Stijging burenconflicten en geschillen op de werkvloer

Niet alleen consumenten, maar ook werknemers worden - mede als gevolg van de grote tekorten op de arbeidsmarkt - steeds mondiger. Tegelijkertijd is al enige jaren sprake van een verharding van de verhoudingen tussen burgers. Deze ontwikkelingen komen ook tot uitdrukking in de stijging van het aantal juridische hulpvragen in Nederland. Zo is het aantal werkgerelateerde hulpvragen opnieuw significant gestegen. Terwijl er in de eerste zes maanden van vorig jaar 13.014 hulpvragen op het gebied van arbeidsrecht waren, is dit in het eerste halfjaar van 2024 gestegen naar 14.073 (+8,1 procent). Ook het aantal geschillen tussen buren (+9 procent) is toegenomen. Verder deed in het eerste halfjaar van 2024 een groeiende groep Nederlanders een beroep op juridische hulp naar aanleiding van geschillen over Dienstverlening, Koop en Verkoop (+13 procent), mede als gevolg van online fraude.

Werk en inkomen: meer arbeidsgeschillen

Een krappe arbeidsmarkt zorgt wederom voor een toename in hulpvragen: “In veel sectoren is sprake van enorme personeelstekorten. Als het over ziekte en re-integratie gaat, zien we dan ook vaker dat de grote werkdruk de oorzaak is van ziekteverzuim. Daarnaast worden medewerkers mondiger en zijn zij eerder geneigd op zoek te gaan naar ander werk als zij zich op hun werkplek niet prettig voelen. Ook registreren we erg veel geschillen over disfunctioneren. Vermoedelijk is het in deze markt lastiger voor werkgevers om goed gekwalificeerd personeel te vinden”, vertelt Pablo Wilke, gespecialiseerd jurist Arbeidsrecht van Stichting Achmea Rechtsbijstand.

Meldingen over burengeschillen nemen onverminderd toe

Nu de energietransitie steeds meer vorm krijgt, neemt ook het aantal geschillen en hulpvragen dat hiermee samenhangt toe. Zo is het aantal geschillen over onder meer verbouwing of verduurzaming van de woning onverminderd hoog. Terwijl in de eerste helft van 2023 1.918 geschillen tussen buren zijn geregistreerd, nam dit in 2024 toe naar 2.094 geschillen (+9 procent). Hiervoor is volgens Stichting Achmea Rechtsbijstand een aantal oorzaken aan te wijzen. “Als gevolg van de grote schaarste op de woningmarkt kiezen veel mensen ervoor hun woning te verbouwen of verduurzamen. Dit kan tot gevolg hebben dat buren hiervan overlast ervaren. Ook de nieuwe Omgevingswet speelt mogelijk een rol bij de toename van zulke conflicten. Zo zijn er veel situaties waarin dingen die eerder niet mogelijk waren nu wél zijn toegestaan, zoals dichter tegen de voorerfgrens aanbouwen. Buren kunnen hierdoor vaker met elkaar in conflict komen”, zegt Stijn Bouwmeister, gespecialiseerd jurist Wonen & Leven Civiel van Stichting Achmea Rechtsbijstand.

Meer geschillen over klimaatschade

Daarnaast waren er in het afgelopen halfjaar opvallend veel meldingen als gevolg van klimaatschade. De langdurige regenval heeft volgens Stichting Achmea Rechtsbijstand gezorgd voor meldingen over hemelwater dat via daken en spouwmuren naar binnen sijpelt. Bij de reparatie van dit soort schade kunnen eveneens conflicten ontstaan, bijvoorbeeld bij klachten over de kwaliteit van het geleverde werk. Ook het aantal geschillen over de saldering van zonnepanelen neemt toe. Veelgehoorde klachten zijn onduidelijkheid over de nieuwe salderingsregeling, ongunstige tarieven of onvrede over het rendement van zonnepanelen.

Geschillen over online aankopen nemen opnieuw toe

In het afgelopen halfjaar was verder wederom sprake van een flinke stijging van het aantal geschillen over koop en verkoop (+13 procent). Aankopen - zoals van auto’s, e-bikes of meubels - blijken vaak niet aan de verwachtingen te voldoen of worden door leveringsproblemen veel later of helemaal niet geleverd. Ook nam het aantal meldingen over de dienstverlening aan consumenten toe, zoals geschillen over energiecontracten waarbij consumenten zich het niet eens zijn met gehanteerde opzegvergoedingen of de hoogte van jaarrekeningen. Ook het aantal gevallen van online fraude en phishing neemt toe. Hierbij sturen oplichters uit naam van een andere partij berichten, met als doel mensen zoveel mogelijk geld afhandig te maken.