Wat is de waarde nog waard?

Zo beleefde de overnamemarkt in het vierde kwartaal van 2020 een absoluut record met een marktwaarde van een ruim 1,2 triljoen dollar: een stijging van 49 procent ten opzichte van het voorgaande jaar en het sterkste kwartaal sinds 2015

Ook in Nederland lijkt sprake te zijn van een oververhitte M&A-markt en is de waarde van transacties flink gestegen. Corona jaagt zowel de aan- als verkoopbereidheid in Nederland flink aan en ondernemers verkennen hierbij óók nadrukkelijk de mogelijkheden van uitbreiding buiten onze landsgrenzen. De verkoopbereidheid onder mkb’ers was in vijf jaar tijd zelfs nog nooit zo hoog, waarbij de helft hun zaak nog morgen zou verkopen. Met één kanttekening: tegen een goede prijs. Want ondernemers zijn bang dat zij hun bedrijf mede door corona voor een ‘koopje’ van de hand moeten doen. Niets is minder waar.

Complex, ondoorzichtig en onvoorspelbaar

De kansen om bij een overname een goede prijs te bedingen, is groter dan ooit. Dan is het wél goed te weten wat je bedrijf waard is. Want niet alleen tussen landen, óók in Nederland zijn grote verschillen in de wijze waarop dit wordt berekend. Dit zorgt voor onduidelijkheid bij koper en verkoper. Zo waarderen accountants veelal op boekhoudkundige grondslagen en kijken zij vooral naar de boekwaarde van een bedrijf tezamen met een goodwill bedrag (nettowinst maal een factor). Zeker bij kapitaalintensieve bedrijven komen zij vaak te hoog uit. Waarderingspecialisten werken met methodieken op basis van economische grondslagen: de geldstromen die een bedrijf voortbrengt. Probleem is dat hier vaak meerjarige prognoses voor gebruikt worden waarover vaak nog niet veel te zeggen valt. Deze modellen lijken gedetailleerd, maar zijn vaak gestoeld op grove aannames. Daarnaast wordt vaak gewerkt met een kostenvoet om de geldstroom contant te maken, maar deze is vaak arbitrair en nauw gerelateerd aan de multiple die wordt toegepast.

In de M&A-markt wordt vrijwel altijd gewerkt met zogeheten EBITDA- of EBIT-multiples. Hierbij wordt de waarde van een bedrijf uitgedrukt in het bedrijfsresultaat voor rente, afschrijving en belastingen maal de verwachtte toekomstige verdien capaciteit. Gemiddeld ligt de waarde van een mkb-bedrijf tussen de 3,5 en 10 maal EBITDA, waarbij 80 procent van de transacties tussen de 4,5 en 6,5 maal EBITDA liggen. Inmiddels zijn er veel verschillende multiples te vinden die enkel gericht zijn op de branche waarin het bedrijf zich bevindt. Echter, in één en dezelfde branche is een bedrijf met tien medewerkers en 300.000 euro resultaat waarbij het management het bedrijf verlaat, veel minder waard dan een bedrijf met honderd medewerkers, 3.000.000 euro EBITDA en een management dat wél aanblijft.

Juiste waardering

Doordat de waarde van een bedrijf ondoorzichtig is, ziet Marktlink veel transacties onnodig mislukken. Hoewel gemeengoed, heeft het werken met branche multiples het gevaar in zich dat zowel koper als verkoper op het verkeerde been worden gezet en starten zij de onderhandeling opeen onoverbrugbaar verschil. Stel een kopende en verkopende partij willen op 10 miljoen euro zaken doen, start de verkoper veiligheidshalve vaak te hoog op 15 miljoen euro en de koper juist te laag op 5 miljoen euro. Je gaat elkaar dan nooit vinden op 10 miljoen euro. Om dit probleem op te lossen, biedt de Marktlink Multiple uitkomst: een rekentool waarmee ondernemers aan de hand van vier eenvoudige vragen hun reële bedrijfswaarde kunnen berekenen. Hierdoor beginnen beide partijen niet op 5 en 10 miljoen euro, maar starten zij de onderhandeling op 8 en 12 miljoen euro. De Marktlink Multiple houdt naast de branche multiple namelijk ook rekening met de EBITDA omvang (hoe hoger de EBITDA hoe hoger de multiple), personeelsomvang (hoe meer mensen hoe hoger de multiple) en of het management wel of niet wil mee participeren na de verkoop. Met name private equity vindt het waarde verhogend als het management wil participeren.

Adoptie private equity

Er liggen enorme geldbedragen bij investeerders op de plank waarvoor zij een goed renderende bestemming zoeken. De private equity-markt is al jaren stabiel en heeft het stadium van volwassenheid bereikt. In deze markt is veel kapitaal in omloop. Aan zowel de vraag- als aanbodzijde zijn er veel mogelijkheden om partijen bij elkaar te brengen en tot goede deals te komen. Steeds meer ondernemers zijn zich bewust van de kansen om samen met private equity-partijen groei te realiseren en nieuwe (buitenlandse) markten te betreden. Marktlink heeft het aantal pre-exit transacties, waarbij de ondernemer een deel van het bedrijf aan een investeerder verkoopt, in de afgelopen jaren zien toenemen. Inmiddels is bij bijna de helft van de transacties een private equity-partij betrokken. Een andere belangrijke ontwikkeling is dat familieopvolging niet langer de standaard gaat zijn. Ondernemers kunnen sneller groeien en risico’s spreiden als zij in zee gaan met een private equityinvesteerder. Zo haal je een deel van je geld uit de risicosfeer terwijl het bestaande management aan het roer blijft, maar wél met financiële ruggensteun van een kapitaalkrachtige investeerder.