Tijd voor nieuwe leiders

Half maart waren ineens alle ogen gericht op een beroepsgroep met eeuwenoud aanzien, maar nog zonder grote publieke gezichtsdragers. Specialisten, artsen en verpleegkundigen stapten uit hun anonimiteit om ons door de grootste naoorlogse crisis te loodsen. Allen, veelal zonder enige ‘media-ervaring’, slaagden op hun geheel eigen manier om de bestrijding van deze pandemie publiekelijk te duiden.

Voorbeeldfunctie

Een gezamenlijke eigenschap van onze publieke specialisten en artsen tijdens deze coronacrisis is het uitstralen van rust en het geven van weloverwogen analyses van de feiten. Dit ondanks het gebrek aan wetenschappelijke kennis en statistieken over de voorspelbaarheid van het nieuwe virus. Zij hebben hierbij eensluidende, eerlijke boodschappen. Bijvoorbeeld dat zij geen helder zicht hebben hoe het virus zich verspreidt en ontwikkelt of waarom het bij de een harder toeslaat dan bij de ander. Een houding, vind ik, waarvan we nog veel kunnen leren. Microbioloog Jean-Luc Murk van het Elizabeth-Tweesteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg omschrijft de infectie zelfs treffend als ‘Een oorlog, maar dan in het lijf’.

Onkreukbaar in het publieke domein?

Als nieuwe leider toon je karakter door eerlijk toe te geven welke dagelijkse worsteling jij zelf hebt. Een stijl die ik verademend vind. Zoals ook premier Mark Rutte in zijn persconferenties toont. Benadruk gerust jouw eigen onvermogen en onzekerheid. Dankzij de doorgewinterde ic-arts Diederik Gommers, met weinig media-ervaring, weten we na twee maanden hoe je een universele pandemie toch persoonlijk kunt maken. De bezorgdheid straalde wekenlang van zijn gezicht. Hij verwoordde zijn eigen angsten door te stellen dat hij ‘Met tranen in zijn ogen over de ic-afdeling van het Erasmus MC liep’. Het ziekenhuis waar hij hoofd van de intensive care is. Om vervolgens openhartig te vertellen hoe hij zich ’s avonds thuis bij het bestuderen van het verloop van ic-opnamen vertwijfeld afvroeg ‘Dit gaat niet goed, kan ik dit wel allemaal aan?’ Heel leerzaam om je eigen emoties zo bloot te geven. Een mooie boodschap voor de doorgaans onkreukbare mensen aan talkshowtafels.  

Minister van Intensive Care

De bestrijders van het coronavirus werden in no time onze nieuwe, onafhankelijke boegbeelden. Geen dubbele politieke agenda’s, maar slechts één belang: het dienen van de samenleving in een strijd tegen deze gezamenlijke vijand. Intensivist Diederik Gommers is daarbij voor mij de exponent van het nieuwe type leider. Door koersvast vanuit zijn hart te spreken, creëert Gommers het juiste ritme in zijn roep om de ic-zorg in Nederland juist nu op de toekomst in te richten. Pols hem daarom nu vast om onafhankelijk minister van Intensive Care te worden in het nieuwe kabinet na de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021. In deze rol kan hij – mijns inziens – nog beter het medisch-maatschappelijk belang dienen voor een samenleving die nu nog geregeerd wordt door grote angst.

Woorden van diep respect

Dat Gommers en passant een nieuwe, oprechte politieke maatstaf vormt, toonde hij onlangs in de talkshow Op1. Na het krijgen van de aanvoerdersband van Feyenoord, zijn grote liefde, beantwoordde hij zonder schroom de vraag van presentator Tijs van de Brink dat deze symbolische band hem veel meer doet dan het ontvangen van een eventueel lintje door de koning. Een wijs advies voor iedere gelouterde mediatrainer of woordvoerder. Om daarna weer in zijn authentieke cocon te kruipen en te stellen ‘Dat de reden voor dit geschenk waarschijnlijk is dat mensen vinden dat ik het wel aardig doe en mij goed inzet’. Geen woorden van grootheidswaanzin of machtsvertoon. Louter woorden die diep respect afdwingen. We leren nú hoe de moderne, dienstbare leider recht uit het hart spreekt. Laten we daar vol ontzag naar luisteren.

Gastexpert Joost Reijnierse is media- en contentspecialist bij Omnicom Public Relations Group.