Wat doet de SP voor ondernemers? Zeven kritische vragen aan Emile Roemer

Wat verandert er voor de Nederlandse ondernemer als je de verkiezingen zou winnen?

‘Hahaha, tsja, op heel veel vlakken blijven zaken hetzelfde natuurlijk. Er zal nog steeds een vrije markt zijn en het ondernemerschap wordt geen strobreed in de weg gelegd. Laat ik het als volgt samenvatten: wij willen minder invloed van aandeelhouders op de koers van het bedrijf – maar dan heb je het natuurlijk over de beursgenoteerde bedrijven.

Voor het overgrote overige deel van de bedrijven in Nederland zal gelden dat de lasten en de baten anders verdeeld worden. Ondernemingen met echt hele hoge winsten mogen van ons iets meer belasting betalen, de gewone MKB-ondernemer zal juist merken dat we haar of hem tegemoet komen en zorgen voor betere voorzieningen en eenvoudigere regels.’

Welke plek neemt ondernemerschap in op jouw prioriteitenlijstje?

‘Nederland is een ondernemend land - en daar ben ik trots op! En vooral op de ondernemers die voor eigen rekening en risico ondernemen. Zij zijn de motor van de economie: wat betreft banen, wat betreft innovatie, wat betreft keuzevrijheid voor klanten. Ruim negentig procent van de ondernemers behoort tot het kleinbedrijf. In sommige sectoren, zoals de detailhandel, ligt dat percentage nog hoger.

Onze ondernemers zorgen voor diensten en producten waar wij allemaal dagelijks gebruik van maken. Je begrijpt dus wel dat ik ondernemerschap erg belangrijk vind. Maar dat houdt dus ook in dat ik me om de positie van vooral die klein zelfstandige bekommer als we in de Kamer wetten en regels maken. Wat betekent iets voor het kleinbedrijf? Pakken de maatregelen niet vooral uit in het voordeel van de grote spelers op de markt?’

Toch staat de SP niet bekend als 'de partij voor de ondernemer'.

‘Soms duurt het inderdaad wat langer voordat mensen zien wat je te bieden hebt. Zo is het ook voor de SP en ondernemerschap. Gelukkig is die ommezwaai in volle gang. Wij spreken veel met ondernemers en krijgen waardevolle adviezen van hen.

In samenwerking met MKB-Nederland is eind maart de SP MKB-dag georganiseerd. Wij hebben toen met een grote groep ondernemers gediscussieerd over zowel de financieringsproblemen bij het MKB als over de rechtspositie van ondernemers, bijvoorbeeld waar het gaat om acquisitiefraude. Dit zijn voor mij inspirerende dagen die er voor zorgen dat we beter voor het MKB kunnen opkomen.’

Voorlopig zit je nog in de oppositie. Hoe beschouw je het huidige ondernemersklimaat in Nederland en de wijze waarop de regering daarmee omspringt?

‘Voor een groot deel van de ondernemers is het een zware tijd. Het consumentenvertrouwen is laag met het gevolg dat mensen hun hand op de knip houden. Bij het midden- en kleinbedrijf komt dit hard aan. Daarnaast gaan voor ondernemers ook de kosten voor hun zorg omhoog en wordt het betalen van de studie voor de kinderen duurder. Dus minder inkomsten en meer kosten.

Dan klinkt een verlaging van de vennootschapsbelasting natuurlijk erg mooi, maar voor een kleine zelfstandige gaat dit hooguit om een paar honderd euro – als het al zoveel is. Dat gaat als sneeuw voor de zon op als je dan die vele kostenstijgingen meetelt. Het laat duidelijk zien dat dergelijk beleid van de regering vooral gericht is op het grote bedrijfsleven: de klein zelfstandige heeft geen baat bij dit beleid. Het huidige kabinetsbeleid tast het ondernemersklimaat dus juist aan.’

Je presenteert je de laatste tijd als voorvechter van ondernemerschap en dan met name het MKB. Wat kan dit MKB concreet van jou verwachten?

‘De SP heeft het MKB veel te bieden. Wij hebben onze tientallen voorstellen gebundeld in het plan ‘Hart voor de Zaak’. Zo is de SP van mening dat iedere ondernemer zich voor een fatsoenlijk bedrag moet kunnen verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.

Ook vinden we dat de huurbescherming van zelfstandigen dringend verbeterd moet worden. SP Tweede Kamerlid Sharon Gesthuizen heeft het initiatief genomen om hier een wetsvoorstel voor te maken.

Daarnaast zouden de aanbestedingsregels van de overheid op veel punten MKB-vriendelijk gemaakt moeten worden. Het MKB is namelijk heel geschikt om overheidsopdrachten uit te voeren. In mijn ogen is met de nieuwe aanbestedingswet de kans om dat echt goed te regelen gemist.’

Voor de grote bedrijven heb je andere plannen, bijvoorbeeld een extra belastingschijf. Jaag je grote ondernemers daarmee niet het land uit? En heeft dat indirect geen grote gevolgen voor juist het MKB en de kleine zelfstandige?

‘Ik ben voorstander van een samenleving waar de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. De grote ondernemingen zullen dan dus inderdaad iets meer moeten bijdragen. Ik ken gelukkig voldoende bedrijven die dit net als ik heel normaal vinden. Daarnaast krijgen die grote bedrijven wel heel wat terug voor een relatief kleine lastenverzwaring.

Dat geld investeert de SP namelijk in beter onderwijs, meer agenten en bestrijding van criminaliteit – ondermeer die tegen ondernemers. Ik ken geen bedrijf dat niet graag in een veilig land met een goed opgeleide bevolking wil zitten.

Het vertrek van grote bedrijven naar het buitenland kan zeker leiden tot problemen voor het Nederlandse ondernemersklimaat. Naast het verlies van veel werkgelegenheid, kan het voor kleine zelfstandigen die samenwerken met deze grote bedrijven leiden tot het wegvallen van opdrachten.

Veel kleine zelfstandigen hebben zich ontplooid tot specialisten in bepaalde vakgebieden. Zij hebben specifieke kennis en kunde en doen dan ook vaak de nodige opdrachten voor het grotere bedrijfsleven. Als dat bedrijfsleven vertrekt heeft het dus direct invloed op de werkvoorraad van de zelfstandige. Zoiets verdient dan ook zeker de aandacht.’

Ondernemen en bezuinigingen: gaat dat samen?

Jazeker gaat dat samen. Je kunt best bezuinigen en toch de mooie en goede dingen behouden. Maar het ligt er natuurlijk wel aan welke keuzes je dan maakt. Wij geloven in ruimte en vrijheid voor ondernemers maar ook in het stimuleren en beschermen van wat even een steuntje in de rug nodig heeft. Vergeet niet dat veel innovaties toch op de een of andere manier ooit voorgefinancierd zijn – ook door de overheid. Als je niet blijft investeren in zulke dingen dan ben je voor de lange termijn heel dom bezig.

Nu is het eerst wachten op de extra bezuinigingen die uit het Catshuisoverleg zullen komen maar wij zitten zelf natuurlijk niet op onze handen. Tegen de tijd dat er plannen van de regering naar buiten komen ligt ons alternatief klaar. En wel vanuit de wetenschap dat het consumentenvertrouwen van groot belang is voor de economie en voor onze ondernemers. Wie de economie kapot bezuinigt komt van de regen in de drup. Dus zeg ik nu met een knipoog: “De economie kan nu wel een beetje SP gebruiken”.