Van science fiction naar realiteit: onbewust via je hersenen communiceren met een computer

Op de achtergrond 

Bij passieve Brain-Computer Interfaces communiceren de hersenen met een computer. Het woord ‘passief’ verwijst hierbij naar het gebrek aan actieve interactie tussen de computer en degene waarvan de hersenactiviteit wordt gemonitord. De persoon doet dus geen moeite om met het apparaat te communiceren en focust zich alleen op wat hij of zij aan het doen is. Het passieve Brain-Computer Interfaces-systeem ‘luistert’ als het ware op de achtergrond naar de hersenen terwijl de gebruiker handelingen uitvoert.

Dat luisteren gebeurt door de hersenactiviteit van een gebruiker te monitoren en dit vervolgens te vertalen naar de huidige mentale toestand van die gebruiker. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hoeveel werkdruk iemand ervaart, hoe gefocust iemand is en in hoeverre iemand wordt verrast. Door hier context aan toe te voegen – waar kijkt de gebruiker daadwerkelijk naar en onder welke omstandigheden gebeurt dit – begrijpt een computer waarom iemand in een specifieke situatie op een specifieke manier reageert. Hierdoor kan de computer snel accuraat handelen en zich automatisch aanpassen aan de gebruiker. Zo werkt de mens effectiever samen met computers en machines.

Toepassingen van pBCI

pBCI-technologie is van toegevoegde waarde in veel verschillende dagelijkse situaties. Stel je voor, je rijdt in een auto die is uitgerust met een passief BCI-apparaat. De auto monitort hiermee jouw mentale toestand. Wanneer je stressniveau toeneemt, detecteert het systeem dit en als reactie daarop wordt de verlichting in de auto automatisch gedimd, wordt er kalmerende muziek afgespeeld en word je begeleid naar een alternatieve, minder drukke route. Al deze maatregelen zorgen ervoor dat je stressniveau afneemt. 

Naast het verlagen van het stressniveau kan pBCI ook helpen als je afgeleid of vermoeid bent. Dat gaat bijvoorbeeld als volgt: een beveiligingsmedewerker van een luchthaven moet de veiligheid van de passagiers waarborgen. Ze draagt een bril met mobiele eye-tracking technologie en een comfortabel pBCI-apparaat om haar mentale toestand te monitoren tijdens inspecties. Als ze even is afgeleid of vermoeid is, mist ze – mogelijk – een cruciale aanwijzing over een verboden voorwerp. Het pBCI-systeem ziet dat ze even niet oplet of niet scherp is en brengt haar hiervan op de hoogte. Dankzij dit signaal kan ze alsnog een controle uitvoeren en het voorwerp dat ze niet had gezien in beslag nemen. 

Of denk aan het vergemakkelijken van de communicatie tussen verpleging en een patiënt die zelf niet goed in staat is om dit onder woorden te brengen. Door het realtime monitoren van de hersenactiviteit van een patiënt is de verpleging beter in staat om in te spelen op zijn of haar behoeften. Wanneer de verpleging ziet dat een patiënt gestresst is, kunnen zij ervoor kiezen om medicatie meteen of op een later moment toe te dienen en persoonlijk contact uit te stellen naar een ander moment of meteen tot actie over te gaan. Dit kan ervoor zorgen dat de situatie niet verslechterd en het voorkomt escalatie. 

Geen ver-van-mijn-bed-show

Vooralsnog wordt hersenactiviteit gemeten in een laboratoriumsituatie waarin mensen een ‘cap’ (een soort badmuts) met sensoren dragen die deze gegevens opvangt en doorgeeft. Maar hoogstwaarschijnlijk zullen er binnen een aantal jaar al mensen zijn die deze technologie in het dagelijks leven toepassen. Er wordt namelijk al veel met deze technologie getest en de resultaten zijn veelbelovend. Volgens een rapport van Grand View Research is de wereldwijde markt voor Brain-Computer Interfaces in 2022 $1,74 miljard waard en tegen 2030 zal dit stijgen naar $6,2 miljard. Dat is niet zo vreemd, want pBCI biedt eindeloze mogelijkheden. Het maakt dat we effectiever kunnen samenwerken met computers en machines, waardoor ons dagelijks leven veel efficiënter en veiliger wordt. Wie weet lopen we over twee jaar daarom niet met een koptelefoon, maar met een klein sticker acher ons oor over straat.