Optimisme heerst, maar doorpakken blijft noodzaak
Begin dit jaar werd het 'MVO Trendrapport 2017' gepresenteerd met daarin opmerkelijk veel optimistische punten. Zo staan verschillende sectoren volgens het rapport op het punt om de definitieve omslag te maken naar duurzaam ondernemen. Ook maken bedrijven werk van de Sustainable Development Goals, ethiek is terug in de boardroom en praatclubs zijn passé: stevige afspraken leiden nu al tot actie.
Met MVO Nederland-directeur Maria van der Heijden gaan we verder in op de trends en bespreken we meer prangende vragen. Hoe groot is de invloed van schandalen als Dieselgate en moeten we de invloed van de president Trump vrezen of niet? Maar hoe dan ook: optimisme heerst in het Trendrapport.
'We gaan op veel punten de goede kant op. Absoluut. Ondernemers zien ook steeds eerder dat duurzaam ondernemen daadwerkelijk loont. Voor hen is het kantelpunt voorbij en we denken dat deze manier van ondernemen steeds meer navolging gaat vinden.' Volgens Van der Heijden zit het duurzaam ondernemen in een stroomversnelling en wordt de intentie om klimaatneutraal te werken, afvalloos te produceren en te consumeren en om inclusief te ondernemen steeds groter.
'Daarnaast is het verdienmodel nu veel aantrekkelijker dan een paar jaar terug. Duurzaam ondernemen leidt tot winst. Ten derde zie je dat men steeds meergemotiveerd raakt om rekening te houden met mens en maatschappij. Gezamenlijk vormen deze punten een belangrijke drie-eenheid binnen het duurzame ondernemen: urgentie, verdienmodel en motivatie. Daar gaat de ondernemer meer en meer voor, we staan niet voor niets aan de vooravond van de grote omslag.'
Vernieuwing in het MKB
Je zou misschien kunnen denken dat de corporates het voortouw nemen in het duurzaam ondernemen. Niet waar. Vooral in het MKB is men trendsettend. 'Het is vaak zo dat de vernieuwing in het MKB plaatsvindt. Daar zitten de innovators die laten zien hoe het kan en hoe het moet en zij zetten de trend', verduidelijkt de directeur van MVO Nederland. 'Wat zo mooi is, van de 2.300 MVO-partners behoren er meer dan 2.000 tot het MKB. Daarnaast zijn er brancheorganisaties en coöperaties lid van MVO Nederland. Dat zijn partijen waar nog eens duizenden MKB-bedrijven bij zijn aangesloten. Je kan gerust zeggen dat het netwerk bestaat uit 200.000 MKB'ers. Wij bedienen de duurzame koplopers en voorhoede en koppelen al die innoverende MKB'ers aan de corporates. Zo vindt opschaling plaats en leren de grote bedrijven van het MKB.'
Verkiezingen
Maart staat in het teken van de verkiezingen, logischerwijs zeer belangrijk voor een organisatie als MVO Nederland. 'Zeker. Kijk, wij gaan met de ondernemers aan de slag, maar er zijn wel flink wat zaken die de overheid moet regelen. De wetgeving, maar ook het gehele belastingsysteem. Dat systeem gaat nog steeds in zijn geheel uit van belasting op arbeid in plaats van belasting op grondstoffen. Wij vinden dat het anders kan en dat het systeem op de schop moet. Maar dan moet je wel een kabinet hebben dat daar vol voor gaat en er voor het volle pond achter staat.'
Ook hamert de directeur erop dat de overheid het goede voorbeeld moet geven wanneer het gaat om duurzaamheid. 'Om je een voorbeeld te geven: de overheid koopt op jaarbasis 80 miljard producten en diensten in. Wanneer men dat maatschappelijk verantwoord doet, dan heeft het een enorm groot effect op bedrijven. Verder moeten maatregelen op het vlak van MVO die tijdens de afgelopen periode zijn ingezet, voortgezet worden door een volgend kabinet. Dat is enorm belangrijk om de verdere omslag te maken. Wij zeggen tegen de overheid: zorg dat het bedrijfsleven maximaal wordt gefaciliteerd zodat duurzaam ondernemen mainstream wordt en voor iedereen de norm.'
De tegenbeweging
Tot zover even de Nederlandse politiek. Minstens zo belangrijk is het wereldwijde klimaat. Wat gaat er gebeuren nu Donald Trump president van de Verenigde Staten is? De Republikein staat niet bekend om zijn maatschappelijk verantwoord presidentschap... 'Ik zie juist een tegenbeweging ontstaan. Een beweging die nu al alleen nog maar sterker gaat worden. En kijk naar wat minister Ploumen doet: de combinatie van hulp en handel. Nieuwe ontwikkelingssamenwerking met het bedrijfsleven. Ook daar zijn vele MKB'ers bij betrokken', aldus Van der Heijden.
'Welvaart en welzijn tussen rijkere en minder rijke landen moet zo eerlijk mogelijk worden verdeeld. Doen we dat niet, dan krijg je gigantische problemen zoals wat er met de vluchtelingen is gebeurd. Trend nummer 1 in ons Trendrapport gaat hierover. Met ons allen moeten we op globale schaal problematiek als armoede en honger, maar ook de opwarming van de aarde en het energievraagstuk aanpakken. Ze beslaan een gezamenlijke agenda vol doelen die superbelangrijk zijn. Doelen die we moeten bereiken middels gelijkwaardigheid en niet vanuit het Eerste-, Tweede- of Derde Wereld behoorlijk groot is en denken. We zijn allemaal onderdeel van deze wereldbol.'
De ethiek is terug
Een ander belangrijk punt uit het Trendrapport is de ethiek die weer een steeds grotere rol krijgt in het ondernemersklimaat. 'Je ziet dat na de grote schandalen van de laatste jaren - denk aan Dieselgate en wat sommige banken hebben gepresteerd - bedrijven steeds meer kijken naar hoe ze zelf ethisch handelen. Dat is een grijs gebied. Wit en zwart zie je zelden. Het gaat er uiteindelijk om dat je het moreel en het ethisch handelen meeneemt in je besluitvorming. Steeds weer. Dat is bij Volkswagen mis gegaan, maar ook bij banken, verzekeraars en in de kledingsector.'
Nog zo'n trend. Oeverloos gepraat is niet meer van de tijd. Het draait om handelen, om actie. 'Wat ga je doen? Hoe ga je jouw plannen op het vlak van MVO toepassen op de bedrijfsvoering? Hoe koop je verantwoord in, hoe zorg je ervoor dat je keten transparant is en hoe krijg je het voor elkaar dat jouw producten ook gerecycled kunnen worden? Geen woorden, maar daden. Daar draait het nu om en dat weten gelukkig steeds meer ondernemers. Je hebt gelijk wanneer je zegt dat het inmiddels twee voor twaalf is. We kunnen de volgende generatie niet opzadelen met de problemen van nu. We verbruiken met ons allen qua footprint momenteel twee wereldbollen. dat kan gewoon niet! We moeten op een andere manier omgaan met onze voetafdruk. En ondernemers moeten daar het voortouw in nemen. Doen ze dat niet, dan zijn we te laat.'
Bomvolle agenda
MVO Nederland zit ook in 2017 alles behalve stil en is actief met talloze campagnes, samenwerkingen, convenanten en circulaire projecten. 'Een bomvolle agenda. Dat ondersteunen we met content op onze website, via social media, een online community en een nieuwsbrief. Kortom: we houden aan de vinger aan de pols en ondernemend Nederland kan altijd bij ons terecht voor het juiste advies.'