Ondernemen in Duitsland, waarom eigenlijk? #1/2

Hoe kun je het ondernemersklimaat in Duitsland het beste omschrijven?

'Het ondernemersklimaat in Duitsland is vrij zonnig, zeker als je het vergelijkt met de andere Europese landen waar economieën worden geteisterd door recessie, teruglopende bestedingen en hoge werkloosheidscijfers. Duitsland heeft daar geen last van. Door een lange periode van loonmatiging en verstandig industrieel beleid kan het land zich verheugen op een krachtige, concurrerende industrie die bovendien kwaliteitsproducten maakt die over de hele wereld worden gevraagd. Dat vertaalt zich ook weer in historisch lage werkloosheidscijfers en een stijgende koopkracht onder de bevolking. Nederland mag zich gelukkig prijzen met zo’n stabiele exportmarkt vlak naast de deur.'

Duitsland staat op de eerste plaats van exportgroeilanden. Ondertussen staat het land ook hoog in de lijst van meest moeilijke exportlanden, hoe komt dat?

'Dat klopt, het staat op de zesde plaats en is daarmee blijkbaar een moeizamere bestemming dan landen als Iran en Saudi-Arabië. Ik denk dat dat samenhangt met de hoge kwalitatieve en technische eisen die Duitse klanten aan producten stellen, door de stevige concurrentie op de Duitse markt en soms ook door maatregelen die de Duitse overheid neemt om bepaalde economische sectoren te beschermen. Al met al zijn er dus heel wat kansen en mogelijkheden op de Duitse markt, maar je hebt vooral succes als je kwaliteit kunt bieden. Zelf noemen we de Duitse markt dan ook wel de ‘Bundesliga’ van de Nederlandse exportbestemmingen.'

Wat vertellen de cijfers over de handelsrelatie Duitsland-Nederland?

'Die cijfers zijn allemaal erg indrukwekkend! Zelf maken we regelmatig overzichten van de Nederlands-Duitse handelsrelaties op basis van de Duitse statistieken en de CBS-cijfers en daaruit blijkt we in 2012 bijna 70 miljard euro uit Duitsland importeerden en bijna 82 miljard naar Duitsland exporteerden (20 procent meer export dan in 2011). Een handelsomzet van bijna 152 miljard euro per jaar. Daarnaast is Nederland met bijna 122 miljard euro (goed voor 600.000 Duitse banen) ook veruit de grootste buitenlandse investeerder in Duitsland. Als je die cijfers allemaal naast elkaar legt, dan kom je al snel tot de conclusie dat de omvang van de economische relatie tussen Nederland en Duitsland nergens ter wereld wordt overtroffen, behalve door het landenpaar VS-Canada.'

'Hoe speelt Duitsland in op de crisis?

'Het jaar 2013 zal waarschijnlijk in het teken staan van terugvallende Europese en mondiale groeiverwachtingen, zelfs in landen als China, India, Rusland en Brazilië die tot voor kort werden beschouwd als solide groeimarkten. Die terugval zal zeker ook de Duitse industrie niet onberoerd laten. Toch verwacht ik dat de Duitse economische soliditeit ook de komende tijd overeind blijft. Dat hangt grotendeels samen met de sterke industriële basis die het land al decennia kenmerkt, en die nooit is weggedrukt door de dienstensector. De Duitse economie heeft nog een duidelijk “maakkarakter” en wordt daardoor minder direct en hard geraakt wordt door de schokken die de dienstensector – vooral de banken -- te verduren krijgt.

Je merkt hier duidelijk dat de regering er alles aan doet om die sterke internationale positie te behouden, door een uitgekiende strategie waarbij Duitsland als kwaliteitsland (“made in Germany”) wordt verkocht en waarin de nadruk wordt gelegd op innovatie. Er bestaat een sterk gevoel dat Duitsland de internationale concurrentie alleen op afstand kan houden door deze voortdurend technologisch voor te blijven. Zolang dat besef leeft, kan Duitsland als stabiliteitsanker in Europa blijven fungeren. Dat is ook goed voor de Nederlandse economie.'

Welke sectoren en producten zijn populair en waarom?

'De Duitse markt is zo omvangrijk en de koopkracht zo stabiel dat het lastig is te bepalen voor welke sectoren en producten de Duitse markt niet interessant is. De afgelopen jaren hebben zich bij uitstek mogelijkheden voor het Nederlandse bedrijfsleven aangediend op de gebieden van offshore wind, de creatieve sector (mode, architectuur), agrofood en tuinbouw. In de automobielbouw, machinebouw en de electrotechnische industrie is verder een trend zichtbaar van toenemende uitbesteding die ook kansen biedt voor Nederlandse toeleveranciers. Deze drie sectoren staan, samen met de toeleveranciers (materialen, metaalindustrie), garant voor een omzetaandeel van 59 procent van de Duitse industrie. Al met al praten we dus over een stabiele en belangrijke exportmarkt met voldoende potentieel het Nederlandse belang verder uit te bouwen.'

Lees ook het tweede deel van dit interview te lezen op deze website. Hanno Wurzner, hoofd Economische zaken van de Nederlandse ambassade in Duitsland, geeft daar antwoord op vragen over de grootste kansen en valkuilen als Nederlandse ondernemer in Duitsland. Ook geeft hij enkele praktische tips.