Scotch Whisky Investments: Beleggen in vloeibaar (Schots) goud

Whisky is hotter than ever. Niet alleen om te drinken, maar met name om in te beleggen. In de afgelopen jaren, tegen een achtergrond van economisch en geopolitiek tumult, is de vraag naar alternatieve beleggingen toegenomen. Mensen zijn op zoek naar mogelijkheden om naast hun traditionele beleggingen een aantrekkelijk rendement te kunnen realiseren met alternatieve categorieën. Al snel kom je dan in de hoek van zogenaamde alternative investments zoals vintage auto’s, crypto’s, horloges én single malt whisky – van Schotse makelij.

'Whisky heeft als consumptief product in de afgelopen jaren een ongekende groei meegemaakt. De flessen vliegen de winkel uit. De vraag is zo groot dat de internationale whisky-industrie de productie maar net aankan', begint Michel Kappen, CEO van Scotch Whisky Investments. 'Zo heeft de distilleerderij The Macallan een aantal jaren geleden voor 120 miljoen pond de productiefaciliteiten uitgebreid. Dat is een goed teken, maar whisky zal toch écht 25 jaar in een vat dienen te rijpen voordat deze 25 jaar oud genoemd mag worden. Mede daarom is investeren in oudere, exclusieve whisky zo interessant.'

Stijgende prijzen

Michel Kappen werkte in het verleden als adviseur bij de Rabobank en had in (single malt) whisky een meer dan grote passie. Hij besloot van zijn hobby zijn werk te maken. 'Een fles verkopen hier, een nosing & tasting daar: het hoorde er allemaal bij. Maar omdat dit goedbedoelde hobbyisme geen zoden aan de dijk zette, werd ik gedwongen anders te gaan denken. De whisky die ik verkocht, werd steeds duurder om in te kopen. En deze constatering was een opmars naar ons hedendaags succes: zou je namelijk ook in whisky kunnen beleggen? Het werd het eerste hoofdstuk van mijn eigen jongensboek.' 

Stapje voor stapje ontstonden in zijn hoofd de contouren voor een platform waarop whiskyflessen kunnen worden verhandeld en waarop de waarde(ontwikkeling) inzichtelijk is. Door zijn adviseursachtergrond worden bepaalde handelsstructuren toegepast, zij het ditmaal op het gebied van whisky. 'Uiteindelijk openden we in 2007, met als eregast de voormalig minister van Financiën Gerrit Zalm, de World Whisky Index. Deze dag staat nog heel helder op mijn netvlies, net als de in 2014 verkregen AFM-vergunning.'

Volledig ontzorgd

Na de lancering van de World Whisky Index werd door de (inter)nationale media steeds vaker en meer over investeren in het Schotse levenswater geschreven; de status van alternatieve beleggingsvorm werd al snel bereikt en gaandeweg is het Schotse eau-de-vie een meer dan serieuze overweging voor beleggers. Kappen: 'Feitelijk hebben we een heel nieuwe alternatieve belegging in de markt gezet.' 

Maar hoe nu verder voor degene die zijn geluk met beleggen in whisky wil beproeven, die graag een aangenaam rendement wil behalen maar er niet te veel omkijken naar wil hebben? Het beleggingsproduct “Portefeuillebeheer in whisky” dat in juni 2018 op de markt kwam, bleek een schot in de roos. 'Sinds de lancering hebben al zo’n 650 van onze klanten voor dit beleggingsproduct gekozen. Dat vertaalt zich naar een totale voor onze klanten beheerde portefeuille van ruim 290 miljoen euro in Schotse single malt whisky. Niet alleen nieuwe klanten, maar ook al bestaande relaties hebben hun whiskyportefeuille in deze nieuwe portefeuillebeheerdienst ondergebracht. Beleggers worden bij een minimale inleg van 100.000 euro ontzorgd. In zijn portefeuille krijgt de belegger zowel flessen als vaten whisky. De minimale looptijd van het beheer is vijf jaar. 

Whisky heeft tijd nodig, meestal pas na tien tot vijftien jaar heeft een whiskyportefeuille de beste rendementskansen. Aan het einde van de looptijd van het contract helpen wij met de verkoop van de portefeuille. Om een idee te geven: het gemiddelde rendement over de afgelopen zes jaar is zo’n 11,5 procent. Maar rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Door de schaarste is de whiskymarkt de laatste decennia wel heel stabiel gebleken.'

