Gasloos koken met 100 jaar oude techniek in modern jasje

30 procent gas of elektriciteit besparen is mogelijk door de eeuwenoude techniek van isolatie-koken toe te passen. Als je de ingrediënten kort opkookt en daarna de warmte isoleert gaart het eten vanzelf, zonder nog energie toe te hoeven voegen. Ingenieurs Iris van de Graaf en Caro Niestijl grijpen terug op deze oude kooktechniek en ontwikkelden met de EcoStoof een moderne variant om pannen handzaam te isoleren en zo een hoop gas te besparen.

Honderd jaar geleden was het heel normaal om een grote pan eten (stoofvlees, maar ook aardappelen, rijst of groenten) even op te warmen op het fornuis en vervolgens in een grote kist te plaatsen met isolatiemateriaal. Hooi, een dikke stapel kranten, dekens of wat men maar bij de hand had. Deze methode zorgt ervoor dat de warmte in de pan blijft en het eten vanzelf langzaam kan garen. Vanaf het moment dat Nederland aan het gas ging, was er energie in overvloed. Het isolatie-koken met bijvoorbeeld de hooikist raakte daarmee in ongebruik. "Mijn oma maakte altijd dikke Rijstepap en zette die de hele middag onder haar deken", aldus cabaretier Richard Groenendijk.

30 procent energiebesparing

Traditioneel koken kost best veel energie. Volgens de Klimaatgids kost koken zelfs de meeste energie van alle huishoudelijke apparaten en bijvoorbeeld net zoveel als een elektrische boiler. Een oven verbruikt gemiddeld 100 kWh en een elektrische koopplaat 500 kWh.

Ingenieurs Van de Graaf en Niestijl berekenden dat je met het ouderwetse isolatie-koken een derde van de energiekosten kunt besparen. Zij ontwikkelden daarom de EcoStoof, een eeuwenoude methode maar dan in een moderne uitvoering. De EcoStoof is een handige geïsoleerde behuizing voor pannen, waardoor het eten langzaam kan garen zonder gas of elektriciteit te gebruiken.

Allard Pierson Museum ontdekt handleidingen voor het gebruik van de hooikist

Vanwege brandstofschaarste tijdens en tot na de eerste en tweede wereldoorlog was de houten hooikist een gangbaar kookmiddel. Daarna kreeg je ook varianten van textiel. Charlotte Kleyn beschrijft in een artikel voor het Allard Pierson Museum dat er aparte handleidingen verschenen, zoals Het gebruik van de hooikist: benevens eenige recepten. Behandeling en bereidingstijd van diverse spijzen (1917), Hooikist en kookzak. Hoe te maken, hoe te gebruiken (4e druk 1917) en Koken in hooikist en kranten in verband met gasbesparing (1917).