Ruim de helft van de mensen die mogen stemmen is 50 jaar of ouder

Bijna alle inwoners die op de verkiezingsdag 18 jaar of ouder zijn en de Nederlandse nationaliteit hebben, mogen hun stem uitbrengen. Zij zijn kiesgerechtigd. Bijna 500 duizend jongeren mogen voor het eerst stemmen voor de Tweede Kamer. Zij waren bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 nog geen 18 jaar. Ongeveer 130 duizend jongeren mochten ook bij de Provinciale Statenverkiezingen eerder dit jaar nog niet stemmen, maar op 22 november wel.

Onder jongeren tot 35 jaar mag 85 procent stemmen

In de groep van 18 tot 35 jaar mogen in verhouding veel inwoners niet stemmen omdat zij niet in Nederland zijn geboren en (nog) niet de Nederlandse nationaliteit hebben. Van de 65-plussers mag bijna iedereen stemmen (98 procent), van de 18- tot 35-jarigen is dat 85 procent.

Van de volwassenen die niet in Nederland zijn geboren mag ruim de helft wel naar de stembus omdat zij de Nederlandse nationaliteit hebben. Van hen woont de grootste groep (57 procent) 25 jaar of langer in Nederland. Nog eens ruim een kwart woont minstens tien jaar in Nederland. Bijna 15 procent heeft één of twee in Nederland geboren ouders.

In Vaals mag twee derde van de volwassenen stemmen

In Vaals mogen in verhouding de minste volwassenen naar de stembus (67 procent). Daarop volgen Diemen en Amsterdam (beide 76 procent) Ook in andere steden en grensgemeenten in het zuiden van het land is het deel dat niet mag stemmen voor de Tweede Kamer naar verhouding groot. In Tubbergen mag bijna iedere volwassene stemmen (99 procent). Vooral in gemeenten in Noord- en Oost-Nederland mag een groot deel van de inwoners naar de stembus. In deze gemeenten wonen naar verhouding weinig mensen met een buitenlandse nationaliteit.

In studentensteden veel jonge kiezers 

Een kwart van de mensen die mogen stemmen is jonger dan 35 jaar. In studentensteden wonen veel jongeren en dus zijn kiesgerechtigden daar naar verhouding jong. In de gemeenten Groningen en Utrecht is het aandeel van de kiesgerechtigde inwoners tot 35 jaar het grootst (beide 41 procent). Daarna volgen Leiden, Wageningen en Delft met elk ruim 38 procent kiezers jonger dan 35 jaar. In de gemeente Laren is de groep kiesgerechtigde inwoners jonger dan 35 jaar het kleinst (12 procent).

Schatting aantal inwoners dat mag stemmen

Voor de schatting van het aantal inwoners dat op 22 november 2023 mag stemmen zijn voorlopige cijfers gebruikt over de bevolking op 1 oktober 2023. In deze cijfers zitten gegevens over de bevolking die tot en met half oktober bij het CBS bekend waren. 

Tussen begin oktober en de verkiezingen verandert de bevolking die mag stemmen nog iets. In de periode tussen 1 oktober en 22 november worden bijvoorbeeld naar schatting 22 duizend jongeren 18 jaar en mogen dus stemmen. In dezelfde periode zullen naar schatting 24 duizend mensen overlijden. Ook kunnen er in de tussentijd Nederlanders vanuit het buitenland terug naar Nederland verhuizen of kunnen mensen de Nederlandse nationaliteit aannemen. Deze veranderingen zitten niet in de schatting van het aantal inwoners dat mag stemmen.

Ook inwoners van Caribisch Nederland met de Nederlandse nationaliteit mogen stemmen. Zij zijn in dit bericht niet meegenomen. Ook Nederlanders die in het buitenland wonen zijn buiten beschouwing gelaten, net als groepen die niet in het bevolkingsregister staan, zoals diplomaten of NAVO-militairen.