Waarom je vannacht rustig kunt gaan slapen zonder te investeren in blockchain

De laatste aflevering draait om blockchain. En om maar gelijk met het antwoord te starten: ja, je kunt als ondernemer vanavond namelijk gerust gaan slapen zonder bang te zijn dat je een zakelijke kans hebt gemist door niet op de blockchain-trein te springen. Dat geldt ook voor morgen en overmorgen. In de gaten houden is altijd een goed idee, initiatief nemen hoeft niet. Krijg je er als ondernemer dan nooit mee te maken? Ja, zeker wel, die kans is zelfs levensgroot.

De discrepantie zit hem hier in; blockchain is vooral een netwerk. Dat je als ondernemer waarschijnlijk binnen een paar jaar bent aangesloten bij zo'n netwerk, die kans is behoorlijk. Maar zelf een blockchain opstarten, dat is voor weinig ondernemers weggelegd, laat staan opportuun.

Wat was blockchain ook alweer?

Blockchain is een systeem dat vertrouwen automatiseert. Je kent waarschijnlijk wel het fenomeen bitcoin; iedereen die deze digitale munteenheid bezit of verhandelt is aangesloten op een centrale database. Als er bitcoins worden overgedragen tussen twee personen, dan wordt dat geregistreerd in de systemen van iedereen die is aangesloten. 
​
De bitcoin was het eerste echte gebruik van de mogelijkheden van blockchain. Er wordt nu hard nagedacht over andere mogelijkheden, zoals een centrale vastlegging van goederen in een waardeketen. Volgens experts gaat het de manier waarop we zakendoen grondig veranderen. Alle soorten transacties tussen individuen en organisaties kunnen immers worden bijgehouden door blockchain.

Om nuttig te kunnen zijn, moet blockchain veel mensen bij elkaar kunnen brengen. Je kunt wel in je eentje een nieuwe blockchain gaan opstarten, maar als er niet (heel veel) meer partijen zijn die zich aansluiten, dan biedt het geen toegevoegde waarde. De technologie zit op dit moment in zo'n hypefase dat er een wildgroei lijkt te zijn van mogelijke toepassingen. Er zijn nu naar schatting zo'n zeventig verschillende blockchain-systemen in omloop. Het is niet ondenkbaar dat dat er eerst een stuk of 150 of zelfs 300 worden, voordat er een enorme consolidatieslag zal plaatsvinden. Vergelijk het met de ontwikkeling van internetbrowsers of besturingssystemen; eerst is het een komen en gaan van nieuwe spelers, uiteindelijk stabiliseert de markt en blijven er twee of drie over.

Wat zijn de beste usecases? 

De meest veelbelovende gebruiksscenario's van blockchaintechnologie zijn het automatiseren van vertrouwen en van supply chains. Onder de eerstgenoemde categorie valt niet alleen de bitcoin (er is geen centrale instantie meer nodig om transacties te registreren, dat doet het systeem zelf), maar er zijn ook soortgelijke toepassingsmogelijkheden denkbaar voor de administratie van persoonsgebonden budgetten of het registreren van de echtheid van concertkaartjes. Bij Exact werken we aan een toepassing voor het aanvragen van ondernemerskrediet; via blockchain kunnen ondernemers en investeerders elkaar makkelijker en sneller vinden. 

Wat deze voorbeelden met elkaar gemeen hebben, is dat het hier gaat om een ecosysteem dat gebaat is bij een onafhankelijk controlerend systeem dat niet te kraken is. Minder mensen weten dat blockchain ook enorm veel toegevoegde waarde kan bieden in de supply chain. Een hypothetisch voorbeeld: Toyota moet een bepaald type auto terugroepen vanwege een productiefout in de accu. Hoe achterhaal je dan als autofabrikant welke auto’s een bepaald type accu hebben, laat staan via welke importeurs, distributeurs en dealers deze auto's zijn verhandeld, en wie zo’n auto heeft aangeschaft of heeft geleased? De inspanningen die nodig zijn om dat uit te zoeken, kosten al gauw net zo veel of meer geld dan de terugroepactie zelf.

Stel je nu voor dat al deze gegevens zijn bijgehouden in een blockchain. Niet alleen Toyota is daarop aangesloten, maar ook alle partijen in de waardeketen. Dat maakt het wel tien keer zo eenvoudig om terug te vinden welke auto's moeten worden teruggeroepen. Ook communicatie naar de doelgroep kan veel specifieker, zonder enorme kosten, laat staan reputatieschade.

Waarom is blockchain ineens zo populair?

Hoewel de technologie vernuftig in elkaar zit, lijken er op het eerste gezicht weinig eigenschappen te zijn aan blockchain die niet tien jaar geleden ook hadden kunnen worden toegepast. Toch is het niet helemaal voor niks dat het fenomeen nu pas een hype is. Voor het verwerken van data in de blockchain en het versleutelen van gegevens is behoorlijk wat rekenkracht nodig. Om bijvoorbeeld weer terug te komen op het voorbeeld van Toyota, is er behoorlijk wat computer power nodig om alle partijen in de supply chain aan te laten sluiten bij de Toyota-blockchain.

Voor een Toyota-importeur, dealer, leasemaatschappij of onderdelenfabrikant betekent blockchain op dit moment nog niet veel meer dan iets waarvan je het bestaan moet weten. Erin investeren hoeft niet, laat staan dat je er zelf eentje moet opstarten.

De groeipotentie van blockchain wordt op dit moment nog vooral bepaald door bottleneck voor de schaalbaarheid van het systeem. Dat komt ook voor een deel doordat het gaat om een open systeem waar niemand echt eigenaar van is. De code is van iedereen. Het is niet voor niets dat grote bedrijven als IBM en Microsoft nu serieus aan het investeren zijn in blockchain. 

En dan nog kan het makkelijk tien jaar duren voordat dit soort toepassingen mainstream zijn. Tot die tijd is het misschien verstandiger om technologieën als robotisering, Internet of Things of virtual reality op de voet te volgen.