Hoe Johan Peekstok een antwoord biedt op netcongestie met de oprichting van een energy hub, als een van de eersten in Nederland

"Veel ondernemers denken dat ze duurzaamheid later wel kunnen regelen, maar dat kan tot wel tien keer duurder uitpakken," zegt Peekstok. "Door nu te investeren in samenwerking en verduurzaming van de energiehuishouding, vermijden we toekomstige kosten en blijven we onafhankelijk van de prijsgrillen van de markt en de toenemende druk op het elektriciteitsnet.”

Johan Peekstok, een gedreven ondernemer met een scherp oog voor de toekomst, leidt een internationaal gerenommeerd bedrijf met 35 medewerkers, gespecialiseerd in complexe metaalbewerkingen voor diverse industrieën. Sinds 2013 zet hij zich actief in voor duurzaamheid, een initiatief dat bij de aankoop van een nieuwe hal in 2018 in een stroomversnelling kwam. Vol trots laat hij zo’n 1000 zonnepanelen zien die het dak van de immense fabriekshal sieren, die in totaal 4000 vierkante meter beslaat, gelegen op het industrieterrein in Hendrik Ido-Ambacht: “Deze panelen zorgen ervoor dat we over het jaar meer energie produceren dan we verbruiken.” Binnenin de hal doen warmtepompen, LED-verlichting, isolatie en een centrale koelmiddeleninstallatie de rest.

Maar dat niet alleen, samen met 14 ondernemers op het gezamenlijke industrieterrein in Hendrik Ido Ambacht, startte hij ook een coöperatieve energy hub, als een van de eersten in Nederland. "We constateerden dat er een toenemend aantal zonnepanelen op bedrijfsdaken werd geïnstalleerd. Tijdens zonnige periodes produceren deze panelen zoveel elektriciteit dat het elektriciteitsnet het niet meer aankan. Dit leidt ertoe dat elektriciteit niet langer winstgevend is; in plaats daarvan moeten terugleververgoedingen worden betaald." 

Ondertussen zijn er bedrijven in de buurt die juist dan stroom behoevend zijn. “Een collega hier op het terrein heeft bijvoorbeeld veel koelcellen," aldus Peekstok. "Die heeft juist als het warm is, veel stroom nodig.” Het dilemma ligt in het feit dat bedrijven niet simpelweg een kabel kunnen leggen om elektriciteit aan hun buren te verkopen. Peekstok benadrukt: “Dat was natuurlijk onze eerste gedachte, maar de regelgeving rond levering van energie is te complex om dat op deze relatief kleine schaal te organiseren" Om deze hindernis te overwinnen, werkt de coöperatie met haar eigen energiebedrijf. Peekstok: ”Het mooie aan dit systeem is dat je helemaal geen kabels nodig hebt, je maakt gewoon gebruik van de bestaande infrastructuur. We zijn momenteel bezig met het aanbesteden van een datamanagementsysteem om de energieproductie nauwkeurig te reguleren. We streven ernaar elektriciteitsverbruik te bufferen tijdens piekopwekmomenten in het gebied. Zo blijft lokaal opgewekte stroom, zoals van zonnepanelen, hier beschikbaar. Pas wanneer er een overschot is wat niet gebufferd kan worden, dan wordt deze naar het regionale of zelfs landelijke net gestuurd. Dit voorkomt netwerkcongestie en stelt ons in staat om onafhankelijk van marktvolatiliteit verder te groeien."

Collectieve aanpak

Maar een energiecoöperatie ontstaat niet zomaar; er moeten statuten en een ledenovereenkomst worden opgesteld, een bestuur samengesteld, een overlegstructuur gecreëerd worden, en er is geen handleiding om te volgen. "Je moet voldoen aan een heleboel regels en er is nergens een voorbeeld om te volgen, omdat dit nog niet op deze manier wordt gedaan.” Gelukkig was er wel financiële steun voor de coöperatie en advies voor Peekstok Machining & Construction van Rabobank, vertegenwoordigd door verzekeringsadviseur zakelijk Jeffrey van der Marel. Hij hielp Peekstok onder andere met de verzekering van extra zonnepanelen op het dak. Een project met zijn eigen uitdagingen, want ondernemers ondervinden verschillende uitdagingen door bijvoorbeeld regelgeving bij het verduurzamen. Johan stuitte bijvoorbeeld op verzekeringsproblemen vanwege het risico op dakinstorting door de belasting van extra zonnepanelen. Gelukkig vonden Rabobank, Peekstok en partners een oplossing, waardoor ze veilig zonnepanelen konden installeren, wat Peekstok ten goede kwam. In 2023 alleen al werd er 430.000 kWh energie opgewekt door zijn zonnepanelen. Peekstok: “Dat staat gelijk aan een equivalent van 90.000 kg kolen. Het advies van Rabobank is hierbij echt van waarde geweest.”

Win-win-model

Je bedrijfspand verduurzamen is dus ook financieel interessant. Toch lijken veel ondernemers in Nederland nog te twijfelen. Vooral bedrijven tot 50 medewerkers hebben moeite met verduurzaming, blijkt uit onderzoek van Rabobank onder 1500 ondernemers. Van der Marel: “Heel veel bedrijven zeggen dat het ze zou helpen als zij beter zouden snappen wat er werkt. Als Rabobank ambiëren wij de bankier van de energietransitie te zijn en daarom helpen wij mkb'ers met het opdoen van kennis, niet alleen over wat er mogelijk is in hun sector op het gebied van verduurzaming, maar ook op financieel gebied. We ontwikkelen proactief producten en businesscases specifiek voor energiecoöperaties, zoals de energiecoöperatiedesk en de ontwikkelbijdrage. Hiermee bieden we niet alleen advies en financiële steun aan initiatiefnemers en coöperaties, maar ook op maat gemaakte oplossingen, van het openen van een rekening tot financiering voor duurzame energieprojecten. Zo belonen we ondernemers voor duurzaam ondernemen en vergroten we de kans op terugbetaling van de investering."

Minder afhankelijk

Maar voor Peekstok gaat het niet alleen om geld. Hij handelt ook vanuit een diepgewortelde motivatie om de wereld te verbeteren en een gevoel van onafhankelijkheid en controle. “Ik heb een onderneming te runnen; een familiebedrijf waarvan ik hoop dat mijn kinderen het in de toekomst zullen overnemen. Ik wil niet dat ze met een achterstand beginnen. Daarom ben ik dankbaar dat Rabobank ons echt bijstaat. Als ondernemer met een groen hart is het in Nederland niet altijd eenvoudig vanwege de wet- en regelgeving. Het is dan enorm waardevol om een partner te hebben die echt aan onze zijde staat.”