Ondernemen in de underground: een interview met Saskia Slegers
Al bijna 25 jaar runt Saskia Slegers, ook bekend als dj en producer Miss Djax, Djax Records. Vanaf de allereerste release drukte ze hiermee een stempel op de geschiedenis van de Nederlandse muziek. Het runnen van een platenlabel zonder expliciet voor de commercie te kiezen is niet de gemakkelijke weg. Hoe weet Saskia overeind te blijven?
'Ik ben ontzettend geïnteresseerd in dingen die anders zijn’, begint Saskia wanneer we vragen hoe het kan dat ze al zolang Djax runt met releases die niet per se op het grote publiek zijn gericht. ‘Dat is eigenlijk altijd zo geweest. Toen ik zestien was ben ik gaan draaien in een discotheek in Eindhoven, nadat ik daar lang om gevraagd had bij de baas van de discotheek. Elke disco had toen een flinke selectie platen in huis waar de dj uit draaide. Ik nam echter mijn eigen platen mee om een stempel op de avond te drukken. Ik kocht altijd net wat andere platen dan anderen en was op zoek naar nieuwe dansmuziek. Dat beviel de baas van de discotheek zo goed dat ‘ie zei dat ik wel elke zaterdagavond mocht komen. Daar is het allemaal mee begonnen.’
De drive achter Djax
Hoe kom je erbij om als dj vervolgens andermans platen uit te brengen? ‘Voor mij is de sky the limit. Ik denk niet in termen van ‘dit gaat wel of niet lopen’. Dit is wat ik doe, dit is wat ik ben. Het is een soort drive om mijn hart te volgen. Zo ook met het label dus. Ik werkte vroeger in een platenzaak en daar kwamen allemaal mensen die te gekke muziek maakten. Het werd alleen niet uitgebracht. Toen had je niet veel kleine labels, eigenlijk alleen majors die voor de commerciële sound gingen die op dat moment hot was. Dus toen ben ik zelf een label begonnen, want ik zag er wat in. Dat ging toen vanuit mijn hart en zo doe ik dat nog steeds. Dat werkt, omdat het puur en echt is. Maar’, voegt ze eraan toe, ‘misschien heb ik ook wel gewoon een neus voor een nichemarkt.’
Een label wordt geboren
Om Djax op te starten leende Saskia tienduizend gulden van haar moeder. ‘De helft daarvan mocht ik houden van haar, ontzettend lief! Daarna hebben we het eerste album opgenomen met 24K, een hiphop-band (zie kader, red.). De eerste oplage was duizend stuks en ik ben de plaat zelf gaan ophalen bij de perserij in België en heb deze verdeeld onder distributeurs die ik al kende via mijn werk in de platenzaken. Dat liep enorm goed: binnen enkele dagen werd ik opgebeld of ik de plaat kon bijpersen. Zo was ik alweer heel snel uit de kosten.’
Op een eiland
Wat opvalt is dat Saskia nog ‘gewoon’ in Eindhoven woont en nooit heeft gedacht om Djax uit te bouwen tot iets groots. ‘Ik heb gelukkig nooit last gehad van de druk die grote platenlabels wel hebben. In feite zit ik gewoon op een eiland en doe ik wat ik wil. Soms komen er mensen naar me toe die me vragen of ik misschien niet naar Amsterdam of naar London of een andere grote stad wil verhuizen. Maar dat hoeft helemaal niet. Het maakt namelijk niet uit waar ik zit, die muziek komt toch wel naar me toe.’
Competitie
Op de vraag of Saskia wellicht weleens last had van concurrentie en competitie is Saskia heel duidelijk. ‘Dat is iets waar ik echt niet tegen kan, zo’n competitief wereldje waarbij er altijd iemand in je nek zit te hijgen met dingen die morgen zogenaamd ‘hot zijn’, en overmorgen ‘not’. Daarom is dit wat ik nu doe veel beter voor mij dan dat ik iets commercieels zou moeten doen. Daar word ik echt gek van. Ik zat ook niet echt in een bepaalde scene, dus veel last had ik er gelukkig niet van.’
Het gezicht van Djax
Door de vele soorten muziek dat wordt uitgebracht op Djax en het wars zijn van alle trends zou je kunnen denken dat er geen lijn in de, inmiddels uit ruim vierhonderd releases bestaande, Djax-discografie te ontdekken is. Dit is echter een misverstand. ‘Inmiddels ligt het label praktisch stil en breng ik vooral nog werk van mezelf uit, maar toen ik stukken actiever was bracht ik vooral met analoge apparatuur gemaakte muziek uit. Ik hield van het rauwe, het ongepolijste. Zoals ik de muziek kreeg, zo perste ik het ook.’ Die eerlijkheid druppelt door in alles wat Saskia doet, zo ook met de Osdorp Posse, die in 1991 hun debuut op Djax uitbrachten. ‘Toen we met elkaar spraken zeiden ze tegen mij dat ze het heel belangrijk vonden dat de muziek en de teksten zoals zij het maakten niet veranderd zouden worden. Toen zei ik “maar dat is toch vanzelfsprekend?”. Dat blijkt dus over het algemeen helemaal niet zo te zijn.’
Een oldschool ondernemer
Tijden veranderen en dat betekent dat bedrijven mee moeten veranderen. Inmiddels brengt Saskia enkel nog haar eigen werk uit. Hoe is dit zo gekomen? ‘Toen mensen via internet gingen downloaden, helaas ook veel illegaal, merkte ik dit meteen in de cd-verkoop’, vertelt Saskia. ‘Hoewel de vinyl-verkoop nog wel liep dankzij verzamelaars ging ook dit teruglopen. En ja, ik ben een old school- ondernemer, ik wil een ‘finished product’ in mijn handen hebben, geen digitale soundfile. Vroeger was het een heel proces om tot een release te komen en het was altijd spannend als het eindproduct dan weer klaar was. Dan had je iets in je handen om trots op te zijn. Nu is het allemaal zo uniform, identiteitsloos. Zo jammer. Ik vind er nu niks meer aan om platenmaatschappij te zijn.’