Zzp-beleid bepaalt stemgedrag van zzp’ers: ‘We willen duidelijkheid, geen gedraai’

Zzp-beleid speelt een sleutelrol in het stemhokje. 37% van de freelancers zegt dat plannen rond zzp-wetgeving hun stemkeuze sterk beïnvloeden. Dat blijkt uit de verkiezingseditie van de Freelance Markt Index (FMI), waarin zelfstandigen en bedrijven hun mening gaven over zzp-beleid zoals de handhaving op schijnzelfstandigheid en de verplichte AOV.

• “De rode draad is helder: freelancers zijn de besluiteloosheid zat,” zegt Stefan Postma, hoofdredacteur van de Freelance Markt Index. Dit is voor zzp’ers echt een persoonlijk onderwerp geworden. Dat blijkt uit honderden persoonlijke boodschappen die freelancers aan het volgende kabinet richtten. De frustratie is voelbaar, en we zien in onze peiling onder zzp’ers dat dit zich vertaalt naar hun stemgedrag.”

Kernbevindingen van het zzp-verkiezingsonderzoek

We legden de stem van de zzp’er naast die van de politieke partijen. Zo brengen we in kaart waar 1,7 miljoen Nederlanders het wél, of juist helemaal niet vinden met de politiek.
 

• Heldere criteria voor zelfstandigheid is verreweg de meest genoemde behoefte voor 2026. 
• Zowel freelancers als het bedrijfsleven vindt dat de politiek moet kiezen, en niet kan blijven zweven tussen definities. Al helemaal wanneer de Belastingdienst in 2026 start met het uitdelen van boetes. Gerichte handhaving in risicosectoren krijgt opvallend brede steun. Van de partijen steunen alleen BBB, SGP en JA21 een meer sectorale aanpak in hun verkiezingsprogramma.
• Minimumtarief: onder zzp’ers is aanzienlijke steun voor het idee van een (wettelijk) bodemtarief, vaak met de kanttekening dat differentiatie per sector gewenst is. Een groot deel van de partijen steunt ook een minimumtarief. De kans op de komst van deze wetgeving lijkt groot.
• Verplichte AOV: er is duidelijke vraag naar keuzevrijheid/opt-out. Een standpunt dat wordt gedeeld met  VVD, SGP, CDA en DENK. 
• Voorkeurswetgeving: respondenten verdelen hun voorkeur over Wetsvoorstel VBAR, Wetsvoorstel Zelfstandigenwet, en het volledig schrappen van de Wet DBA. Een groot deel kiest het schrappen van de wet, en schaart zich daarbij onder FvD, BBB en BVNL. Ook is er duidelijk meer steun voor Wetsvoorstel Zelfstandigenwet dan voor de VBAR.

Methodologie

De verkiezingspeiling is onderdeel van de FMI-verkiezingseditie: 675 respondenten (550 freelancers, 125 organisaties). 325 respondenten telefonisch geïnterviewd; overige via online enquête. De peilingsvraag (partijvoorkeur) was optioneel en door 329 respondenten beantwoord. Quotes voor het kabinet zijn letterlijk overgenomen (behoudens lichte spellingscorrecties en moderatie).

Freelancemarkt laat wél tekenen van herstel zien

De bredere freelancemarkt toont herstel: de marktindex stijgt in Q4 naar 100 punten, het hoogste niveau in anderhalf jaar. Dat betekent dat positieve en negatieve signalen in evenwicht zijn. Opdrachtgevers verwachten meer groei (35%) en vinden makkelijker freelancers (61%), maar de onzekerheid over wetgeving blijft een rem op lange contracten.