Overkoepelend plan van aanpak sociale veiligheid publieke omroep: naar een nieuwe omgangscultuur

Frederieke Leeflang, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NPO: “Wij erkennen dat de publieke omroep niet voor iedereen een veilige werkomgeving is en is geweest. Dat heeft me enorm geraakt en wederom zijn oprechte excuses gepast aan alle betrokkenen. Ik neem de verantwoordelijkheid, samen met de bestuurders van de omroepen, om hard aan de slag te gaan met het uitvoeren van de acties uit dit plan. Het doel is om een veilige en fijne werkplek te realiseren waar iedereen gewaardeerd en gerespecteerd wordt en waar verantwoordelijkheid gegeven en genomen wordt. Dit plan is een eerste stap in de noodzakelijke verandering naar een nieuwe omgangscultuur. Alleen samen met alle medewerkers van de gehele publieke omroep kunnen we dit realiseren”.

In dit plan zijn alle overkoepelende acties opgenomen die gezamenlijk moeten worden gerealiseerd. Daarnaast maakt elke werkgever een eigen plan van aanpak, gebaseerd op het overkoepelende plan. De omroepen doen dat vanuit hun eigen pluriformiteit en met behoud van hun eigen autonomie. De belangrijkste elementen van het overkoepelende plan zijn de volgende:

Erkenning en nazorg

Op de eerste plaats staat de erkenning van de slachtoffers en de nazorg: alle betrokkenen die geraakt zijn door het rapport en die niet naar hun eigen (voormalige) werkgever willen gaan, kunnen per 15 mei a.s. terecht bij de Commissie Nazorg. Deze commissie faciliteert ondersteuning vanuit experts zoals vertrouwenspersonen, psychologen en mediators en is onafhankelijk van de omroepen en de NPO.

Klachtencommissie en gedragscode

Het is van groot belang dat er betere opvolging gegeven wordt aan de signalen en meldingen van grensoverschrijdend gedrag, nu en in de toekomst. Zo komt er een gezamenlijke gedragscode, klachtenregeling, een externe onafhankelijke klachtencommissie en een pool van vertrouwenspersonen voor de gehele publieke omroep.

Leiderschap en zorgplicht werkgever

De aanpak van grensoverschrijdend gedrag start met het aanpakken van de kwaliteit van het leiderschap bij de publieke omroep. Hiervoor worden omroepbrede leiderschapscompetenties ontwikkeld, komt er betere begeleiding van presentatoren en wordt er meer geïnvesteerd in talentontwikkeling en diversiteit & inclusie. Ook komen er trainingen voor leidinggevenden en medewerkers, wordt de HR-functie versterkt en wordt er een gezamenlijk kenniscentrum van en voor HR-medewerkers opgericht. Daarnaast zal de werktevredenheid beter worden gemonitord en wordt er meer zekerheid geboden aan medewerkers door het verminderen van tijdelijke contracten.

Bestuur en toezicht

Cultuurverandering binnen de publieke omroep begint aan de top. Op de gezamenlijke agenda van de omroepen staan onder andere het instellen van maximale bestuurstermijnen en effectief bestuur en toezicht. Ook wordt verantwoording afgelegd door de bestuurders over de uitvoering van het overkoepelende plan en starten zij met een cultuurtraject.

Omroepen

Arjan Lock, voorzitter van het College van Omroepen, benadrukt het belang van de overkoepelende acties in combinatie met de autonomie en de pluriformiteit van de omroepwerkgevers: 

“Het is belangrijk en noodzakelijk dat er een gezamenlijk plan is om een sociaal veilige werkomgeving te creëren. Dit plan moet per omroep concreet worden uitgewerkt, waarbij de eigenheid van de omroep ook een belangrijke plek kan krijgen. Een grote betrokkenheid van alle omroepmedewerkers is cruciaal om het doel van de plannen te bereiken. Want met al deze medewerkers maken we prachtige programma’s voor de publieke omroep. Dat willen we alleen doen in een cultuur die veilig en gezond is.”

Nieuwe omgangscultuur

“Een cultuurverandering is niet van de ene op de andere dag gerealiseerd: het is een lerend proces van lange adem en vasthoudendheid”, aldus Leeflang, “Het is aan ons allemaal om vanaf nu het juiste gedrag te laten zien en daarin een voorbeeldrol te nemen. Dat betekent ook dat wij als NPO meer programmatische en financiële zekerheid moeten bieden aan de omroepen en daarmee aan alle makers en medewerkers; en dat doen we samen met de omroepen.”

Het plan van aanpak is hier in te zien.