Inflatie daalt naar 4,6 procent in juli

De inflatie wordt elke maand gemeten als de stijging van de consumentenprijsindex (CPI) ten opzichte van dezelfde maand in het voorgaande jaar. De CPI geeft het prijsverloop weer van een pakket goederen en diensten zoals dit gemiddeld wordt aangeschaft door de Nederlandse huishoudens. Een inflatie van 4,6 procent in juli 2023 betekent dat de prijzen van consumentenproducten 4,6 procent hoger zijn dan in juli 2022. De inflatie van 4,6 procent in juli komt dus niet bovenop de inflatie van 5,7 procent in juni.

Inflatie daalt door prijsontwikkeling energie

De afname van de inflatie kwam vooral door de prijsontwikkeling van energie (elektriciteit, gas en stadsverwarming). Sinds januari dalen de prijzen van energie gestaag. In juli was energie 34,5 procent goedkoper dan een jaar eerder. In juni waren de prijzen 19,1 procent lager dan in dezelfde maand vorig jaar.

Nieuwe methode energieprijzen

Het CBS gebruikt vanaf juni 2023 een nieuwe methode om energieprijzen te meten en verwerken in de CPI. Deze methodeverandering heeft gevolgen voor het inflatiecijfer. Op 30 juni publiceerde het CBS een achtergrondartikel waarin het in meer detail uitlegt wat de overstap betekent voor de CPI, de inflatie en het gebruik van de CPI voor indexeringsdoeleinden.

Kleinere prijsstijgingen kleding en voeding

Ook de prijsontwikkelingen van kleding en voeding hadden een neerwaarts effect op de ontwikkeling van de inflatie. Kleding was in juli 5,5 procent duurder dan een jaar eerder, in juni was dat 10,5 procent. De prijsstijging op jaarbasis van voedingsmiddelen daalde van 13,1 procent in juni naar 11,7 procent in juli. Vooral de prijsontwikkeling van zuivel droeg bij aan deze afname.

Woninghuren stijgen minder hard

De inflatie daalde ook door de ontwikkeling van de woninghuren. Op basis van voorlopige cijfers waren de woninghuren in juli 2023 gemiddeld 2,1 procent hoger dan een jaar eerder. In juli 2022 was de stijging groter, toen was de gemiddelde huurstijging op jaarbasis 3,0 procent.

De huurontwikkeling is niet voor alle woninghuurders gelijk. De maximaal toegestane huurverhoging is afhankelijk van het soort verhuur (gereguleerd of geliberaliseerd) en de hoogte van het inkomen. Huishoudens met een laag inkomen komen in 2023 onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor een huurverlaging. Lees meer over de maximale huurverhoging en de huurverlaging voor lage inkomens bij de Rijksoverheid.

Verhogend effect motorbrandstoffen en verblijf in bungalowpark

Per 1 juli 2023 zijn de accijnstarieven van motorbrandstoffen verhoogd. Dit had een verhogend effect op de ontwikkeling van de inflatie. In juli 2023 waren motorbrandstoffen weliswaar 11,1 procent goedkoper dan in juli 2022, maar in juni 2023 was de prijsdaling op jaarbasis 23,2 procent. De verhoging van de accijnstarieven van benzine, diesel en lpg in juli 2023 volgt op een eerdere verlaging van de tarieven per april 2022. Naast motorbrandstoffen hadden ook de prijzen van een verblijf in een bungalowpark een verhogend effect op de ontwikkeling van de inflatie.

Prijsontwikkelingen op korte termijn

Het CBS publiceert elke maand over de inflatie: de ontwikkeling van de CPI ten opzichte van dezelfde maand een jaar eerder. Dit cijfer zegt echter niets over het verloop van de prijzen gedurende zo’n periode van twaalf maanden. Met de CPI kan ook de gemiddelde prijsontwikkeling ten opzichte van een maand eerder worden berekend. De prijzen voor consumenten stegen in juli 2023 met 1,0 procent ten opzichte van juni. Het prijspeil was in de afgelopen twaalf maanden het hoogst in oktober 2022.

Een kanttekening bij een vergelijking tussen verschillende maanden in het jaar is dat rekening moet worden gehouden met de invloed van het seizoen. Zo zijn bijvoorbeeld vliegtickets in vakantiemaanden duurder dan in maanden buiten het vakantieseizoen. De prijzen zijn dan tijdelijk hoger, maar dit is geen structurele prijsstijging. Door deze seizoensinvloeden zijn ontwikkelingen maand op maand vaak volatieler dan ontwikkelingen jaar op jaar.

Inflatie eurozone daalt

Het CBS publiceert sinds 1996 twee verschillende cijfers voor inflatie. Een op basis van de consumentenprijsindex (CPI) en een op basis van de geharmoniseerde index van consumentenprijzen (HICP). Consumentengoederen en -diensten in Nederland waren volgens de HICP in juli 5,3 procent duurder dan in dezelfde maand een jaar eerder, in juni was dat 6,4 procent. De inflatie in de eurozone daalde van 5,5 procent in juni naar 5,3 procent in juli.

Verschil CPI en HICP

Om de inflatie tussen landen te kunnen vergelijken, berekenen de lidstaten van de Europese Unie (EU) een consumentenprijsindex volgens internationaal afgesproken definities en methoden. De Europese Centrale Bank gebruikt de HICP voor het monetaire beleid in de eurozone. Daarnaast maken de meeste landen nog een eigen, nationale prijsindex.

Het belangrijkste verschil tussen de CPI en de HICP voor Nederland is dat de HICP in tegenstelling tot de CPI geen rekening houdt met de kosten van het wonen in de eigen woning. In de CPI worden deze kosten berekend aan de hand van de ontwikkeling van woninghuren. Dit is echter niet het enige verschil. In een publicatie worden deze verschillen verder toegelicht.

Dashboard consumentenprijzen

Het dashboard consumentenprijzen toont de inflatie volgens de consumentenprijsindex (CPI) en voor een aantal groepen consumentengoederen en -diensten. Meer prijsindicatoren zijn te vinden in het prijzendashboard. De persoonlijke inflatiecalculator geeft inzicht in de ontwikkeling van de consumentenprijzen voor een individueel consumptieprofiel.