Zeven pensioenroutes voor zzp'ers

Route 1: Open een pensioenspaarrekening

Pensioensparen is sparen of beleggen op een geblokkeerde (lijfrente)rekening met belastingvoordeel. Het bedrag dat je als zzp'er inlegt, mag je van jouw bruto-inkomen aftrekken. Je betaalt hierdoor minder inkomstenbelasting. Tegelijk spaar of beleg je het volledige bedrag voor je pensioen. Geld storten is niet verplicht en je kunt helemaal zelf bepalen hoeveel je inlegt en wanneer. Handig als de omzet een keer tegenvalt of je jouw geld aan iets anders wilt besteden. Toch is niet alles 'vrijheid, blijheid': er zijn fiscale begrenzingen aan deze opbouwmogelijkheid. Je kunt het kapitaal niet vrij opnemen en de (pensioen)uitkeringen worden later belast.

Route 2: Neem deel aan zzp pensioen

Sinds kort kun je als zzp'er pensioen opbouwen met ZZP Pensioen. Dit 'pensioenfonds' voor zzp'ers is een initiatief van Stichting ZZP Nederland, FNV Zelfstandigen, PZO-ZZP, Zelfstandigen Bouw en Loyalis. Deelname is vrijwillig. Wat houdt het in? Je krijgt een eigen pensioenrekening. Daarop kun je maandelijks zoveel geld storten als je wilt en kunt missen. Deze pensioenpremie is tot een bepaald maximum (uw jaarruimte) fiscaal aftrekbaar. Alles wat je meer inlegt, is niet aftrekbaar. Maar je moet daar later wel inkomstenbelasting over betalen. Jouw inleg wordt voor je belegd. Zo bouw je kapitaal op. Vanaf jouw pensioendatum ontvang je maandelijks een uitkering. Naar keuze tijdelijk of levenslang. ZZP Pensioen biedt ook een (beperkte) dekking bij arbeidsongeschiktheid. Wanneer je door ziekte niet meer kunt werken, kun je het geld dat in jouw eigen pensioenpot zit in termijnen laten uitkeren. Op dat moment stopt echter wel je pensioenopbouw. En nóg een nadeel: na je overlijden ontvangen je partner of kinderen geen nabestaandenpensioen.

Route 3: Sluit een lijfrenteverzekering

Het is pensioensparen-oude stijl, maar het kan nog steeds: een lijfrenteverzekering. Het werkt als volgt. Je betaalt elke maand of één keer per jaar een premie aan de verzekeraar of bank. Deze premie is tot een bepaald maximum fiscaal aftrekbaar. Met jouw inleg bouw je een kapitaal op. Hiermee koop je op jouw pensioendatum een uitkering aan; tijdelijk of levenslang. Dit bepaal je zelf, vlak voordat je stopt met werken. Over deze lijfrenteuitkering betaal je inkomstenbelasting. Bij een lijfrenteverzekering is overlijden vaak meeverzekerd (de nabestaandenlijfrente). Voor lijfrenteverzekeringen gelden strenge fiscale spelregels. Hierdoor zit je in een strak keurslijf. Ook de kosten zijn vaak hoger dan bij alternatieve oplossingen, zoals pensioensparen (zie route 1).

Route 4: Maak gebruik van de oudedagsreserve

Als zzp'er mag je jaarlijks een percentage van de winst aftrekken en reserveren voor je pensioen: de oudedagsreserve. In 2015 9,8 procent, met een maximum van € 8.631. Doordat de winst daalt, krijg je een lagere belastingaanslag. Maar let op: wanneer je stopt werken, moet je over jouw 'papieren pensioenpotje' alsnog inkomstenbelasting betalen. Heb je op dat moment onvoldoende geld om het potje om te zetten in een lijfrenteuitkering, dan blijf je met een belastingschuld zitten. Voor de oudedagsreserve gelden speciale voorwaarden. Zie www.belastingdienst.nl.

Route 5: Ga zelf sparen of beleggen

De simpelste manier om een spaarpot voor later op te bouwen, is om zelf geld opzij te zetten. Bijvoorbeeld door maandelijks automatisch een vast bedrag over te boeken naar een (internet)spaarrekening. Houd er wel rekening mee dat de spaarrente momenteel extreem laag is. Wil je kans maken op meer rendement? Dan kan beleggen interessant zijn. Je loopt dan wel meer risico dan bij sparen. En goed om te weten: jouw spaargeld is in 2015 tot 21.330 euro (fiscale partners samen 42.660 euro) vrijgesteld van vermogensbelasting. Beleg je in een groenfonds? Dan heb je recht op een vrijgesteld vermogen van 56.928 euro (fiscale partners samen 113.856 euro; 2015). Bovendien krijg je nog een extra korting op de inkomstenbelasting van 0,7 procent over het vrijgestelde bedrag aan groene beleggingen.

Route 6: Sluit een overlijdensricioverzekering

Een goed pensioen is belangrijk voor later, als je stopt met werken. Maar het is ook onmisbaar voor nu, als financieel vangnet voor jouw nabestaanden wanneer je overlijdt. Heb je een partner en/of kinderen? Wil je dat zij genoeg inkomsten hebben om op de huidige voet door te leven als je er niet meer bent? Dan kun je een overlijdensrisicoverzekering sluiten. De premie voor zo'n verzekering is niet fiscaal aftrekbaar. Daar staat tegenover dat het verzekerd kapitaal belastingvrij wordt uitgekeerd. Premies voor overlijdensrisicoverzekeringen zijn de afgelopen jaren sterk gedaald. Deze extra voorziening voor uw nabestaanden hoeft dus niet veel te kosten.

Route 7: Los (extra) af op uw hypotheek

Heb je als zzp'er een eigen huis? Is je woning meer waard dan de hypotheek? Dan beschik je over eigen vermogen. Weliswaar verpakt in stenen, maar dat geld kun je later vrijmaken voor je pensioen door je huis te verkopen. Je kunt dit 'stille vermogen' vergroten door (extra) af te lossen op jouw hypotheekschuld.

Het mes snijdt daarbij aan twee kanten: je woning wordt steeds meer jouw eigendom én je maandelijkse woonlasten gaan omlaag. Keerzijde is wel dat je minder hypotheekrente kunt aftrekken en daardoor mogelijk meer inkomstenbelasting moet betalen. In je hypotheekovereenkomst staat hoeveel je jaarlijks maximaal boetevrij mag aflossen.