Rookmelders wettelijk verplicht vanaf 1 juli: dit is alles wat je moet weten

Om de brandveiligheid te verbeteren, moeten woningen vanaf 1 juli verplicht voorzien zijn van rookmelders. Woningbranden komen namelijk nog steeds veel voor. In 2020 zijn bij verzekeraars 66.500 gevallen van brand gemeld. Met het plaatsen van rookmelders kunnen we relatief eenvoudig doden door brand voorkomen.

De nieuwe verplichting betekent overigens nog niet dat iedereen in actie moet komen. Woningen die sinds 2003 zijn gebouwd, zijn namelijk al voorzien van rookmelders. Huiseigenaren zijn zelf verantwoordelijk voor het kopen en plaatsen van rookmelders. Ben je huurder? Dan is de huisbaas of de woningcorporatie verantwoordelijk voor de plaatsing van rookmelders.

Rookmelders moeten op elke verdieping aanwezig zijn. Het is aan te bevelen om ze in elk geval te hangen in ruimtes waar elektronische apparaten zoals smartphones, powerbanks en e-bikes worden opgeladen. Oplaadbare batterijen en accu’s willen nog wel eens spontaan in brand vliegen.

In de meeste gevallen worden rookmelders met magneten of schroeven aan het plafond bevestigd. De reden hiervoor is dat rook altijd naar boven stijgt. Belangrijk hierbij is dat rookmelders minimaal 50 cm van de muur worden bevestigd. Voor het periodiek vervangen van batterijen en het schoonhouden van de melders, is het wel belangrijk dat je ze op een gemakkelijk bereikbare plek hangt.

Welke typen rookmelders zijn te koop?

Er zijn verschillende soorten rookmelders op de markt. Het is belangrijk dat je een rookmelder koopt die voldoet aan de NEN 14604-certificering, die aangeeft dat het voldoet aan Europese kwaliteitseisen. De meeste rookmelders van reichelt elektronik voldoen aan deze eisen, maar kijk dus altijd nog even goed.

In de eerste plaats onderscheiden we de optische rookmelders die op basis van infrarood en een gevoelige cel werken. Bij aanwezigheid van rook geeft deze melder een signaal. Het nadeel is dat de melder in het geval van stofvorming ook een alarmsignaal kan geven. Dus het is belangrijk om dit type rookmelder regelmatig schoon te maken.

Een thermische rookmelder, ook wel een hittemelder genoemd, geeft een alarmsignaal bij een te hoge temperatuur. Dit type meter is meer geschikt voor ruimtes waar al rook aanwezig is, denk aan keukens of werkplaatsen. Het is wel belangrijk om een thermische rookmelder niet direct boven of naast een kookfornuis te hangen. Dat geeft namelijk risico op vals alarm. In de praktijk zien we daarom vaak een combinatie van optische en thermische rookmelders.

Er bestaan overigens ook nog gecombineerde melders die rook- en koolmonoxide kunnen meten. Daarnaast bieden sommige rookmelders ook slimme functies, zoals het automatische sturen van een alarmsignaal naar een smartphone. De ontvanger is dan direct in staat om de hulpdiensten te bellen. Het is vaak ook mogelijk om rookmelders aan elkaar te koppelen. In het geval van rook of vuur geven alle rookmelders dan tegelijkertijd een alarmsignaal af. Het is bij dit type melder zelfs mogelijk om rookmelders van de buren met jouw eigen rookmelders te verbinden.

Voor doven en slechthorenden bestaan er rookmelders die bijvoorbeeld kunnen worden gekoppeld aan een trilplaat die ze bijvoorbeeld kunnen plaatsen onder een kussen, zodat ze tijdens hun slaap gewekt kunnen worden. Voor deze doelgroep bestaan er ook mogelijkheden om via felle lichtflitsen op brand of rook te worden geattendeerd.

Onderhoud rookmelder is belangrijk

Hoewel een rookmelder geen bewegende delen bevat, is periodiek onderhoud wel belangrijk. Een optische rookmelder is namelijk gevoelig voor stof. Daarom is het belangrijk om zo’n type rookmelder minimaal een keer per jaar van stof te ontdoen, om te voorkomen dat deze vals alarm geeft. Daarnaast is het ook belangrijk om de rookmelder regelmatig op juiste werking te testen. Dat kun je bijvoorbeeld elke maand doen. Het testen doe je meestal door op het knopje op de melder te drukken.

Een rookmelder is voorzien van een batterij die een bepaalde levensduur heeft. In de meeste gevallen gaat een batterij een jaar mee. Na deze periode moet je dus de batterij vervangen, want anders werkt de rookmelder niet meer goed. Er bestaan ook batterijen voor rookmelders die vijf of soms wel tien jaar meegaan. De brandweer adviseert bewoners altijd om te kiezen voor een batterij met een lange levensduur. Let bij het plaatsen van een batterij op de vermelde levensduur. Het is slim om een notificatie in de agenda op jouw smartphone in te stellen. Aan het einde van de verwachte levensduur krijg je dan automatisch een melding dat het tijd is om de batterij te vervangen.

Eigen verantwoordelijkheid plaatsen rookmelders

Natuurlijk is de overheid niet altijd in staat om te controleren of je ze ook daadwerkelijk hebt geplaatst. Het gaat erom dat bewoners hierin zelf verantwoordelijkheid nemen. Het is wel goed om te weten dat verzekeraars in het geval van brandschade kunnen onderzoeken of je werkende rookmelders in de woning hebt geplaatst. De verzekeraar onderzoekt of je schade had kunnen voorkomen.