Coronacrisis maakt creativiteit los

Het bewustzijn van de afhankelijkheid van alle partners binnen en buiten de eigen sector is nu groter dan ooit. Voor iedere ondernemer is het belangrijk om proactief en transparant in gesprek te blijven met bijvoorbeeld medewerkers, leveranciers, verhuurders, aandeelhouders en banken. Daar kunnen mooie oplossingen uit voortkomen. Diverse huurders hebben in onderling overleg huurverlagingen doorgevoerd en in een aantal gevallen zijn medewerkers bereid om vroegtijdig vakantie op te nemen.

Ondernemers ervaren deze crisis stapsgewijs. Maatregelen als de NOW – de loonsteun waarmee een golf aan ontslagen voorlopig voorkomen is – uitstel van belasting en uitstel van rente en aflossingen helpen op weg, maar maken een onderneming in de komende maanden op zichzelf nog niet klaar voor de werkelijkheid waarin een onderlinge afstand van anderhalve meter de norm is. Op korte termijn is crisismanagement nodig, maar het ook zaak om nu vast vooruit te kijken.

Iedere sector is hard aan de slag met eigen specifieke initiatieven om op een duurzame, toekomstgerichte manier te overleven, ook op de middellange termijn. Een toekomstgericht bedrijf heeft daarbij een grotere overlevingskans in het ‘nieuwe normaal’. Samenwerking, open communicatie en compassie met ketenpartners en ook met concurrenten is van groot belang. Daarbij is het tevens van belang berichtgeving vanuit de brancheverenigingen in de gaten te houden.

Vrijwel alle sectoren geraakt

Vrijwel alle sectoren worden op een of andere manier door de coronacrisis geraakt. Elke sector komt hierbij echter voor eigen uitdagingen te staan. Zo is de sector Leisure door de lockdown in het hart geraakt, maar lopen de perspectieven in de anderhalve-meter-economie uiteen. Sterrenrestaurants zijn naar verwachting goed in staat om met relatief weinig gasten toch een hoge omzet te realiseren, zeker wanneer ze nog de ruimte hebben om hun prijzen iets op te voeren.

Voor veel andere Leisureondernemingen die zich richten op de meer prijsbewuste ‘massa’ is het zaak naar andere oplossingen te zoeken. Zo doen bijvoorbeeld attractieparken en dierentuinen er in de anderhalvemeter-samenleving goed aan om hun bezoekers te spreiden over de beschikbare ruimte en de beschikbare tijd. Door bijvoorbeeld op populaire tijden een opslag en in de daluren een korting te rekenen, kan de bezetting gelijkmatiger over de week worden verdeeld.

Hoewel de sector industrie wordt geraakt door het stilvallen van de productie bij leveranciers, minder aanbod van arbeid door hoger ziekteverzuim en vertrokken arbeidsmigranten en vraaguitval als gevolg van de lockdown, blijven de specifieke gevolgen van de anderhalvemeter-economie op termijn relatief beperkt. Fabrieken zijn veelal ruim opgezet en veel bewerkingsmachines werken automatisch of zijn op afstand aan te sturen. Industriële ondernemingen nemen daarnaast tal van maatregelen om besmetting op de werkvloer tegen te gaan, zoals het instellen van ploegendiensten zonder ploegoverdracht, desinfectiepauzes voor de gereedschappen, thuis omkleden, aanpassing van de looproutes en het faseren van lunch- en koffiepauzes.

Een aantal gemene delers zijn er ook voor ondernemers uit diverse sectoren. Voor een groot aantal ondernemingen geldt dat momenteel op grotere schaal vanuit huis wordt gewerkt. Dit stelt nieuwe eisen aan de omgang met het personeel en aan de IT-infrastructuur. Tevens kan het voor bedrijven die afhankelijk zijn van goederen en diensten uit het buitenland zaak zijn om de hele aanvoerketen onder de loep te nemen en wellicht te kiezen voor meer geografische spreiding van toeleveranciers. Dit kan tevens het moment zijn om over te stappen op meer circulaire grondstoffen of lokale leveranciers, zodat de afhankelijkheid van bepaalde buitenlandse producten wordt verminderd.

Ongekende creativiteit toont lessen

Aanpassen aan nieuwe situaties is ondernemers eigen. Dat is exact wat de komende maanden van ondernemers gevraagd wordt, door toedoen van de coronacrisis. Het brengt tegelijkertijd een ongekende creativiteit bij bedrijven naar boven: nieuwe producten en diensten, nieuwe productie- en distributiemethoden en nieuwe klanten.

Een mooi voorbeeld hiervan is het bedrijf Egripment. Het bedrijf is van het bevestigen van camera’s en maken van apparatuur omgeschakeld naar het werkbaar maken van regiewagens met stalen frames met plexiglas. Daarmee worden niet alleen die wagens, maar wordt ook het bedrijf zelf ‘anderhalve-meter-proof’. En zo is drukkerij Koopmans transparante plastic schermen is gaan leveren voor kassapersoneel in supermarkten, waarmee de kans op besmetting wordt verkleind.

Kinderopvangbedrijf Charly Cares denkt mee met werkgevers die vitale afdelingen hebben die moeten blijven doordraaien. Deze bedrijven kopen opvangtegoeden in voor hun medewerkers. De oppasser komt naar het huis van het gezin en is te boeken via een app. Dit business-to-businessmodel zat al in de pijplijn, maar is nu versneld opgestart. Oerlemans Packaging Group heeft een compleet nieuw soort plastic schorten voor zorgpersoneel ontwikkeld en de start-up UV Smart levert apparaten die met behulp van ultraviolet licht gebruikte mondkapjes in anderhalve minuut kunnen schoonmaken.

De ondernemers die buiten de gebaande paden treden, bieden voor het bedrijfsleven als geheel in veel gevallen waardevolle lessen die langer dan deze coronacrisis beklijven, bijvoorbeeld op het vlak van klantbinding en het tonen van hun maatschappelijke betrokkenheid. Deze creatieve ondernemers zetten nu al routes uit die in de toekomst in tal van situaties goed van pas kunnen komen. Hoewel de coronacrisis bijzonder wrang is, is het verheugend om te zien hoeveel concrete initiatieven op dit moment in ondernemend Nederland worden genomen. Het is zaak om van deze kennis kunde te maken en om samen op een toekomstgerichte en duurzame manier uit de coronacrisis te komen.