Hoeveel bordjes kun je omhoog houden?

Ondernemers, maar ook werkgevers en werknemers, worstelen vaak met het vinden van een balans tussen werk en thuis. Ik hoor in mijn coachingspraktijk verhalen van 40+-vrouwen, veelal met kinderen, die de balans in hun werk- en privéleven kwijt zijn. Hierdoor hebben ze slapeloze nachten of andere stressgerelateerde klachten.

Deze vrouwelijke ondernemer (40+) is opgegroeid in een tijd waarin vanuit de overheid via posters op de schooldeuren werd geleerd: 'Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid'. Die overheid doelde toen op de keuze van meisjes voor exacte vakken. Met hoeveel procent de keuze voor exacte vakken is gestegen naar aanleiding van die campagne, dat weet ik niet, maar het is wel duidelijk dat in die betreffende jaren tachtig, meer dan ooit daarvoor, de (hoog) opgeleide meisjes hun kans pakten op de arbeidsmarkt. In dat opzicht was de campagne zeker een succes. Wat diezelfde overheid er niet bij vertelde, was dat die 'slimme meid' een kwart eeuw later naast haar vaak stressvolle werk én het huishouden én de kostbare kinderopvang én de 'ouderparticipatie' op school én sportclubs, ook de eventuele mantelzorg voor haar ouders erbij mag noteren in haar agenda. Toch is er vaak nog steeds het - wel of niet terechte - feit dat zij zich voor al deze sociale verplichtingen het verantwoordelijkst voelt binnen de privérelatie, dus laat zij het landen op haar bordje. De vraag is: hoeveel bordjes kun je zonder problemen omhoog houden?

Geen rolmodellen

Wat dat betreft is de levensinvulling van deze vrouw een hele andere dan van haar eigen moeder in haar tijd. En aangezien deze generatie X geen rolmodellen heeft hoe hun moeders met deze verplichtingen zijn omgegaan, moeten zij het dus zelf uitzoeken. Want ook het werk is tegenwoordig vaak 24/7 en is stressvoller geworden. Ondanks dat de crisis nagenoeg voorbij is, wordt de druk vanuit onder meer de klanten nog steeds flink opgevoerd. Met minder mensen hetzelfde werk doen tegen vaak dezelfde beloning als enkele jaren geleden. Als je daarnaast ook nog de sociale druk ervaart van de participatiemaatschappij, dan kan het je soms allemaal te veel worden en ligt een burn-out op de loer.

Grenzen stellen

Wat gaat de overheid eraan doen om dit te voorkomen? Wat gaan de opdrachtgevers doen om dit te voorkomen? Wat gaan de scholen en de sportclubs doen om dit te voorkomen? Ik denk dat we de antwoorden hierop wel kunnen raden. De vraag zal dus moeten zijn: wat kan zij doen om dit te voorkomen? Keuzes maken en grenzen stellen. Zowel in de privésituatie als op het werk is het van belang dat ze prioriteiten gaat stellen en leert om 'nee' te zeggen, om daarmee haar eigen grenzen aan te geven. Het kan spannend zijn om zo'n gesprek aan te gaan uit angst voor negatieve consequenties, maar met duidelijkheid schep je helder verwachtingsmanagement.