De voor- en de nadelen van het leven als een digital nomad
Ons werk verandert in rap tempo. Tien tot twintig jaar geleden was het nog ondenkbaar dat je jouw laptop kon pakken, in het vliegtuig stapte en vanuit een hangmat op een tropisch strand je werk deed. Technologie heeft daarin in korte tijd heel veel veranderd. Met de cloud kun je jouw administratie en bedrijf van overal ter wereld managen. Overleggen doe je gewoon via Skype en een factuur stuur je met een glimlach via de mail. Het enige wat ons nog tegen houdt is het soort werk dat we doen. Een stratenmaker is gebonden aan een plek, net zoals een winkelier. Maar bij steeds meer beroepen is dat niet het geval. Denk daarbij aan mensen in de ICT, maar ook schrijvers, designers en marketeers kunnen gaan en staan waar ze willen.
De vraag is natuurlijk of het ook iets voor jou is. Om daarachter te komen gingen we op zoek naar de drie belangrijkste voor- en nadelen van het digitale nomadenbestaan. En dat leidde tot een interessante conclusie.
Voordeel 1: Vrijheid!
Wat is er nou fijner dan iedere dag opstaan, een paar uur werken en daarna een steeds weer nieuwe omgeving intrekken? Er is altijd wat te ontdekken, er zijn altijd weer nieuwe mensen om te leren kennen en er is altijd wel iets te doen. En ben je uitgekeken, dan pak je gewoon je boeltje en vertrek je naar de volgende plek. Het bestaan van een digitale nomade is eigenlijk een altijd voortdurende vakantie waarbij je ondertussen ook nog werkt. Het is de ultieme oplossing om sleur te doorbreken en nieuwe creativiteit op te doen. Daarnaast heb je natuurlijk volledige controle om je tijd helemaal zelf in te delen. Zet dat maar eens af tegen een kantoorbaan, waarbij er toch altijd een hiërarchie is. Op het moment dat je minder werkdruk en meer vrijheid ervaart, za je daar waarschijnlijk veel energie voor terug krijgen. En die kun je in het onbekende buitenland zeker goed besteden.
Voordeel 2: Je horizon verbreden
Nederlanders gaan graag en veel op vakantie. Maar daarbij stappen ze zelden uit hun culturele bubbel. Sterker nog. Als je in de zomer rondkijkt bij het Gardameer dan zal je daar vooral Nederlanders treffen. Hetzelfde geldt voor de bekende vakantiebestemmingen in Frankrijk, Spanje en Griekenland. Op het moment dat je echt in het buitenland gaat wonen, verandert echter alles. Je bent ineens een vreemde in een nieuwe, onbekende omgeving. Mensen praten anders, gedragen zich anders en leven zeker in warme landen veel meer op straat dan in Nederland. Veel emigranten komen er pas buiten Nederland achter hoe Nederlands ze eigenlijk zijn. Doordat je continu een spiegel voorgehouden krijgt van bijvoorbeeld je Nederlandse directheid en eetgewoontes, leer je jezelf veel beter kennen en verander je als persoon. De meeste mensen zien dat als iets positief.
Voordeel 3: de belasting ontwijken
We zijn en blijven uiteindelijk toch Nederlanders, zelfs in het buitenland. Het moge duidelijk zijn dat de Nederlandse overheid, laat staan de Belastingdienst, niet is ingesteld op mensen die van hot naar her verhuizen. Als je gaat emigreren uit Nederland vraagt de gemeente je altijd om een nieuw adres achter te laten. Daartoe ben je echter niet verplicht. Op het moment dat je vertrekt, vervalt ook je belastingplicht. Het idee is dan dat je belasting betaald in je nieuwe woonland, maar dat kun je als digitale nomade makkelijk ontlopen. Vaak geldt dat je minimaal drie maanden in een land moet wonen om er als belastingplichtige te worden aangemerkt. Verhuis je binnen die drie maanden weer naar een ander land, dan hoef je uiteindelijk dus nergens belasting meer te betalen. Wel moet je er voor zorgen dat je bedrijf ingeschreven mag blijven in Nederland. Dat kan nog een hele klus zijn.
Nadeel 1: Culture shock
Het begrip 'culture shock' is een hele bekende onder mensen die naar het buitenland vertrekken. Aan de ene kant helpt emigreren om je horizon te verbreden, maar het leidt vaak ook tot een aantal negatieve psychologische effecten. Heimwee is daar de bekendste van. Zelfs al heb je het nooit gehad, juist tijdens een lange tijd in het buitenland kan het ineens toeslaan. De eerste maanden zijn vaak als een roes na een bruiloft. Alles is mooi en nieuw en je bent ongelooflijk blij dat je eindelijk weg bent uit die eeuwigdurende sleur in Nederland. Maar daarna kom je er achter dat je toch behoefte hebt aan structuur en regelmaat. Zeker de periode tussen de drie en zes maanden is vaak erg lastig. Daarna wen je aan je nieuwe bestaan en leer je er mee omgaan. Daarmee ben je er echter nog niet. Hoe langer je in het buitenland blijft, des te moeilijker zal het worden om daarna weer gewoon in Nederland te gaan wonen. Jij bent tenslotte een echte wereldburger geworden, maar je vrienden en familie zijn nog steeds diezelfde nuchtere, licht verveelde, botte Hollanders. Dat botst vaak en wordt een reverse culture shock genoemd.
Nadeel 2: Alles is altijd nieuw
Verhuizen naar het buitenland gaat een stuk makkelijker als je gewoon van de ene naar de andere plek verhuist. Nu is het hele idee van het digitale nomadenbestaan juist dat je dat niet doet. Dat levert natuurlijk de nodige praktische problemen op. Zelfs al heb je alleen maar een laptop en wifi nodig, dan nog kan het iedere keer weer een hele opgave zijn om een voldoende functionerende internetverbinding te vinden. En dan zijn er nog de 'normale' zaken. Waar doe je jouw was? Waar vind je de supermarkt? Wat is hier een normale prijs voor uit eten gaan? Waarom doet mijn bankpas het niet in deze automaat? De lijst gaat nog een stuk verder door. Het zijn allemaal dingen die je na verloop van tijd leert als je ergens gaat wonen, maar die je continu moet herhalen als je snel weer door verhuisd. En dat vreet energie.
Nadeel 3: Toekomstperspectief
Hoe lang hou je het vol om te reizen? Sommige mensen heel lang, zeker als ze zichzelf een bijpassend levenspatroon aanmeten en regelmatig terugkeren naar Nederland voor familiebezoek. Toch heeft het digitale nomadenbestaan een paar grote haken en ogen. Ten eerste is er je carrièreperspectief. Die wordt voor een groot gedeelte bepaald door langdurige relaties in je zakelijke netwerk. Bovendien zijn veel goed betaalde banen vaker gebonden aan een plek vanwege de bijkomende verantwoordelijkheid. Daarnaast is er natuurlijk het punt van gezin en kinderen. Veel mensen willen uiteindelijk toch gaan settelen. Nu kun je met een partner natuurlijk ook prima rondreizen, beter zelfs. Maar met kinderen wordt dat toch al een heel stuk lastiger.
Conclusie:
Technologie stelt ons steeds vaker in staat om onszelf van Nederlanders te transformeren in wereldburgers. Maar tegelijkertijd is het de vraag hoe lang je dat vol kunt houden. Een belangrijke tip die veel ervaren digital nomads geven is dat je vooral moet letten op het ritme. In plaats van continu door te blijven reizen, is het aan te raden om langere tijd op een plek te blijven. Doe je dat een paar jaar of langer, dan is zelfs mogelijk om het met kinderen te doen.