Geven en ontvangen; de gunstenbank

Daar heeft iemand een mooie uitdrukking voor verzonnen: de gunstenbank. Altijd als je iemand een gunst verleent, stijgt je saldo bij die bank. Dus niet bij diegene aan wie je de gunst verleent, maar op de bank. En ooit krijg je gunsten vanzelf terug. Niet direct van diegenen die jij helpt, maar van anderen. Oftewel: wie goed doet, goed ontmoet.

Nog mooier is als iedereen meer ontvangt dan hij geeft. Dat klinkt misschien lastig, maar dat is het niet. Soms heb jij iets dat voor de ander meer waard is dan voor jezelf. Twee weken geleden was ik presentator bij de presentatie van New Horizons; een kunstwerk-in-boekvorm van fotograaf en kunstenaar Bruno van den Elshout (zie foto). Ik vroeg er niets voor, want ik gun het hem. Omdat hij gave dingen doet, omdat het me niets kost behalve tijd en omdat hij een vriend van me is. Toevallig had hij een jaar geleden op mijn boeklancering de foto’s gemaakt, je kunt daardoor zeggen dat het gewoon uitruilen is, maar dat was nooit de deal. Het was gewoon geven en ontvangen.

Tegenwoordig is de deeleconomie erg hip. Platformen schieten uit de grond. Gaaf natuurlijk, maar voor mij meer gaaf uit duurzaamheidsperspectief (niet iedereen hoeft een boormachine of auto te hebben) dan uit sociaal perspectief. Het is namelijk eigenlijk minder sociaal: in plaats van je logeerkamer gratis delen aan vrienden of via Couchsurfing, verdien je er nu goed geld mee via AirBnB.

Bij crowdfunding komen ondernemerschap en sociaal denken juist wel weer samen. Het is niet alleen noodzakelijk, omdat banken veel minder financieren, maar het is ook een manier waarop betrokkenheid zich toont. Het is natuurlijk voor ondernemers fantastisch (je verkoopt je product al voordat je de onderdelen moet bestellen, fabriceren en leveren, wat wil je nog meer). Maar het is voor de afnemers ook veel leuker: je voelt je betrokken bij de ondernemer. En dat vinden we toch allemaal erg leuk. Je koopt bij crowdfunding van een duurzame koffiezaak niet alleen vooraf een kopje koffie, omdat het lekker en duurzaam is, nee je helpt een ondernemer zijn droom (de koffiezaak) waar te maken.

Een gedachte die veel mooier is, de combinatie van ondernemerschap en sociaal denken. Past trouwens ook beter bij de kerstgedachte. Goh, is dit opeens toch een column over kerst geworden…

Over Arthur Tolsma

Arthur Tolsma (1980) maakte succes en falen in extreme mate mee: hij had een goed product, team en goede investeerder aan boord, en won in 2009 de pitchwedstrijd van de tv-show ‘Bij ons in de BV’ van Jort Kelder. Maar vier maanden later moest hij iedereen ontslaan, omdat ze bijna failliet waren. Toen hij in 2012 zijn bedrijf toch nog kon verkopen, begon hij zijn kennis te delen als ondernemerschapscoach en pitchtrainer. Hij schreef het boek ‘Startups & Downs’, waarin hij als een van de weinige ondernemers eerlijk en open is over zijn fouten. Zijn motto: ‘Omarm je fouten, dan groei je het sterkst!’