Hoe zorg je voor langdurig gelukkige werknemers?
Het aantal Nederlandse werkenden met burn-outklachten blijft stijgen, terwijl de werkdruk blijft groeien en het personeelstekort toeneemt. Jacco Vingerling, die in het afgelopen jaar een levensgelukstraject voor zijn werknemers ontwikkelde, vindt dat het hoog tijd is om meer aandacht te besteden aan personeelsgeluk. En nee, niet door simpelweg bonussen uit te delen, die slechts zorgen voor een kortetermijn gevoel van geluk. Écht tevreden werknemers krijg je enkel door als werkgever bij te dragen aan het stimuleren van de serotonine-aanmaak onder je mensen. Werkgevers moeten stoppen met het 'dealen' in dopamine en hun werknemers laten afkicken.
Waar komt jouw overtuiging vandaan?
“Op de werkvloer zien we vaak dat waardering voor werknemers wordt uitgedrukt door middel van bonussen of andere kortetermijnbeloningen. Hoewel dit op korte termijn plezierig kan zijn, kan het op de lange termijn schade veroorzaken. Het streven naar constant herhalen van deze beloningen creëert een afhankelijkheid van het beloningssysteem, hét recept voor een burn-out. Een oplossing die in Silicon Valley wordt toegepast, is dopamine-vasten. Hierbij vermijden werknemers kortetermijnbeloningen en richten zij zich in plaats daarvan op het verhogen van hun serotonine. Dit houdt in dat zij onder andere gezondere eetgewoonten aannemen, hun smartphonegebruik verminderen en meer persoonlijk contact met collega's hebben, in plaats van alleen online interactie.”
Wat is serotonine en hoe kun je dit als werkgever verhogen onder je werknemers?
“Serotonine is een neurotransmitter met een stimulerende werking, die verschillende aspecten zoals geheugen, emoties, eetlust en slaap beïnvloedt. In tegenstelling tot dopamine-genererende beloningen, met een kortdurend effect op werk- en persoonlijk plezier, verhogen serotonine-gerichte het geluksgevoel op lange termijn. Gedeelde ervaringen, zoals bijzondere momenten samen, hebben een positieve invloed op de bedrijfssfeer en het welzijn van medewerkers. Deze beloningen kunnen ook in teamverband worden gegeven, zoals een gezamenlijke winstdeling in plaats van een individuele bonus. Bovendien draagt onderlinge steun, zowel binnen als buiten het werk, bij aan het welzijn van werknemers. Het is belangrijk voor werkgevers om te erkennen dat factoren in iemands privéleven een grote invloed hebben op hun functioneren op het werk, en vice versa.”
Wat zijn de gevolgen voor werkgevers die zogenoemde ‘dopamine-dealers’ blijven?
“Voor werkgevers die vasthouden aan een bedrijfscultuur die draait om dopamine-generatie, ben ik ervan overtuigd dat het steeds moeilijker gaat worden om nieuw personeel aan te trekken, vooral in een markt waarin arbeidskrachten schaars worden. Daarom is het cruciaal om de werknemer en diens behoeften, inclusief hun geluk, centraal te stellen. Doe je dit niet dan loop je mogelijk talent mis. Laten we niet vergeten; in de huidige arbeidsmarkt hebben kandidaten de keuze, niet de werkgevers. De traditionele interpretatie van "human resources", waarbij mensen puur ingezet worden als een middel om doelen te bereiken, is verouderd. Inmiddels is duidelijk dat werknemers het menselijk kapitaal van een bedrijf vormen en dat zonder gelukkige werknemers, een bedrijf niet het beste uit zichzelf kan halen. Bedrijfsvoering zou hierom vaker gericht moeten zijn op het maximaliseren van het werknemersgeluk. Wanneer dit gebeurt, zal winstgroei vanzelf volgen en zal
het welzijn van medewerkers verbeteren. Klanten zullen dit opmerken, wat de algehele bedrijfsprestaties ten goede komt. Op deze manier ontstaat een positieve cyclus waarin het welzijn van werknemers bijdraagt aan het succes van het bedrijf.”
Hoe ga je van ‘dopamine-dealer’ naar serotonine-gerichte werkgever?
“Om het maximaliseren van geluk te bereiken, adviseer ik werkgevers om zich losmaken van het idee dat ze beloningen moeten uitdelen als dealers van dopamine. Het is tijd om af te stappen van oude denkwijzen over beloningssystemen. Werkgevers kunnen beginnen met het erkennen dat de gevoelens en verlangens van werknemers een directe invloed hebben op hun prestaties en zouden zij moeten streven naar het creëren van gelukservaringen. Dit bereik je door werknemers uitgebreide ondersteuning aan te bieden, zowel mentaal als fysiek. Doorbreek de traditionele grenzen tussen werk en privé en onderzoek hoe je je werknemers persoonlijk kunt ondersteunen, met wederzijds vertrouwen als basis. Dit kan bijvoorbeeld door sportactiviteiten onder werktijd te faciliteren en door gezondheidschecks aan te bieden. Maar ook door personeel te betrekken bij besluitvorming en hen de ruimte te geven om processen aan te passen aan hun behoeften.”
“Door een platte, transparante organisatiestructuur met minimale hiërarchie en korte communicatielijnen te creëren, worden werknemers gestimuleerd om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Dit leidt tot diepere relaties en nieuwe perspectieven, zowel voor werknemers als werkgevers.”
Over Jacco Vingerling
Jacco Vingerling is oprichter van technisch detacheerder Bowers en Jackling. Samen met socioloog en ‘geluksprofessor’ Ruut Veenhoven ontwikkelde hij een gelukstraject voor zijn werknemers. Met dit traject wil Jacco periodiek peilen hoe gelukkig zijn medewerkers precies zijn. En wat hij, met zijn bedrijf, eraan kan doen om dit geluk te bevorderen. Het doel is tien procent meer geluk voor alle medewerkers binnen twee jaar.
Lees meer
