoordiging (PVT) in te stellen. Dit is aan de orde indien meer dan de helft van het personeel daar om heeft verzocht.
 
Een PVT beschikt op basis van de wet (WOR) op het recht op informatie/tot overleg, het adviesrecht en het instemmingsrecht. Het recht op informatie houdt in dat de werkgever verplicht is om de PVT regelmatig op de hoogte te stellen van bijvoorbeeld bedrijfsresultaten en het sociale beleid. Dit kan en mag zowel mondeling als schriftelijk. Het adviesrecht betekent dat de werkgever voor de besluiten die belangrijke gevolgen hebben voor minstens 25 procent van de werknemers, verplicht is de PVT om advies te vragen. Het advies van de PVT dient de werkgever serieus mee te laten wegen in de besluitvorming.
 
Het instemmingsrecht wil zeggen dat de werkgever toestemming van de PVT nodig heeft om personele regelingen in te stellen of te wijzigen. Daarbij kan gedacht worden aan regelingen en/of wijzigen op het gebied van werktijden, arbeidsomstandigheden, veiligheid en ziekteverzuim. 

De Ondernemingsraad

Voor ondernemingen waar meer dan vijftig werknemers werkzaam zijn is een Ondernemingsraad (OR) wettelijk verplicht. Echter, niet alle ondernemingen waar meer dan vijftig werknemers werkzaam zijn, voldoen aan deze verplichting. Veelal wordt in die gevallen als reden opgegeven dat het personeel geen  behoefte heeft aan een OR. Indien de werkgever niet meewerkt aan het instellen van een OR, kunnen de werknemers zich tot de kantonrechter wenden en deze kan dan een sanctie opleggen. Een OR heeft dezelfde bevoegdheden als de PVT en beschikt daarnaast nog over het initiatiefrecht, het recht om zelf met voorstellen te komen.
 
Ten aanzien van deze voorstellen geldt eveneens dat de werkgever deze serieus dient te nemen. Tenslotte beschikt de OR binnen de Naamloze Vennootschap (N.V.) ook nog over het spreekrecht op de aandeelhoudersvergadering. 

De personeelsvergadering

Kleinere bedrijven die geen PVT of OR hebben, zijn zoals hiervoor al even kort genoemd, verplicht om minstens twee keer per jaar een personeelsvergadering te houden. Bij een dergelijke personeelsvergadering worden belangrijke onderwerpen die spelen binnen het bedrijf besproken.
 
Werknemers kunnen door de werkgever verzocht worden advies te geven over belangrijke besluiten en werknemers mogen hun mening geven over het beleid en/of voorstellen doen ten aanzien van wat anders en beter kan binnen het bedrijf.
 
Met andere woorden, ook de personeelsvergadering heeft een adviesrecht. Derhalve is de werkgever verplicht de werknemers tijdig om advies te vragen indien het besluiten betreft die belangrijke gevolgen hebben voor de werknemers. 

Risico-Inventarisatie en –Evaluatie (RI&E)

De verplichte risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) is waarschijnlijk iets waarvan veel kleinere en groeiende ondernemingen nog nooit hebben gehoord. Toch is het een verplichting (vanuit de Arbeidsomstandighedenwet) die van toepassing is op bijna alle ondernemingen met personeel. Immers, enkel voor de hele kleine ondernemingen met personeel – die minder dan veertig uur per week aan personeel hebben en in totaal niet meer dan 25 werknemers in dienst hebben – geldt een uitzondering.
 
Alle andere werkgevers zijn verplicht om een arbobeleid te voeren dat zo veel als mogelijk gericht is op optimale arbeidsomstandigheden. Om dit arbobeleid goed te kunnen vormgeven, moet de werkgever een overzicht opstellen van alle risico’s die in het bedrijf kunnen voorkomen, oftewel de RI&E. Hiermee kan de onderneming gestructureerd de risico’s aanpakken om zo de kans op arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen zo klein mogelijk te houden. 

Kort gezegd dient een RI&E te bestaan uit:

• Een inventarisatie van de aanwezige gevaren en van de al genomen risicobeperkende maatregelen op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn. Hierbij dienen de ‘bijzondere categorieën van werknemers’ (zoals gedeeltelijk arbeidsgeschikten, zwangeren, jeugdigen en ouderen) bijzondere aandacht te krijgen;
• Een evaluatie van de risico’s die aan de gevaren zijn verbonden;
• De prioritering van de risico’s;
• Het Plan van Aanpak, waarin is opgenomen welke maatregelen genomen zullen worden om de geïnventariseerde risico’s aan te pakken. 

Personeelshandboek

Tot slot is het op een bepaald moment raadzaam om een personeelshandboek op te (laten) stellen. Voor alle werknemers – dus voor leidinggevenden, maar ook werknemers aan wie leiding wordt gegeven – is het prettig een soort van naslagwerk te hebben waarin is opgenomen wat van hen verwacht wordt.
 
Daarnaast kan een personeelshandboek zowel van toegevoegde waarde zijn ter onderbouwing van juridische procedures, als bij het voorkomen hiervan. Denk bijvoorbeeld eens aan het onder werktijd bekijken van websites die geenszins betrekking hebben op de functie van een werknemer. Hoe moet er omgegaan worden met een werknemer waarvan is vast komen te staan dat hij of zij onder werktijd gemiddeld zes uur per werkdag dergelijke websites bezoekt? Indien de arbeidsrechtelijke consequenties hiervan zijn opgenomen in het personeelshandboek en de desbetreffende werknemer hiervoor getekend heeft, zou dit geen onderwerp van discussie meer hoeven zijn. 

Door de bomen het bos niet meer kunnen zien

Al met al brengt de groei van een onderneming aardig wat met zich mee, ook op het gebied van arbeidsrecht. Hetgeen wat hiervoor is beschreven, is slechts een kleine greep uit de enorme hoeveelheid issues die kunnen spelen bij een groeiend bedrijf. Om nou te voorkomen dat je als ondernemer én groeiend bedrijf door de bomen het bos niet meer ziet, bieden wij bij biedrA | Arbeidsrecht passende producten aan. Denk bijvoorbeeld aan een strippenkaart voor ondernemers, maar ook ons nieuwe ondernemersabonnement blijkt zeer in trek. Voor een vast bedrag per maand (van 115 euro exclusief btw) kan je ons telefonisch alle vragen stellen die je hebt en krijg je korting op ons uurtarief. Iets voor jou en/of je bedrijf? Neem gerust contact op. Wij helpen je graag.