Driemaal praktijkadvies

Drie ondernemers geven hun adviezen uit de praktijk. Ze hebben hun innovaties beschermd met octrooien, maar geheimhouding blijkt soms ook het overwegen waard. 

De vooruitziende blik van LuXeXcel

LuXeXcel ontwikkelde een 3D-printproces voor lenzen. Het is een compleet nieuwe basistechnologie die voor veel markten en toepassingen kan dienen. Denk aan lampen, brillen, robots, drones. De productiewijze is snel, én scheelt miljoenen in investerings- en voorraadkosten ten opzichte van de reguliere productiewijze. Oprichter Richard van de Vrie: “In de ontwikkelfase wisten we al gauw dat we iets heel bijzonders in handen hadden.” Het bedrijf schakelde direct hulp in voor een octrooistrategie.
 
De eerste drie jaar hield LuXeXcel zijn innovatie verborgen voor de buitenwereld. Die tijd stopten ze in de ontwikkeling van de technologie en octrooistrategie. Van de Vrie: “Zo’n strategie ontwikkelen moet je écht heel goed doen. Zo niet, dan staan de grote jongens op en walsen over je heen. Ze sturen zo twintig advocaten op je af met allerlei onzinnige claims en na je kostbare investeringsperiode heb je geen geld meer om jezelf te verdedigen.” Wat Van de Vrie anderen zou adviseren? “Denk eens aan een combinatie van octrooi en bedrijfsgeheim.” En ook het octrooieren van komende verbeterstappen lijkt hem slim. Als bedrijf blijf je je product namelijk verbeteren en voor de verbeterde versie heb je dan weer twintig jaar octrooirecht.
 
LuXeXcel diende de octrooiaanvraag overigens eerst in Duitsland in en wilde later verder de wereld veroveren. Mogelijke problemen met Amerikanen tackelde het bedrijf alvast. Omdat ze de regels aan de andere kant van de oceaan soms anders interpreteren dan in Europa, vroeg LuXeXcel een Amerikaanse advocaat om hun octrooiaanvraag met Amerikaanse ogen te bekijken. Op basis daarvan herschreef de Duitse octrooigemachtigde de aanvraag. Daardoor klopte de aanvraag in Duitsland en met Amerikanen kunnen geen interpretatieverschillen ontstaan.
Advies: Zorg dat je octrooien écht goed zijn aangevraagd, voordat je je uitvinding openbaar maakt.

BEAUsolars zoektocht naar juiste octrooigemachtigde

Bij Raoul Comuth van BEAUsolar ging het fout bij de keus van de octrooigemachtigde. BEAUsolar verkoopt geïntegreerde zonnedaken voor hellende daken. De zonneplaten vervangen dakpannen en beslaan het hele dak. Wanneer op een dakgedeelte geen zonnepaneel mogelijk is, wordt dat opgevuld met een pasplaat. Innovatief eraan zijn de bevestigingsmiddelen voor de zonnepanelen, pasplaten en dakafwerking. Het betreft een vrij eenvoudig systeem dat makkelijk te kopiëren is. Comuth wilde daarom een octrooi hierop.
 
Met hulp van Octrooicentrum Nederland, onderdeel van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl), zocht Comuth in de octrooiliteratuur of er al zo’n bevestigingssysteem bestond. “Als leek zoeken in die literatuur lukt je namelijk haast niet,” aldus Comuth. Zijn uitvinding bleek uniek en hij nam een octrooigemachtigde in de arm om de aanvraag te formuleren en in te dienen.
 
Hoewel Octrooicentrum Nederland ondernemers ondersteunt bij het voortraject voor een octrooiaanvraag, mag het als onafhankelijke partij niet adviseren over een octrooigemachtigde. Op aanraden van een kennis koos Comuth een bepaalde octrooigemachtigde, maar die bleek te weinig verstand van werktuigbouwkunde te hebben. De aanvraag die Comuth had ingediend bij het Europees Octrooibureau kwam met veel opmerkingen terug. Comuth had er geen fiducie in dat zijn octrooigemachtigde de aanvraag kundig zou herschrijven. Hij nam een ander in de arm. Het kostte Comuth extra geld, maar inmiddels is zijn octrooi een feit en zijn bedrijf een succes.
Advies: Zoek een octrooigemachtigde die specialist is op jouw vakgebied. Gebruik hiervoor onder meer het octrooiregister. 

