Stijging van arbeidsconflicten en geschillen over verbouwen en verduurzamen
Na een jarenlange daling van het aantal juridische hulpvragen is in het eerste halfjaar van 2023 een kentering zichtbaar. Zo steeg het aantal meldingen van ruim 58.000 in de eerste helft van vorig jaar naar ruim 60.000 in 2023 (+3 procent). Vooral de geschillen op de werkvloer, over verbouwing of verduurzaming van de woning en over reizen zijn in het afgelopen halfjaar toegenomen. Steeds meer Nederlanders gaan daarnaast online op zoek naar juridische hulp. Zo is het aantal online meldingen met 50 procent gestegen in vergelijking met dezelfde periode een jaar geleden, blijkt uit de Juridische Barometer 2023 van Stichting Achmea Rechtsbijstand (SAR), één van de grootste rechtshulpverleners van Nederland.
Juridische Hulpvragen in Nederland: Toename in arbeidsconflicten
Sinds het begin van 2023 loopt het aantal juridische hulpvragen in Nederland gestaag op. Dat is onder meer zichtbaar in de stijging van het aantal hulpvragen op het gebied van arbeidsrecht en civiel recht. Terwijl er in het eerste halfjaar van 2022 11.977 hulpvragen op het gebied van arbeidsrecht waren, nam dit in de eerste zes maanden van 2023 toe naar 13.090 (+9 procent). Ook is voor het eerst sinds drie jaar sprake van een stijging van het aantal geschillen op het gebied van civiel recht: van 30.290 meldingen in het eerste halfjaar van 2022 naar 31.289 in 2023 (+6 procent). Stichting Achmea Rechtsbijstand zag al eerder signalen van verharding in geschillen, zowel tussen burgers onderling als tussen burgers en instanties. Dit is nu ook terug te zien in het totaal aantal geschillen dat zij registreert.
“De gespannen arbeidsmarkt en hoge werkdruk leiden tot verstoorde verhoudingen op de werkvloer. Terwijl het aantal werkgerelateerde geschillen al enige jaren daalde, laten de cijfers over de eerste zes maanden van 2023 een ander beeld zien. Medewerkers worden steeds mondiger en laten hun stem vaker horen. Zo neemt het aantal arbeidsconflicten over ziekteverzuim, re-integratie en arbeidsvoorwaarden zichtbaar toe”, vertelt Ilona Renet, gespecialiseerd jurist Arbeidsrecht van Stichting Achmea Rechtsbijstand. “Bij arbeidsconflicten is het juist heel belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven.”
Geschillen over verbouwen en verduurzamen onverminderd hoog
Nu klimaatverandering en de energietransitie steeds belangrijker worden, neemt ook het aantal geschillen die hiermee samenhangen toe. Zo is het aantal geschillen over verbouwing of verduurzaming van de woning onverminderd hoog. Terwijl in de eerste helft van 2022 al een piek van 1.846 meldingen werd bereikt over verbouwingsgeschillen, nam dit in 2023 verder toe naar 1.896 geschillen. Hiervoor is volgens Stichting Achmea Rechtsbijstand een aantal oorzaken aan te wijzen. “Er is sprake van een gespannen huizenmarkt en grote schaarste aan woningen. Doordat huizenkopers door de gestegen hypotheekrente minder kunnen lenen, kiezen veel mensen ervoor de bestaande woning te verbouwen of verduurzamen en neemt het aantal geschillen hierover evenredig toe”, zegt Lennaert Steendam, gespecialiseerd jurist Civiel Recht van Stichting Achmea Rechtsbijstand. “Bij civiele geschillen is het belangrijk om van tevoren goed na te denken met welke partijen je in zee gaat. Zo zien we bijvoorbeeld veel klachten over lange wachttijden door personeels- en materiaaltekorten. Daarnaast zijn er veel meldingen over nalatigheid - bijvoorbeeld als aannemers het laten afweten zodra een aanbetaling is gedaan - of de kwaliteit van het geleverde werk.”
Het grote aantal geschillen over de plaatsing van zonnepanelen is hiervan volgens Stichting Achmea Rechtsbijstand ook een illustratie. In de eerste helft van 2023 was sprake van een forse stijging (+91 procent) van het aantal meldingen over zonnepanelen ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaande jaar. Veelgehoorde klachten zijn de lange levertijden, ondeugdelijke installaties of onvrede over het rendement van zonnepanelen. Andere opvallende stijgers in de geschillen in het eerste halfjaar van 2023 ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar zijn reizen (+175 procent), online fraude (+90 procent) en elektrische fietsen (+14 procent).