Zelf handelen

Beleggen in hoogwaardige single malt whisky kan dus een aangenaam rendement opleveren, maar niet iedereen is bij machte om 100.000 euro (of meer) opzij te leggen. Voor de kleinere belegger heeft Scotch Whisky Investments met THE SWEX een geschikte oplossing. Dit platform is de opvolger van de World Whisky Index, het platform dat zijn tijd te ver vooruit bleek. Michel Kappen over dit handelsplatform dat in 2022 het levenslicht zag: 'THE SWEX is met meer dan 100.000 flessen Schotse single malt whisky het grootste online handelsplatform ter wereld. Het platform omvat flessen die eigendom zijn van onze vermogensbeheerklanten en huidige handelaren, ook wel traders genoemd. De flessen die op het platform worden aangeboden en verhandeld, staan veilig in onze whisky vault in Sassenheim opgeslagen of in onze opslag in bonded warehouses in Schotland. Al deze flessen zouden via THE SWEX verhandelbaar kunnen worden. Als eigenaar c.q. handelaar kun je namelijk zelf bepalen welke flessen en (deel)vaten je te koop aanbiedt. Het omvat zowel flessen van gesloten en bestaande distilleerderijen als ‘virtuele’ flessen. Ofwel: whisky die op dit moment nog op vat ligt om op een later moment te worden gebotteld.

Kappen vervolgt: 'Om de verhandelbaarheid op het beleggingsplatform ruchtbaarheid te geven, bieden we het gevoel van een beurs waar vraag en aanbod elkaar treffen met een interessante deal voor beide partijen als gevolg. Wat dat betreft is THE SWEX uniek in zijn soort: het is het eerste platform waarop exclusieve en bijzondere single malt whisky’s kunnen worden verhandeld. En dat alles op een gebruiksvriendelijke manier, met eenvoudige tools om een eigen whiskyportefeuille op te bouwen én te beheren. Het is te vergelijken met een aandelenportefeuille, maar dan nét wat specialer en smaakvoller.'

Whisky van de toekomst

Tot nu toe hebben we met name over flessen (Schotse) single malt whisky gesproken, maar hoe zit dat met whisky die op dit moment in warehouses liggen te rijpen en wachten op het moment dat er tot botteling kan worden overgegaan? Kappen: 'Veel van onze investeerders beleggen niet alleen in flessen, maar ook in vaten óf in delen van vaten. Daarbij is het van belang dat we aan het einde van de rit een hoogwaardige whisky leveren, dat beleggers een gegarandeerd aantal flessen ontvangen en, niet onbelangrijk, dat er een zeer hoge kwaliteit wordt geleverd.'

Totdat whisky uiteindelijk in de fles verdwijnt, blijft het in verschillende opzichten a living product. Daarom is het essentieel om alle vaten die zowel vanuit kwalitatief als financieel oogpunt rijpen, strak te monitoren. Kappen: 'Zo hebben we te maken met “the angels’ share”, de hoeveelheid whisky die met zo’n 2% per jaar uit een houten vat verdampt. Een ander belangrijk aspect is de daling van het alcoholpercentage van zo’n 0,5% netto per jaar. Dit percentage mag niet onder de 40% komen, anders mag men niet meer van whisky spreken. In de wetenschap dat elk individueel vat een eigen percentage verdamping kent, is het meer dan belangrijk dat onze eigen cask managers de ontwikkeling van alle vaten in goede banen leiden én aan het toegezegde aantal flessen komen. Hoe meer tussentijdse metingen wij verrichten, des te sneller we tijdens het rijpingsproces kunnen ingrijpen.

Daarnaast worden samples van de rijpende whisky’s vanuit onze eigen warehouses naar de cask managers opgestuurd om de rijping te kunnen monitoren. De frequentie van de analyses is wel afhankelijk van de leeftijd van de whiskysamples. De jongste whisky’s proeven we iedere drie jaar, onze focus ligt op die van 21 jaar en ouder. In het verleden konden we alles nog makkelijk jaarlijks managen. Maar nu de volumes zo groot zijn, is dat niet meer te doen. Dus hoe ouder de whisky, hoe hoger de frequentie van het monitoren van de samples. Hiervan worden overigens extra back-ups gemaakt die veilig in onze sample library in Sassenheim staan opgeslagen.'

