Nederlandse overheid mist een IT-regisseur

Uiteindelijk draait het op Prinsjesdag natuurlijk om de inhoud. Op Prinsjesdag horen we hoe we ervoor staan en wat de koers is voor het komende jaar. Maar wat mij vooral opviel, was dat er op het gebied van digitale slagvaardigheid nog niet veel veranderd is bij de Nederlandse overheid.

Digitale leider West Europa

Ik ben jaren actief binnen de technologiewereld en vanuit die hoedanigheid let ik extra goed op de plannen op het gebied van technologie, innovatie en digitalisering. Niet alleen omdat die plannen consequenties kunnen hebben voor onze business, maar ook omdat ik als burger benieuwd ben wat mijn overheid doet om de digitale voorsprong die we hebben te behouden of zelfs uit te bouwen. Dat Nederland de potentie heeft om de digitale leider van West-Europa te worden is namelijk evident. Dankzij onze moderne en solide infrastructuur, de aanwezigheid van AMS-X en daarmee een groot aantal datacenters, is ons land digitaal gezien een aantrekkelijke plek, zowel commercieel en non-profit alsook voor onderzoekers. Daarbij is deze sector ook bijzonder goed voor de aanpak van de werkloosheid in Nederland. Er is immers potentie voor duizenden (extra) banen in de tech-sector in de toekomst.

Het goede nieuws is dat de ambitie om meer te digitaliseren en daar ook aanzienlijke bedragen voor vrij te maken wel doorklinkt in de plannen van het kabinet. Vrijwel elk ministerie heeft plannen om hiermee aan de slag te gaan. Alleen hoe komen we daar? Volgens de coalitie van brancheorganisaties binnen de Nederlandse tech-industrie, waaronder de stichtingen DINL, DHPA en de Dutch Data Center Association, zijn er vier randwaarden om de internationaal leidende positie van Nederland op het gebied van tech te behouden: skills en onderwijs, verduurzaming, cybersecurity en… een actieve rol van de overheid. 

Het ontbreekt aan regie

Over al deze vier punten valt genoeg te zeggen, maar vooral het laatste punt is van groot belang. Want de plannen liggen er en de ambitie is aanwezig. Het enige dat nog ontbreekt om echt het verschil te kunnen maken is de regie, of misschien juist wel een regisseur! Drie jaar geleden schreef ik een betoog voor een Minister van IT. Ondanks dat de wereld er, mede dankzij COVID-19, nu heel anders uit ziet, ben ik nog steeds voorstander van zo’n post in het kabinet. Zeker nu we terug kunnen kijken op een regeerperiode van 3,5 jaar waarin meer dan ooit is gebleken dat technologie steeds meer het kloppende hart van onze samenleving wordt.

Slagkracht

Over een paar maanden vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. Dat is het moment om een echte IT-regisseur te benoemen. Iemand die niet alleen zicht houdt op de plannen, budgettering en de uitvoer daarvan, maar ook slagkracht en technische kennis heeft om zaken voor elkaar te krijgen. Door IT onder te brengen bij een ander ministerie krijgt het momenteel niet de aandacht die het verdient. Daarnaast kan iemand in een dergelijke positie wel degelijk een verschil maken. Bijvoorbeeld door het waarborgen van kennis over dit onderwerp binnen de ministeries, waar de eerder genoemde branchecoalitie voor pleit, en het aannemen van een adviesrol voor de maatschappij. Zo hebben we gezien dat individuen in vergelijkbare posities in de private sector verantwoordelijk zijn geweest voor innovatie en de strategische richting die het bedrijf inslaat. 

Om ons potentieel als digitaal leider in West-Europa waar te maken is echter een dedicated positie binnen de overheid essentieel. Alleen wanneer je aan tafel zit en mee kunt beslissen, kun je daadwerkelijk verandering bewerkstelligen en krijgt digitale transformatie in Nederland de aandacht die het nodig heeft. 

Een duidelijke visie voor Nederland

Velen zullen na het lezen van mijn betoog voor een Minister van IT denken: ‘Be careful what you wish for’. En terecht. Het centraliseren van processen en macht heeft in het verleden niet altijd gebracht wat we ervan hadden verwacht. Toch geloof ik dat de tijd nu gekomen is om een bewindspersoon aan te stellen voor IT. Technologie is belangrijker dan ooit. Stilstand is achteruitgang, zeker in de snelle wereld van technologie. Ik hoop dan ook van harte dat we begin april 2021 een nieuw gezicht zullen zien op het bordes. Een gezicht van iemand die zijn/haar sporen heeft verdiend in de techwereld en een duidelijke visie heeft op digitale transformatie van de BV Nederland. Want als dat gebeurt, kunnen we hopelijk volgend jaar tevreden concluderen dat alles opnieuw anders is...