Circulaire economie onder de loep

'Om te beginnen: circulaire economie is niet nieuw. De term komt ineens weer bovendrijven. In de jaren '80 waren we ook al bezig met circulaire economie, denk bijvoorbeeld aan recyclen. Maar let op: dit is niet dé circulaire economie, maar wel een onderdeel ervan, net als cradle to cradle', begint Michel. Maar wat houdt het begrip dan wel in? 'Circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waarde vernietiging te minimaliseren. Anders dan in het huidige lineaire systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.' Het is dus eigenlijk slim gebruikmaken van grond- en hulpstoffen, zodat deze oneindig hergebruikt of geproduceerd kunnen worden. Voor sommige bedrijven houdt circulaire economie bijvoorbeeld grip houden op grondstoffen in. Voor anderen is het een manier om een hechtere relatie met klanten op te bouwen. 'Hier denk je misschien niet meteen aan als je het begrip hoort, maar klantloyaliteit is heel belangrijk. Het is een ondergewaardeerd begrip. Je grondstoffen terugkrijgen en minder afval produceren zijn zeker belangrijke zaken. Maar heeft de ondernemer hier direct iets aan? Het is niet de primaire drijfveer. Klanten zijn veel belangrijker.'

Maar hoe verwoord je circulaire economie in klantloyaliteit? Het antwoord blijkt simpel: 'Ik zal een voorbeeld geven dat ik in de praktijk nog niet ben tegengekomen, maar dat kan niet meer lang duren. Jaren geleden heb ik kinderen gekregen. Mijn vrouw en ik gingen naar een specialist in babyspullen en kochten daar een kinderwagen. Na drie jaar waren we blij dat Marktplaats bestond, want we hadden de kinderwagen niet meer nodig en konden deze verkopen. Maar stel dat de kinderwinkel had gezegd: "Meneer Schuurman, u krijgt de kinderwagen in bruikleen voor een tientje per maand. Als u hem niet meer nodig heeft, maken wij de kinderwagen schoon, vervangen indien nodig onderdelen en zetten 'm weer in de markt." Als de winkel dit had gedaan, hadden ze mij bijvoorbeeld iedere drie maanden een combideal kunnen aanbieden. Doordat ik de kinderwagen huur, houden ze contact met mij. "Meneer Schuurman, we weten dat uw kindje nu drie maanden is. Voor deze maand hebben we een mooie aanbieding voor deze maat rompertjes." Op deze manier kun je producten blijven verkopen aan dezelfde persoon. Dat is voor een bedrijf veel interessanter dan eenmalig een product verkopen. De klant loopt de deur uit en je weet niet of hij terugkomt.'

Van groot naar klein

Als ondernemers besluiten om zich bezig te houden met circulaire economie kan het volgens Michel voorkomen dat ze verlamd raken. 'Als iemand gaat begrijpen waar circulair ondernemen écht om draait dan kan het afschrikken, omdat het alle aspecten van bedrijfsvoering raakt: van inkoop naar verkoop en productmanagement tot financiering. Dit is ook meteen de valkuil. Veel ondernemers komen meteen met argumenten als: "We moeten de crisis overleven, het komt nu niet goed uit" of "Het gaat nu net zo goed, ik ga niets veranderen." Er zijn altijd redenen om het niet te doen. Daarom helpt het om van iets groots, iets kleins te maken. Die hele verandering in je bedrijf heb je misschien over tien jaar gerealiseerd. Het is belangrijk om te kijken welke stappen je moet zetten om daar te komen. Het kan heel simpel zijn, zoals starten om slimmer om te gaan met afval of productmaterialen te kiezen die herbruikbaar zijn. Op deze manier maak je het klein en krijgt de ondernemer meer grip.' Toch kleeft hier ook een valkuil aan, weet Michel. 'Ondernemers kunnen na een jaar communiceren: dit is dus circulair ondernemen, het is ons gelukt. Maar helaas, dat is niet het geval. Door van het grote geheel iets kleins te maken, hebben we een hele lange reis teruggebracht naar een stukje wandelen. Maar dat korte stukje wandelen is niet de hele reis. Als MVO Nederland vinden we het belangrijk om een verandering als circulaire economie klein te maken, zodat het behapbaar wordt, maar tegelijkertijd houden we wel het oog op het grotere doel. Je moet steeds kleine stapjes zetten.'

Voorbeelden

Om het begrip te verduidelijken geeft Michel enkele voorbeelden van bedrijven die zich al enige tijd bezighouden met circulair ondernemerschap. 'Gro Holland is een goed voorbeeld. Dit bedrijf haalt bij La Place koffiedrap op en daarop kweken ze oesterzwammen. Vervolgens maken ze van de zwammen vegetarische kroketten die weer bij La Place te koop zijn. Dus het cirkeltje is helemaal rond. Een ander interessant voorbeeld is modemerk G-Star. In de oceaan drijft steeds meer plastic afval. Het zeeleven verstikt zich hierin. Enkele bedrijven, waaronder G-Star, proberen de zee plasticvrij te maken. Het bedrijf maakt van het plasticafval nylonvezel dat in jeans wordt verwerkt. Dit zijn mooie initiatieven waar iedere ondernemer een voorbeeld aan moet nemen!'

Meer info

Voor meer informatie over het thema circulaire economie kijk op circulairondernemen.nl