Schotse expansie 

Vooruitzien is regeren, zo ook voor Michel Kappen en zijn whiskybeleggingsconcept dat hij zo’n kleine twintig jaar geleden aan de Heereweg in Lisse bedacht. Om de toekomst van beleggen in whisky en de verdere groei van de organisatie te faciliteren, wordt er op dit moment hard gewerkt aan een aanzienlijke uitbreiding van het bedrijf. Niet in Lisse, maar op nog geen halfuur rijden van de tien epische golfbanen van het Schotse dorpje St. Andrews waar Scotch Whisky Investments twintig acres grond (gelijk aan 80.000 m2) heeft aangekocht. Niet om een eigen golfcourse uit te rollen, maar voor de aanleg van een eigen opslag voor flessen en met name rijpende vaten single malt whisky. Michel Kappen over deze volgende stap: 'Bijna duizelingwekkend, maar het is de bedoeling dat daar uiteindelijk 28 warehouses van 11.000 kubieke meter per stuk verrijzen. In totaal dus 308.000 m3 waar we straks 190.000 vaten rijpende whisky kunnen opslaan. Als je je dan bedenkt dat een gemiddeld vat 250 liter bevat, kom je tot astronomische getallen. En dan heb ik het nog niet over de miljoenen flessen die we daar opslaan. Een project van ongekende omvang waar de (Schotse) industrie op zit te wachten. “Glenrothes” wordt daarmee een groot opslagcentrum voor de gehele whiskyindustrie. Niet alleen whiskyproducenten, maar ook brokers én investeerders zijn naarstig op zoek naar aanvullende opslagcapaciteit. En die wordt hier straks geboden. Dit gaat gepaard met een forse investering, maar wel een die zich op de lange termijn terugbetaalt. Een klein detail: de eerste vier warehouses zijn inmiddels in gebruik.'

Maar louter opslag is niet het enige waarom Scotch Whisky Investments zijn zinnen op Glenrothes heeft gezet. Want ondernemer Kappen zou ondernemer Kappen niet zijn als hij zijn gedachtengoed niet tot in de puntjes had uitgedacht. 'We weten dat, als die vaten straks in onze warehouses liggen, wij ze ook kunnen monitoren. Onze cask managers zijn daar aanwezig, we hebben meer grip en feeling dan wie dan ook. Met dit in het achterhoofd bieden we een hoge servicekwaliteit en kunnen we onze relaties tussentijds informeren over de status van hun vat of (deel)vaten. Niet alleen voor particuliere investeerders, maar ook ‘grote spelers’ hebben de behoefte om te weten dat wij het hele proces van A tot Z in de hand hebben. Zowel het rijpingsproces van de whisky in de vaten als het bottelen en daarmee het overall beheer gaan in Glenrothes plaatsvinden.'

Kappen is nog niet uitgepraat over de volgende stap van zijn bedrijf dat nog geen twee decennia geleden het licht zag. Met de huidige situatie in de wereld met onder meer schaarste en stijgende grondstofkosten denkt Kappen al een aantal stappen vooruit. 'Een van de nieuwe initiatieven die we op dit moment uitwerken, omvat het vereenvoudigen van het monitoren van de verdamping van het volume en de alcoholsterkte. Technisch is het mogelijk, maar daarmee moeten we wel enorme investeringen doen. Echter: de wens om een vat zo effectief mogelijk te monitoren op verdampingsverlies, is heel relevant. Als we dit voor elkaar krijgen, kunnen onze beleggers in de toekomst nog veel meer rendement halen uit hun investering. Een goede oude en schaarse fles whisky is vandaag de dag al snel een paar duizend euro waard. Elke extra druppel die we kunnen besparen, komt de belegging van onze relaties ten goede. Nieuwe methoden en technieken om de whisky casks zo lang en goed mogelijk te laten rijpen, zullen we straks in Glenrothes uitrollen.'

Gefaseerde uitrol 

'We willen vooruit', besluit Kappen. 'Schotse single malt whisky is en blijft sterk in trek, maar het gaat over grote hoeveelheden. De industrie zal zich daardoor noodgedwongen meer richten op kwaliteit en daar haar winst trachten te pakken. Het produceren van gangbare, vaak jonge whisky wordt gewoon onbetaalbaar. Onze plannen voor Glenrothes worden stapje voor stapje uitgerold. Op dit moment creëren we voornamelijk opslag voor onze eigen flessen en vaten. Vervolgens kijken we hoe de Schotse whiskyindustrie zich ontwikkelt om daarna gefaseerd uit te bouwen. Aan die aanvullende opslagcapaciteit moet immers wel behoefte zijn. Ergo: gas geven waar we kunnen, en afremmen waar nodig.'

Meer informatie op scotchwhiskyinvestments.com

Dit is een artikel uit Baaz 1.2024. Lees hem nu digitaal: Baaz 1.2024!