Veenhuis combineert octrooi en geheimhouding

Hangen LuXeXcel en BEAUsolar de vlag uit als het octrooi binnen is, mesttankfabrikant Walter Veenhuis is er slechts gematigd blij mee. De kosten zijn hiervan de oorzaak. Veenhuis: “Het exploiteren van een octrooi is uitermate duur. En als je een octrooi hebt, heb je er nog geen geld mee verdiend.” Toch vroeg Veenhuis voor Nutri-Flow, de techniek van zijn hightech mesttank, octrooi aan. Waarom? Om concurrenten af te schrikken. Uit zijn 27 jaar lange ervaring weet Veenhuis dat een octrooi dit effect heeft. Bovendien verwacht de ondernemer internationaal veel van Nutri-Flow; voor dat octrooi zal het bedrijf namelijk ook licentieovereenkomsten met concurrenten afsluiten.
 
Nutri-Flow gaat onder meer gebruikt worden bij mesttransport van veeboer naar akkerbouwer. De overheid verplicht de veeboer om op te geven hoeveel fosfaat en stikstof in de mesttank zit die zijn terrein verlaat. Op dit moment stuurt de boer hiervoor een monster naar het laboratorium. Twee á drie weken later horen boer en overheid wat de samenstelling van de mest was. Met Nutri-Flow zijn deze gegevens onmiddellijk bekend. Digitaal. Overheid en boer ontvangen in één keer alle gegevens. Geen laboratoriummonsters en administratieve rompslomp meer.
 
Van geheimhouding maakt Veenhuis ook gebruik, en wel voor de kalibratiemodellen die het bedrijf ontwikkelde waarmee wordt gemeten welke stoffen in welke hoeveelheid in de mest zitten. IJkdata, dat is het grote geheim. Veenhuis investeerde vier jaar en vele euro’s om deze boven water te krijgen. Om deze innovatie veilig te stellen, nam Veenhuis contact op met een octrooiadviseur van Octrooicentrum Nederland. Een octrooi op deze kennis bleek niet mogelijk, maar met passende maatregelen is het wel als bedrijfsgeheim te beschermen. Medewerkers, kennispartners en toeleveranciers tekenden een geheimhoudingscontract.
Advies: Realiseer je hoeveel een octrooi kost. Bereken goed of de kosten opwegen tegen de baten. Geheimhouding is soms ook een optie. 

Octrooieren of geheimhouden

Uit de verhalen van de ondernemers blijkt dat hun octrooiaanvraag een weloverwogen keus is. Aan een octrooi worden namelijk diverse eisen gesteld en bovendien brengt het de nodige kosten met zich mee.

Octrooi – of patent - vraag je in Nederland aan bij Octrooicentrum Nederland. Karen Kraan-Sam, octrooiadviseur bij Octrooicentrum Nederland legt uit: “Het schrijven van een octrooiaanvraag is juridisch en technisch lastig. Wil je een kwalitatief goed octrooi hebben, dan kun je het best een octrooigemachtigde inschakelen. Om octrooi te krijgen op een technische uitvinding moet je aan drie eisen voldoen. Ten eerste moet de uitvinding wereldwijd nieuw zijn. Ze mag nergens eerder in de openbaarheid zijn gekomen. Ten tweede moet de uitvinding inventief zijn. Dat wil zeggen: niet voor de hand liggend voor de vakman. Ten derde moet de uitvinding industrieel toepasbaar zijn.”

Een ander punt is dat een octrooi geld kost. Een aanvraag kost gemiddeld rond de zesduizend euro – inclusief kosten van de octrooigemachtigde. “En dat zijn alleen nog de aanvraagkosten in Nederland,” zegt Kraan-Sam. “De internationale kosten kunnen gemakkelijk een veelvoud daarvan zijn. Daarbij komen de jaarlijkse taksen voor het in stand houden van een octrooi. Het octrooirecht duurt maximaal twintig jaar. Daarna vervalt het recht en mag een ander het product ook maken”.
 
In sommige gevallen is geheimhouding een alternatief, bijvoorbeeld bij een lastig te kopiëren productieproces. Door vertrouwelijke bedrijfsinformatie geheim te houden, verhinder je dat concurrenten er gebruik van kunnen maken. Deze beschermingsvorm wordt aangeduid als ‘bedrijfsgeheim’. Allerlei informatie komt in aanmerking voor een bedrijfsgeheim, zoals knowhow, materiaalspecificaties, productiemethoden, procesparameters en klantgegevens. Het is belangrijk om van tevoren geheimhoudingsmaatregelen te treffen. Tegen schending van bedrijfsgeheimen kun je namelijk alleen juridisch optreden als aantoonbaar onrechtmatig is gehandeld.

Hulp bij het beschermen van je uitvinding

Welke beschermingsvorm past het best bij jouw uitvinding? Octrooicentrum Nederland, onderdeel van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, denkt graag met je mee. Deze voorlichting is kosteloos en bestaat onder andere uit gesprekken op maat, workshops en ondersteuning bij het zoeken in de octrooiliteratuur. Kijk op www.rvo.nl/octrooien voor meer informatie.