Sociale ondernemingen met ambitie moeten (meer) lef tonen

Het is een nog jonge markt met veel groeipotentie die beter kan worden benut. Om de weg naar groei op lange termijn vrij te maken, is zo’n 4,5 miljard euro nodig. Veel impactinvesteerders hebben een sterke voorkeur voor bedrijven in de groeifase, terwijl de meeste sociale ondernemingen nog in eerdere fasen zitten. 

De romantiek voorbij

Daarnaast is een versterking nodig van de marktstructuur, waarin traditionele bedrijven, overheden en consumenten een rol spelen. Dat concludeert ABN AMRO in haar rapport ‘De romantiek voorbij: de noodzaak van marktontwikkeling voor sociale ondernemingen'.

Nederland telt volgens ABN AMRO tussen de 4.000 en 5.000 sociale ondernemingen, die zo’n 50.000 à 70.000 medewerkers van werk voorzien. Voor deze bedrijven staat hun maatschappelijke missie voorop: zij combineren sociale ambities met een winstdoelstelling. Zo dragen ze bij aan sociale vraagstukken, zoals arbeidsmarktparticipatie, sociale samenhang en klimaatverandering. Van de startende sociale ondernemers levert 62 procent aan consumenten en ruim 30 procent aan het bedrijfsleven, terwijl deze verdeling bij sociale ondernemingen ouder dan vijf jaar andersom is.

Kapitaalbehoefte van 1 à 1,5 miljard 

De helft van de ondernemers geeft aan dat toegang tot kapitaal hun grootste zorg is om te kunnen groeien. Voor alle sociaal ondernemers bij elkaar bedraagt de vraag naar kapitaal op de korte en middellange termijn volgens ABN AMRO minimaal zo’n 1 tot 1,5 miljard euro. 

Op lange termijn is naar schatting 4,5 tot 5 miljard euro nodig. Volgens ABN AMRO is het aanbod van kapitaal op korte termijn weliswaar voldoende, maar kijken te veel investeerders naar sociale ondernemingen in de groeifase, waardoor de meeste sociale ondernemingen geen kans krijgen. ABN AMRO pleit daarom voor meer spreiding van portefeuilles en een betere samenwerking tussen kapitaalverschaffers.

Sterkere infrastructuur en lef cruciaal 

Volgens ABN AMRO is een sterkere infrastructuur in de markt voor sociale ondernemingen nodig. 'Het traditionele bedrijfsleven kan een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van sociale ondernemingen, bijvoorbeeld als partner en inkoper. Daarbij kunnen retailers - zoals supermarkten en winkelketens - sociale ondernemingen in staat stellen de consument beter te bereiken: via hun productbeleid en als partners. Ook voor de overheid is een rol weggelegd: als kennispartner, beleidsmaker én inkoper, vertelt Eric Buckens, Directeur Social Impact Investments van ABN AMRO. 

'Sociale ondernemingen hebben een belangrijke functie als voorhoede voor een transitie naar een duurzamere economie, waarin ‘shared value’ de norm wordt. Alleen al daarom is het van belang dat zij meer ondersteuning krijgen.'