Werkgever meestal niet op de hoogte van financiële problemen personeel

Baanzekerheid garandeert niet altijd bestaanszekerheid

Een deel van de Nederlanders komt moeilijk rond door de gestegen kosten van het levensonderhoud. Van de mensen in loondienst kan 4 procent hun rekeningen niet betalen. Daarnaast zegt 22 procent met moeite rond te komen; zij kunnen hun rekeningen maar net betalen. Vaak zijn werkgevers niet op de hoogte van financiële problemen van personeel, blijkt uit onderzoek dat Ipsos I&O in opdracht van ABN AMRO onder ruim 2.000 werknemers heeft verricht(1). Zo geeft slechts één op de vijf werknemers aan dat hun leidinggevende op de hoogte is van hun financiële problemen. Een kwart van de werknemers die moeilijk rondkomen, voelt zich niet veilig genoeg om dit bespreekbaar te maken. Daarnaast hebben zeven op de tien medewerkers geen behoefte om hun financiële situatie op het werk te bespreken. Dat is een gemiste kans, omdat werkgevers veel mogelijkheden hebben om financieel kwetsbaar personeel te helpen, concludeert ABN AMRO.

Gestegen kosten wegen zwaarst op laagste inkomens

Dat rekeningen moeilijk te betalen zijn komt onder andere door de inflatie. Terwijl in 2022 de energieprijzen fors stegen, zijn nu alle kosten van het levensonderhoud hoger. Bovendien zijn compensatiemaatregelen, zoals de energietoeslag, opgeheven. Ook de zorgpremie is gestegen, terwijl hier een lagere zorgtoeslag tegenover staat. Door de hoge kosten bezuinigen werkende Nederlanders die moeilijk rondkomen het meeste op activiteiten als bioscoop, theater of museum en gaan zij minder vaak uit eten. Ook staat de verwarming lager, staan ze korter onder de douche en zetten zij minder lampen aan. Hoewel financiële problemen in elke inkomensgroep voorkomen, drukken de lasten het zwaarst op de laagste inkomens. Zij werken vooral in de agrarische sector, de zorg, de horeca, de retail, de transportsector en de dienstverlening. In deze sectoren lopen werknemers het grootste risico in financiële problemen te komen. Deze problemen komen daarnaast vaker voor onder zzp’ers dan onder werknemers in loondienst.

Vertrouwen op werkvloer cruciaal om taboe op financiële gezondheid te doorbreken

Financiële problemen drukken zwaar op het welzijn van werknemers. Zij ervaren stress en kunnen zich minder goed concentreren. Op den duur kunnen geldzorgen ook leiden tot ziekteverzuim. Zo geeft 11 procent van de werknemers met financiële problemen aan langdurig ziek te zijn geweest vanwege hun financiële situatie. Ook kan een kwart zich slecht concentreren. “Uit ons onderzoek blijkt dat bij slechts één op de vijf medewerkers met financiële problemen de leidinggevende hiervan op de hoogte is. Dat maakt het voor werkgevers lastig om te helpen, terwijl zij juist het verschil kunnen maken. Werkgevers kunnen bijvoorbeeld meer uren bieden, eenmalig een bedrag uitkeren of een voorschot op het salaris uitbetalen. Ook kunnen werkgevers financiële experts inschakelen die werknemers helpen grip te krijgen op hun uitgaven of met het aanvragen van toeslagen. We beschouwen financiële zekerheid vaak als een verantwoordelijkheid van de overheid, terwijl werkgevers juist persoonlijke hulp op maat kunnen bieden. Daarmee kunnen zij écht het verschil maken en dat betaalt zich terug met minder ziekteverzuim en een hogere productiviteit”, vertelt David Bolscher, Sectoreconoom Zorg en Thema’s van ABN AMRO. “Een open cultuur en vertrouwen op de werkvloer zijn cruciaal om het taboe op financiële gezondheid te doorbreken. Alleen al een goed gesprek kan perspectief bieden voor een werknemer die zich machteloos voelt.”

(1)Ruim 10.000 mensen in loondienst is gevraagd of zij in de afgelopen twaalf maanden aan verplichtingen en behoeften konden voldoen. De vervolgvragen gingen over inkomen, uitgaven, spaargedrag en schulden. Daarnaast zijn vragen gesteld over de gevolgen van de financiële situatie op de werkvloer en de rol van de werkgever. De uitkomsten zijn ingedeeld in drie groepen: een groep die moeilijk rondkomt, een groep die net rondkomt en een groep die makkelijk rondkomt. De respons van 2.127 is gewogen op leeftijd, geslacht en opleiding. Daarmee zijn de resultaten binnen de vergelijkingsgroepen representatief op deze kenmerken.

Het hele rapport is hier te downloaden.