National Relaxation Day: meer ruimte tussen werk en privé

Iedere werknemer kent de drukkere periodes, bijvoorbeeld als er een belangrijke deadline nadert. We zetten dat ene tandje bij om de finishlijn op tijd te halen, allemaal terwijl de dagelijkse gang van zaken door blijft gaan. Werken houdt ons immers bezig en zorgt ervoor dat we kunnen rondkomen.

De manier waarop we werken is enorm veranderd, aangedreven door de pandemie. De kantoren maakten plaats voor keukentafels en offline werd ingeruild voor online. Uit onderzoek van de Rijksoverheid blijkt dan ook dat de mogelijkheden om online te vergaderen in één jaar tijd bijna zijn verdubbeld.

De bovenstaande factoren kunnen op hun beurt een grote invloed uitoefenen op de werk-privébalans van werknemers en hun welzijn. Daarom deelt Mark Bloem, Directeur bij SD Worx Nederland, een aantal praktische inzichten met het oog op National Relaxation Day.

Kenmerken van een verstoorde balans

Nog even snel een mailtje sturen, een factuur controleren of een document afmaken. Onbewust kunnen werknemers buiten werktijd veel bezig zijn met het werk. Hoewel het in eerste instantie als toewijding gezien kan worden, verstoort dit de benodigde werk-privébalans. Door buiten werktijd met werk bezig te zijn, komen werknemers vaak minder goed tot rust. En dat terwijl ze die rust juist nodig hebben om de volgende dag weer met nieuwe energie aan de slag te gaan.

Een verstoorde werk-privébalans kan zich op talloze manieren uiten. Zo kan het voorkomen dat mensen vergeetachtig worden en bijvoorbeeld opdrachten of meetings uit het oog verliezen. Ook kunnen ze een kort lontje krijgen of minder goed voor zichzelf zorgen. “Het is daarom als werkgever belangrijk om aandacht te besteden aan vrije tijd en ontspanning voor werknemers”, vertelt Bloem. “Niemand kan continu op volle toeren blijven meedraaien.”

Recht op pauze

De Arbeidstijdenwet vertegenwoordigt heel wat regels die van toepassing zijn op de werktijden van werknemers. Daarnaast zijn in deze wet ook de minimale rusttijden voor werknemers opgenomen. Een werknemer heeft, op grond van de Arbeidstijdenwet, namelijk recht op pauze als hij of zij per dienst meer dan vijf en een half uur moet werken. Tijdens een dienst die langer duurt dan vijf en een half uur, moet de werknemer minimaal 30 minuten pauze krijgen – aaneengesloten of in twee blokken.

Werknemers die langer dan 10 uur werken, hebben volgens deze wet recht op 45 minuten pauze. De pauze mag opsplitst worden in meerdere pauzes van minimaal een kwartier. Bloem: “Heeft jouw organisatie een cao (of bedrijfsregeling) waarin iets is geregeld over pauzes? Dan mag er in die overeenkomst van de wet worden afgeweken. Desalniettemin geldt nog steeds: minimaal één pauze van 15 minuten na 5,5 uur werken.”

Afschakelen

Het is beter om rustmomenten niet te laten schieten, want zulke pauzes maken mensen creatiever én productiever. De afwisseling zorgt ervoor dat onze hersenen even met iets anders bezig zijn. Tijdens het nemen van een pauze, kunnen werknemers dus vrijwel letterlijk opladen en resetten. Doen ze dat niet op tijd, dan kan dat leiden tot stress en vermoeidheid – en op de lange termijn – een burn-out. Vakbond CNV trok eerder al aan de bel vanwege een verdubbeld aantal meldingen van burn-outs in één jaar tijd.

Het CNV-onderzoek benadrukt nogmaals het belang van rust en ontspanning voor werknemers. Om als werkgever te voorzien in ruimte om ‘af te schakelen’, zijn er een aantal mogelijke stappen te ondernemen. Stel bijvoorbeeld een duidelijk beleid op waarin e-mails buiten werktijd niet langer zijn toegestaan. Dit zorgt ervoor dat werknemers minder snel geneigd zijn om buiten werktijd in hun mailbox te kijken. Ook kan het beperken van het gebruik van bedrijfsapplicaties op persoonlijke apparaten bijdragen aan een betere werk-privébalans.

“Er bestaat helaas geen overkoepelende oplossing die voor iedere organisatie werkt. Toch kunnen er, door het gesprek aan te gaan over het belang van een goede balans tussen werk en privé, nieuwe ideeën ontstaan die de balans versterken. National Relaxation Day biedt daar een mooi haakje voor, maar de werk-privébalans moet altijd top of mind zijn”, besluit Bloem.