Waarom elke ondernemer over de grens zou moeten kijken

Zij willen ook graag verantwoord ondernemen, maar hebben moeite dit concreet te maken. Tegelijk willen veel handelspartners in ontwikkelingslanden graag investeren in maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar ze missen de financiële middelen en zekerheid om dat te doen.

Matchmaking

Om die patstelling te doorbreken koppelt MVO Nederland kleine coalities van ondernemers in Nederland en in opkomende markten aan elkaar. Na onderzoek naar veelbelovende marktkansen, wordt met de ondernemers een plan opgesteld voor het realiseren van duurzame en eerlijke handels- en investeringsrelaties. Bedrijven moeten daarin minimaal voldoen aan de OESO-richtlijnen en zoveel mogelijk bijdragen aan de Sustainable Development Goals.

Duurzame innovaties

De 100 snelst groeiende economieën bestaan bijna allemaal uit opkomende markten. Zij trekken bijna de helft van alle directe buitenlandse investeringen aan. Ook in de komende jaren zullen opkomende markten flink harder groeien dan de Eurozone, voorspelt de Wereldbank (2017: 4,4 tegen 1,6 procent).

In het programma ‘Omzet met impact’ worden groepen Nederlandse bedrijven gekoppeld aan ondernemers in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. Het doel: duurzaam sourcen, produceren en leveren en zo bijdragen aan de Sustainable Development Goals.

MVO Nederland zet in op innovatieve businessplannen. Zo verbeteren fruitimporteurs en -leveranciers de bodem in Costa Rica waar ananassen worden geteeld voor de Europese markt. En chemie- en modebedrijven introduceren milieuvriendelijk en eerlijk geproduceerd leer in Ethiopië.

De matchmaking tussen ondernemers start in elf landen: Bangladesh, Colombia, Costa Rica, Ethiopië, India, Indonesië, Kenia, Myanmar, Oeganda, Peru en China. De focus ligt op de sectoren agrifood, textiel, leer, ICT, toerisme, chemie en de maritieme sector. Het ministerie van Buitenlandse Zaken draagt financieel bij aan het programma.​

De rol van het Nederlandse bedrijfsleven

Ondernemers kunnen op veel manieren bijdragen aan maatschappelijke ontwikkeling in opkomende markten. Door hogere standaarden te hanteren voor arbeidsomstandigheden en milieubescherming. Door inclusieve en circulaire bedrijfsmodellen te ontwikkelen. Of door producten aan te bieden die bijdragen aan maatschappelijke uitdagingen als volksgezondheid of klimaatverandering.

Dat geldt in het bijzonder voor de bedrijven die direct of heel bewust via een agent of groothandel zakendoen met opkomende markten (ruim 18 procent van alle Nederlandse MKB’ers). Maar ook de andere 82 procent van de Nederlandse ondernemers doet vaak indirect zaken met deze landen, want veel producten bevatten onderdelen die in opkomende markten zijn gemaakt.

Toch blijken veel bedrijven het nog moeilijk te vinden om maatschappelijk verantwoord ondernemen toe te passen in de praktijk, met name in opkomende markten. Slechts 20 procent van de bedrijven denkt dat armoede speelt in hun keten, een derde dat grondstoffenschaarste speelt en de helft is zich bewust van mensenrechtenvraagstukken in de sector, zo leert de MVO Monitor 2015.

Businesskansen verzilveren

Bovendien zien ondernemers voor zichzelf een beperkte invloed op deze onderwerpen. Zij denken het meeste invloed te hebben op milieukwesties in hun keten, het minst op mensenrechten (MVO Monitor 2015). Van een gebrek aan goede wil is meestal geen sprake. 

MVO Nederland wil kennis en begeleiding bieden om ondernemers te leren hoe ze duurzame businesskansen kunnen ontdekken en verzilveren. Praktijkvoorbeeld: Eosta ontwikkelt betere avocado’s in Kenia De avocado is niet aan te slepen in Europa. Ook in de VS en Azië is hij populair. Bijna alle avocado’s uit Latijns-Amerika gaan die kant op. De Nederlandse importeur Eosta zocht daarom een nieuw avocadoland. Kenia leek geschikt, maar dan moest de kwaliteit omhoog. Eosta liet onderzoeken hoe dat in zijn werk gaat, dankzij een subsidie van MVO Nederland in de vorm van een IMVO-voucher.

Concurrentie

'De vraag naar avocado’s groeit enorm de laatste jaren', vertelt Marieke Veldhuizen. Ze is CSR manager bij het  Waddinxveense Eosta, importeur van biologische groenten en fruit. 'Avocado’s zijn lekker, gemakkelijk en vooral gezond. Bijna alle denkbare vitaminen zitten erin. Plus vetten die goed zijn voor je spieren en botten.'

Eerst haalde Eosta zijn avocado’s vooral uit Zuid-Amerika, maar daar is de concurrentie van inkopers uit Noord-Amerika en Azië te groot geworden. Veldhuizen: 'We zochten een alternatief zo dicht mogelijk bij huis. Kenia is het dichtsbijzijnde avocadoland dat het hele jaar door kan leveren.'

Geld verdienen

Klinkt goed, maar er waren nog wel wat uitdagingen vertelt Veldhuizen. 'Toen we voor het eerst met Keniaanse boeren gingen werken, merkten we dat zij hun avocadobomen nogal verwaarloosden. Sommigen hebben er ook maar weinig op hun land staan. Het was niet hun belangrijkste teeltgewas. Sterker nog, veel boeren beseften niet eens dat ze geld kunnen verdienen met een boom die van nature in Kenia groeit.'

'We hebben een IMVO-Voucher gebruikt om de huidige avocadoteelt in kaart te brengen: wie telen de vruchten? Hoe doen ze dat? Hoe verzorgen de boeren hun bomen en de bodem waarin ze groeien? Hoeveel produceren ze? Daarnaast hebben we laten bepalen welke verbeteringen nodig zijn.'

Dat werpt zijn vruchten af. 'Samen met adviesbureau Soil & More trainen we nu de avocadoboeren om de teelt te verbeteren: hoe moet je wieden, bewateren, wat voor compost gebruik je, wanneer, wat is de beste tijd om te oogsten, hoe selecteer je, wat is de beste verpakking om de avocado’s goed te houden, de beste manier van vervoer? Op die vragen krijgen de boeren een antwoord.'

Verbetering

'Het is elke keer verrassend hoe zeer de opbrengst verbeterd kan worden met de juiste zorg voor bomen en hun bodem. Daarom zijn we heel blij met het onderzoek. Het effect van onze inspanningen zal getest worden tijdens de droge periode: dan hebben de bomen het zwaar. Met onze trainingen aan de boeren zouden de bomen tijdens die periode veel beter moeten presteren.'

Veldhuizen is optimistisch over het initiatief van Eosta in Kenia. 'Als onze voorspellingen uitkomen, dan gaan we serieuze hoeveelheden avocado’s uit Kenia naar Europa halen.'

Over de IMVO-voucher

De IMVO-voucher is een laagdrempelige subsidie voor advies over duurzaam internationaal ondernemen. Je kunt als internationaal ondernemer 50 procent van de gemaakte kosten voor adviesvragen terug krijgen (tot 10.000 euro exclusief BTW).

Meer informatie hier en hier.