De Nieuwe Boekhandel

‘Welkom in Bos en Lommer’, zegt Monique als ze de ijzeren rolluiken ophaalt en de deur ontgrendelt. Op de etalageruit prijkt een bordje dat haar als ondernemer kenmerkt. ‘Pin only’ vertelt het opschrift van het bord dat een trendsetter moet zijn voor de rest van de wijk. Monique is namelijk de eerste ondernemer in deze opkomende wijk die contant geld weert. Het idee daarachter is het tegengaan van winkelovervallen.

‘Het imago van Amsterdam West was de afgelopen jaren heel slecht’, verklaart Monique haar besluit. ‘Bij Bagels & Beans, de eerste ondernemer van de nieuwe generatie hier, zijn in de eerste paar weken dat ze open waren vaak inbraken gepleegd.’ Er zat niets anders op dan een manier te bedenken om de overvallers buiten de deur te houden. ‘De beste oplossing is ervoor zorgen dat er geen geld in de zaak te vinden is.’

‘Sommige collega’s zijn boos omdat ik volgens hen de overvallers naar hun winkels stuur’

‘Ik wil hier mijn passie uitvoeren en dat onbezorgd en ongestoord kunnen doen’, gaat Monique verder. Tot nu toe is dat haar gelukt; in het afgelopen jaar waarin ze haar winkel populair heeft gemaakt bij de buurtbewoners, heeft ze nog geen enkele keer bezoek gehad van een gast met criminele bedoelingen. Klanten worden daarentegen aangetrokken door het vriendelijke karakter van de winkel, waar ze dus alleen met hun pinpas kunnen betalen.

De reacties zijn wisselend, vertelt Monique. ‘Jonge klanten vinden dat ik groot gelijk heb en noemen me een trendsetter. Ouderen mensen gaan toch liever met alleen een tientje over straat. Die mensen moet ik echt begeleiden, vooral omdat ik als Nieuwe Boekhandel natuurlijk direct begonnen ben met het Nieuwe Pinnen en dat kennen ze vaak nog niet. Ik investeer veel tijd en energie is die begeleiding waardoor klanten mijn werkwijze gaan begrijpen.’

Een nieuw tijdperk

De Nieuwe Boekhandel ligt aan een van de hoofdstraten van Amsterdam West. Rondom de winkel zijn talloze ondernemingen van andere winkeliers te vinden die verse vis, Turkse baklava of matrassen verkopen. Eén ding hebben deze sinds jaar en dag gevestigde eenmanszaken gemeen: ze kennen de dreiging van overvallers als geen ander. Toch is het door Monique bejubelde Pin Only-concept nog niet overgenomen door haar collega-ondernemers die niet allemaal even goed begrijpen waarom zij ervoor kiest om contant geld te weren.

'Ik hoop met mijn winkel een deur te openen naar andere ondernemers en hen te laten inzien dat een contantloze winkel veel voordelen heeft.' In sommige van de winkels in de buurt kun je op dit moment nog helemaal niet met pin betalen, laat Monique ons weten. Dat moet veranderen, maar dat gaat niet zomaar. 'Mijn collega-ondernemers hebben moeilijke tijden doorstaan hier. Extra veiligheidsmaatregelen treffen zoals ik doe, zien ze als je aanpassen aan de criminaliteit.'

Doordat Monique die maatregelen wel treft, zou ze inbrekers naar haar collega's sturen, bij haar is immers niets te halen. Zelf ziet ze dat anders. 'Ik heb veel respect voor hoe mijn collega's zich hebben geweerd de afgelopen jaren. Ik hoop dat we nu het criminele tijdperk achter ons kunnen laten en samen kunnen werken aan een veilige buurt waar bij geen enkele winkelier iets te halen valt.'

Positieve ondernemersgeest

Om een nieuwe impuls te geven aan de wijk waar Monique nieuw en fris ondernemerschap het liefs het straatbeeld ziet domineren, maakt ze sinds kort deel uit van de denktank voor de ontwikkeling van detailhandel in het stadsdeel. Daarmee geeft ze uiting aan haar positieve ondernemersgeest die zich afkeert van het sombere imago van de wijk. ‘Ik praat altijd heel positief, ik wil het nooit hebben over dat het hier crimineel is geweest of dat de winkel hiervoor drie keer is overvallen. Ik wil juist het positieve en de veiligheid van de buurt benadrukken, anders kun je die negatieve gedachten en oordelen nooit uitroeien.’

