Nederland belastingparadijs? Wel voor ZZP'ers

Nederland wordt vaak gezien als een belastingparadijs voor ZZP'ers. Van de ongeveer 800.000 ZZP'ers in Nederland betalen er ruim 300.000 geen inkomstenbelasting. Maar hoe komt dat, en waarom grijpt de overheid niet in?

Als ZZP'er kan het belastingaangifteproces een aangename ervaring zijn, mits je de regels kent. De regels zijn relatief eenvoudig: verdien niet meer dan €25.000 en zorg ervoor dat je kunt aantonen dat je minimaal 1.225 uur aan je bedrijf hebt besteed. Dit zorgt ervoor dat je uiteindelijk geen belasting hoeft te betalen.

Belastingvoordelen voor ZZP'ers

Naast de gebruikelijke heffingskortingen waar werknemers recht op hebben, krijgen ZZP'ers ook nog de MKB-winstvrijstelling, die 14% van de winst bedraagt. Hierdoor kunnen ZZP'ers tot wel €1.000 extra belastingvrij verdienen. Daarnaast biedt de zelfstandigenaftrek een aftrekpost van €7.280 en de startersaftrek een extra €2.100 voor startende ondernemers.

Urencriterium en startersvoordelen

Het urencriterium van 1.225 uur per jaar is bedacht om onderscheid te maken tussen fulltime ondernemers en mensen die het ondernemerschap ernaast doen. Het komt neer op ongeveer 25 uur per week. Wanneer aan dit criterium wordt voldaan, kunnen ondernemers gebruikmaken van flinke aftrekposten. Starters profiteren bovendien van de startersaftrek in de eerste vijf jaar van hun onderneming.

Verschil in belastingdruk

Het verschil tussen werknemers en ZZP'ers is aanzienlijk. Een werknemer met een inkomen van €26.000 betaalt ongeveer €4.500 belasting. Een ZZP'er met hetzelfde inkomen betaalt daarentegen niets, mede dankzij de belastingvoordelen en aftrekposten. Bovendien is de premiedruk voor ZZP'ers veel lager: ze betalen 5,65% aan sociale premies, terwijl een werknemer en zijn werkgever samen tot 38,5% aan belastingen en premies afdragen.

Oneerlijke concurrentie

Voor werkgevers is het belastingvoordeel van ZZP'ers ook aantrekkelijk. Ze betalen vaak ruim 30% meer voor werknemers in vaste dienst dan wanneer ze ZZP'ers zouden inhuren. Dit verklaart de enorme toename van het aantal ZZP'ers in Nederland: in de afgelopen tien jaar groeide het aantal met 400.000, terwijl het aantal mensen in vaste dienst slechts met 23.000 steeg.

Mogelijke oplossingen voor ZZP'ers

Sinds 2016 wordt er gezocht naar oplossingen om de ongelijkheid tussen werknemers en ZZP'ers te verkleinen. Ideeën zoals het verplicht stellen van een arbeidsongeschiktheidsverzekering of pensioenopbouw voor ZZP'ers worden overwogen, maar blijken politiek gevoelig.

Ondernemers en onzekerheid voor ZZP'ers

Ondanks de belastingvoordelen voor ZZP'ers is er ook onzekerheid. Vooral startende ondernemers zijn vaak bezig met het opbouwen van een netwerk en het binnenhalen van opdrachten. De belastingvoordelen maken het mogelijk om met lagere tarieven te werken dan werknemers, wat de groei van hun onderneming kan stimuleren.
Het fiscale voordeel voor ZZP'ers heeft geleid tot een scheve verhouding tussen werknemers en ondernemers. Voor veel ZZP'ers is er weinig motivatie om hun inkomsten te verhogen, omdat de extra inkomsten vaak leiden tot meer belastingdruk. Of de overheid ingrijpt en deze voordelen beperkt, zal de komende jaren blijken. Tot die tijd lijkt het aantal ZZP'ers in Nederland verder te groeien.

Het is belangrijk dat er meer balans komt tussen vaste dienst en ondernemerschap, zodat het systeem voor alle werkenden eerlijker wordt.

Ook intressant: 

belastingdienst stimuleert zelf online boekhouden voor ZZP’ers

Een derde ZZP’ers heeft partner met vaste baan