‘Ik wil hier mijn passie uitvoeren en dat onbezorgd en ongestoord kunnen doen’

Dat de oude generatie ondernemers hun visie niet zullen bijschaven is in de ogen van Monique een feit. Toch weet ze zeker dat het er over tien jaar heel anders uit zal zien in de buurt. ‘Nieuwe ondernemers begrijpen mij wel en mijn werkwijze ook. Ze zijn net als ik telkens op zoek naar nieuwe ideeën en projecten om winkels en ondernemingen persoonlijker te maken en meer karakter te geven.’ Aan unieke projecten is er in De Nieuwe Boekhandel geen gebrek. Wekelijks organiseert Monique een nieuw evenement dat kan variëren van partijtjes, boekpresentaties, lezingen en workshops tot haar nieuwste idee om een kinderboekenschrijver drie weken in de winkel aan tafel te zetten en een boek te laten schrijven.’

Een toekomstig Bos en Lommer waar winkels stijl, karakter en leven uitstralen is het droombeeld van de eigenares van de boekenwinkel. Daarnaast denkt ze dat haar ‘Pin-only’-concept door veel meer ondernemers kan worden overgenomen. Tot nu toe heeft ze een zojuist geopend restaurant geïnspireerd tot dezelfde keuze en telt de wijk nu twee contantloze zaken. ‘Voor nieuwe ondernemers is de opening van hun zaak hét moment om te kiezen voor het concept. Ik raad het iedereen hier aan omdat je er een enorme prettige werkomgeving mee krijgt.’

‘Ik heb de grens gesteld dat er geen geld in de kassa komt. Een storing verandert daar niets aan.’

Het nadeel dat er aan het concept kleeft is makkelijk te bedenken en moeilijk te ontkennen: met alleen een pinapparaat als betaalmiddel ben je geheel afhankelijk van een goedfunctionerend netwerk. Tot nu toe heeft Monique alleen nog te maken gehad van storingen die niet langer dan een paar minuten duurden. Die tijd kon ze overbruggen door met haar klanten over een goed boek in gesprek te gaan of ze een kop fair-trade koffie aan te bieden. Maar wat als het netwerk er plotseling een paar uur uitligt? ‘Dat is natuurlijk wel een risico en het kan op de zaterdag voor kerst zomaar werkelijkheid worden’, geeft de eigenares toe. ‘Als dat gebeurt, zien we wel weer verder.

Ik ben nooit bang geweest en het heeft geen zin om dat nu wel te zijn, er is toch niets aan te doen.’ Wat ze zeker weet, is dat ze in geen geval over zal gaan op contante betalingen. ‘Nee, ik heb de grens gesteld dat er geen geld in de kassa komt. Een storing verandert daar niets aan en een klant die zijn pinpas is vergeten ook niet.’ In dat laatste geval is er gelukkig vaak een oplossing. ‘Ik houd de boeken dan even apart zodat mensen hun pinpas kunnen halen, maar veel mooier is het wanneer een andere klant aanbiedt te pinnen in ruil voor het contante geld.’

Beste Boekverkoper 2010

De aandacht die Monique besteedt aan enerzijds een levendige winkel vol activiteiten en anderzijds een zeer veilige werkomgeving, maakt haar niet alleen populair bij haar klanten, maar ook bij verschillende organisaties en stichtingen. Vanwege haar bevlogenheid en enorme durf voor het nemen van risico’s werd ze in 2010, toen ze nog werkzaam was in een Jordanese boekhandel, uitgeroepen tot Beste Boekverkoper van het jaar. Met het ‘Pin only’-concept won ze bovendien de pinkampioenschappen van Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen (SBEB). ‘Het is onvoorstelbaar hoeveel aandacht ik krijg van allerlei media en organisaties. Omdat ik de kampioenschappen heb gewonnen, krijg ik een nationale televisiecommercial. Daar had ik niet eens van durven dromen.’

Ondertussen krijgt Monique regelmatig verzoeken voor interviews, workshops en lezingen. Uitgevers, andere boekhandelaren en ondernemers in het algemeen lijken allen nieuwsgierig te zijn naar haar visie en concept. De Nieuwe Boekhandel heeft haar echter ook nodig, want met slechts één vaste kracht kan ze niet zomaar een middag op promotietoer. ‘Daarom heb ik besloten een boek te schrijven waarin ik beschrijf hoe ik alles heb opgezet en met welk idee. Op deze manier wil ik ondernemers en betrokkenen inspireren om met eenzelfde enthousiasme hun winkel karakter te geven zodat de boekenbranche de vernieuwingsslag krijgt die ze nodig heeft om te overleven.’